Stelt u zich even voor: u gaat naar de plaatselijke bibliotheek om een boek te lenen. Maar als u daar aankomt blijkt er geen personeel aanwezig. Geen stempelende bibliothecaresse, geen bibliothecarissen, zelfs geen bezoekers. Omdat u dat wat vreemd vindt maar eigenlijk ook wel weer handig, besluit u eens een gokje te wagen: inplaats van één boek leent u er honderdvijftig tegelijk. Maar omdat u geen echte dief wilt zijn, en daadwerkelijk van plan bent ze terug te brengen, stempelt u ze allemaal netjes af en laat u uw nummer achter zodat ze u altijd even kunnen bellen. U schrijft er bovendien bij dat u de inhoud zo snel mogelijk zult kopiëren, voor eigen gebruik, en de boeken ruim binnen de afgesproken tijd zult retourneren.
Een paar dagen later wordt u gebeld door de hoofdbibliothecaris. Hij vraagt of hij zijn boeken terug mag. U zegt ja. Hij vraagt ook of u met de boeken of de gekopieerde inhoud iets anders gaat doen dan zelf lezen. U zegt nee.
U brengt de boeken terug. U babbelt met de hoofdbibliothecaris die toegeeft dat het stom was om een complete bibliotheek onbeheerd achter te laten. Met de plechtige belofte nooit meer boeken te zullen stelen en verder niets met de inhoud te zullen doen neemt u allervriendelijkst afscheid. U schudt elkaar de hand en zegt: “Zand erover”.
Maar de volgende dag staat de Boekenpolitie voor uw deur. U wordt gearresteerd op grond van boekendiefstal, boekenroof, illegaal kopiëren van inhoud van boeken met het oog op het distribueren van deze inhoud, inbraak in een bibliotheek, ongeoorloofd gebruik van uw bibliotheekpas, ongeoorloofd gebruik van de bibliotheekstempel en intimidatie van het bibliothekensysteem. De Boekenpolitie slaat u in de boeien en gooit u in de cel.
Dan wordt u bezocht door een officier van justitie. Die vertelt u dat niemand aangifte heeft gedaan maar dat het openbaar ministerie zelfstandig tot actie is overgegaan toen ze vernamen van uw boekenleenactie in de bibliotheek. De officier vertelt u ook dat de bibliotheek zelf er nog op heeft aangedrongen geen actie te ondernemen en dat ze principieel hebben geweigerd aangifte te doen van diefstal.
De officier glimt van trots als hij u vertelt dat ze deze zaak ondanks herhaaldelijk aandringen van het beoogde slachtoffer geen actie te ondernemen, toch door hebben gezet. “Het moet maar eens afgelopen zijn met deze levensgevaarlijke en systeembedreigende activiteiten die zoveel slachtoffers maakt”, zegt de officier.
Nadat u een lange tijd in de cel hebt gezeten wordt u vrijgelaten. U mag de stad niet verlaten en zult moeten wachten op de rechtszaak.
Uw advocaat vertelt u wat u mogelijk te wachten staat: tot dertig jaar celstraf en een miljoen euro boete. Nogmaals: voor het lenen en direct weer terugbrengen van bibliotheekboeken, zonder dat ook maar iemand schade of hinder heeft ondervonden, laat staan dat iemand aangifte heeft gedaan. Die dertig jaar cel en miljoen euro boete hangen u boven het hoofd omdat het openbaar ministerie zelf en als enige vindt dat u een verschrikkelijke misdaad heeft begaan, ook al kunt u zich met geen mogelijkheid indenken wat u dan precies voor verschrikkelijks heeft gedaan. U heeft gewoon wat meer boeken dan officieel mogelijk was geleend en dat deed u eigenlijk alleen maar om er zelf in te lezen.
Wat zou u doen in zo’n geval?
De 26-jarige Aaron Swarts overkwam bovenstaande, met dit verschil dat het geen bibliotheekboeken waren maar digitale bestanden, in de Verenigde Staten, die bakermat van democratie en verlichting. Swarts wist wél wat hij ging doen: hij pleegde zelfmoord. De druk van het onderzoek door het OM, het vooruitzicht van dertig jaar in de gevangenis, de onbetaalbare boete van een miljoen euro, de onrechtvaardigheid van de zogenaamde “rechtstaat” waarin hij leefde: het werd hem teveel. Hij zag nog maar één uitweg.
Swarts is letterlijk doodgepest door het Amerikaanse OM. In tegenstelling tot wat een OM zou moeten zijn, een inzichtelijk en betrouwbaar systeem dat primair bestaat om burgers en hun belangen te beschermen, veranderde het OM voor hem in een Kafkaëske tiran. Een nachtmerrie waarin een onzichtbare en ongekend grote, onoverwinnelijke macht helemaal niets gaf om de rechten en vrijheid van hem als burger. Het OM was voor Swarts een gezant van een kennelijk al die tijd verborgen dictatuur, een symbool van burgerhaat, een instrument van wraak.
