Het kabinet gaat over tot aanschaf van de JSF. Ondanks het feit dat de PvdA vóór de Tweede Kamerverkiezingen nog tegen was, staat de partij er nu volledig achter. De PvdA is blijkbaar nog wendbaarder dan de JSF. De SP is van het begin af aan tegen de JSF geweest. Wij kiezen voor een ander ambitieniveau van de krijgsmacht. Een zogenaamde ‘stabilisatiemacht’ die zich richt op vredesmissies. Ook Instituut Clingendael constateert dat dit ambitieniveau prima past bij Nederland. Daar hoeft geen JSF voor aangeschaft te worden. Met een goedkoper vliegtuig kan de krijgsmacht nog altijd voldoen aan de grondwettelijke taken: het beschermen van ons grondgebied en het handhaven van de internationale orde en veiligheid.
Een ander vliegtuig kun je bovendien ‘van de plank’ kopen, zodat de aanschafprijs en de onderhoudskosten helder en inzichtelijk zijn. De regering wil uiteindelijk 37 JSF-straaljagers voor 4,5 miljard euro kopen, maar dat kan nog veel meer worden. Omdat de JSF nog altijd wordt ontwikkeld, stuiten de bouwers constant op nieuwe problemen met de technologie. Zodoende is volstrekt ongewis wat de uiteindelijke kosten zullen zijn.
Het is ook de vraag of de JSF nog wel nodig is als hij over enkele jaren in gebruik wordt genomen. Steeds meer deskundigen stellen dat het toestel dan verouderd zal zijn. Zo wordt de stealth-technologie – waardoor het toestel onzichtbaar moet worden voor de radar – zwaar overschat. Volgens militair expert Christ Klep kijkt de Amerikaanse marine om die reden al naar andere toestellen. Tot overmaat van ramp wil Lockheed Martin de Nederlandse JSF’s in elkaar laten zetten door het Italiaanse Finmeccanica, tevens bouwer van de Fyra-treinen.
Ondanks deze bezwaren is de regering vastbesloten: de JSF moet er komen. Tegelijk wordt er bezuinigd op zorg, sociale zekerheid en niet te vergeten op defensie. Al jaren kampen militairen met een gebrekkige uitrusting en tekortschietende arbeidsvoorwaarden. Toch kiest minister Hennis liever voor dit peperdure prestigeproject. Het is de wens van de VVD om dit toestel te kopen en de PvdA draait daar in mee. De SP steekt liever geld in goede arbeidsvoorwaarden dan in een straaljager met talloze gebreken.
Met de JSF als vervanger van de F16 haalt Nederland grote problemen in huis. We krijgen een herhaling van het Fyra-debacle: we kopen een toestel met allerlei gebreken. Onbegrijpelijk dat de PvdA dat steunt. Het zou beter zijn om dat te voorkomen, maar dat zit er niet in met een coalitie die blind is voor de problemen. Nu is het wachten op de parlementaire enquête vanwege de aanschaf van een straaljager die als een molensteen om de nek hangt van de belastingbetaler.
