En zo zorgden de Syrische president Assad en zijn Russische ambtsgenoot voor een regelrechte stunt om in Moskou voor de wereldpers hun opwachting te maken. Voor de eerste keer sinds het begin van de Syrische burgeroorlog reisde Assad naar het buitenland en dat betekent in de eerste plaats dat hij zich veilig genoeg waant om dat te doen. Immers, wie garandeert hem dat er geen coup plaatsvindt in zijn afwezigheid? Het regime wekt de indruk de touwtjes stevig in handen te hebben, maar het is in nevelen gehuld wat er werkelijk gebeurt. Het heeft er alle schijn van dat de Russische aanwezigheid in Syrië Assad’s overtuiging versterkte dat hij het land zonder problemen kon verlaten en er weer naar terug kon keren. De Russische president voelt zich duidelijk senang als wereldleider die het initiatief genomen heeft in het Syrische conflict. Het Westen maakt weinig klaar met haar bombardementen op ISIS in Syrië, de Canadezen haakten onlangs zelfs af, de Amerikanen moesten hun peperdure trainingsprogramma’s aan de Syrische oppositie stoppen. Kortom, de weg lag open voor de Russen.
De Russen zijn blijkbaar felbegeerd om de positie van de Amerikanen en het westen over te nemen. Maar wat zal het effect van hun acties zijn en wat is hun tactiek? Bij hun ontmoeting in Moskou viel het woord ISIS regelmatig. De Russische en Syrische leiders wilden de indruk wekken dat de Russische acties –ook- gericht waren tegen ISIS, maar het tegendeel is waar. Algemene berichten uit de pers, en ook mijn eigen Syrische bronnen, zowel in Europa als in Syrië, maken toch vooral melding van Russische bombardementen op stellingen en posities van de opstandelingen die bekend staan onder de Syrische oppositie, dus op wat er nog over is van het Vrije Syrische Leger. Ook burgers zouden veelvuldig het slachtoffer zijn van de Russische aanvallen. ISIS lijkt nauwelijks het doel te zijn en wordt dus –letterlijk- buiten schot gehouden.
Een volgende vraag die derhalve gesteld dient te worden is waarom ISIS –vooralsnog- geen doel van de Russen lijkt te zijn. In de eerste plaats is het Russische belang het handhaven van het Assad-regime waar de Russen al lange jaren goede contacten mee hebben. Assad’s primaire tegenstander was wat ooit het Vrije Syrische Leger was en nu worden ook de laatste resten van dit leger bestreden. Aangezien de rebellen zich voornamelijk in het westen van het land bevinden betekent dat dat, bij winst van het regime, het grondgebied van de laatste groter wordt en wellicht weer een aaneensluitend geheel. Het eindresultaat zou dan een westelijk Syrië zijn waarin Assad als vanouds weer de scepter zou gaan zwaaien. In dit scenario blijft er maar een grote vijand over en dat is ISIS en op een gegeven moment dient de vraag zich bij de Russen en Asad aan of ze ook de strijd met ISIS aan zullen gaan. Maar voor die tijd daar is, is ISIS de kluif voor het Westen. En dat Westen presteert beroerd. Dus terwijl Assad gesteund door zijn Russische vrienden haar grondgebied kan vergroten en verstevigen, modderen de westerse landen voort in hun strijd tegen ISIS.
Als het geschetste scenario, het terugveroveren van het westen van Syrië door Assad, bewaarheid wordt, kan de Syrische president, met op de achtergrond Poetin, als vernieuwde sterke man van Syrië, zijn steun aan het westen aanbieden om gezamenlijk ISIS te verslaan. Het westen zal door een dergelijke, politiek vernederende uitnodiging ontzettend in zijn hemd komen te staan, maar reeds nu worden de geesten rijp gemaakt dat een samenwerking met Assad misschien toch onvermijdelijk is. Als hoe dan ook de westerse en Russische handen ineengeslagen worden en ISIS verdreven, kan het westen uiteindelijk niet meer om Assad en daarmee en meer dan ooit om Poetin heen en bevestigt dit het feit dat de Russische leider de regie in de wereldpolitiek heeft overgenomen. De toekomst zal het leren of dit scenario bewaarheid wordt, maar het zou de bevestiging zijn van mijn adagium in het beoordelen van de situatie in het Midden-Oosten: sluit geen enkel scenario uit, ook niet het meest ongeloofwaardige.