Wellicht denkt u nu: “Ja, ach, Amerika”.
Denkt u dan nog eens. Zeker, in Nederland zult u niet snel voor 30 jaar achter de tralies verdwijnen (zelfs een politicus doodschieten kost u hooguit twaalf jaar cel). En een miljoen euro schadevergoeding zit er ook niet in, al helemaal niet voor het lenen en kopiëren van bibliotheekboeken aangezien wij in Nederland niet zulke strenge auteurswetten hebben (nog niet).
Maar ook in Nederland kan het OM veranderen in een demon. Een golem die uit het duister opdoemt, losgeslagen en verblind van haat, die zich bloeddorstig op u stort en u berooft van alles waarvan u dacht dat u er recht op had.
Ook in Nederland handelt het OM soms zonder dat iemand aangifte heeft gedaan. En ook in Nederland zijn dat nooit zaken waarvan eigenlijk iedereen hoopte dat het OM eindelijk eens op eigen houtje actie zou ondernemen, maar louter zaken die er vooral op lijken gericht een burger zo hard mogelijk te treffen en zoveel mogelijk te haten. Teneinde “een statement te maken” ten behoeve van het OM.
As we speak staat in Nederland iemand terecht omdat hij een inbreker anderhalf uur lang vasthield voordat hij de politie belde. De inbreker kreeg na twee dagen cel weer zijn vrijheid terug, en kon weer verder met inbreken, het slachtoffer van de inbraak zat meer dan 100(!) dagen in voorarrest en hoorde door het OM tweeëneenhalf jaar cel tegen zich eisen. Mensen die in Nederland dronken en met te hoge snelheid iemand doodrijden, krijgen zelden langer dan een jaar cel, maar wie inbrekers uit zijn huis weert mag tweeëneenhalf jaar gaan zitten. Allemaal dankzij het OM dat op eigen houtje actie onderneemt.
Dat OM ondernam echter geen actie toen een letselschade-expert aangifte deed tegen neurochirurg Jansen Steur die foute diagnose op foute diagnose stapelde, het leven van patiënten verwoestte en de volledige medische stand in verlegenheid bracht. Ook na negen keer aangifte liet het OM helemaal niets van zich horen.
Dat zelfde OM zwijgt nog altijd in alle talen over de duizenden tweets met doodsbedreigingen die het Nederlandse internet jaarlijks teisteren.
Het OM is er ook niet als u aangifte doet van overlast, diefstal, mishandeling, aanranding, roof, intimidatie, dreigementen, stalking, laster of aanzetten tot haat. Dan heeft het OM “geen tijd” en “geen capaciteit” en gaan “prioriteiten voor”.
Die tijd en capaciteit is er ineens wél als het OM zélf van mening is dat een wet wordt overtreden. En de enige reden dat in Nederland nog niemand zelfmoord heeft gepleegd nadat het OM iemand het leven zuur maakte na het downloaden van bestanden op het internet, is het feit dat Nederland nog niet zulke wetten heeft.
Want reken er maar op dat er voldoende mensen zijn die dolblij zouden zijn met zulke wetten. Die het liefste ook nog op net zo’n strenge en onrechtvaardige wijze als in Amerika worden gehandhaafd. En reken er vooral ook op dat het OM dan wél alles op alles zal zetten om de overtreders van die wetten zo hard mogelijk aan te pakken.
Want als er één ding is wat we van de zelfmoord van Swarts kunnen leren dan is het dit: sommige belangen zijn voor het OM nou eenmaal groter dan de belangen van burgers. Belangen van de industrie, politici en natuurlijk, in Nederland, de majesteit zijn vele malen groter dan uw belang.
Daarin zijn de Verenigde Staten echt geen uitzondering. Het is slechts een kwestie van tijd. Het is wachten tot de entertainmentindustrie eindelijk haar zin heeft gekregen en uw internet in onbruikbaar of verboden terrein heeft verbouwd. Wachten tot de volgende machtswellusteling van een magistraat het noodzakelijk vindt u klein te krijgen “als statement naar de rechtstaat”. Het is wachten tot u de dood aantrekkelijker gaat vinden dan het leven.
Wie wil weten hoe dat voelt, moet maar eens wat vragen stellen aan Lucia de Berk, de twee van Putten, Ina Post, de zes van Breda en die tientallen anderen die slachtoffer werden van de onschendbare oppermachtige criminelen van justitie. Criminelen die na hun bewezen wandaden ongestraft verder kunnen met hun leven, hun werk en hun schandelijke praktijken die de “rechtstaat” meer kwaad dan goed doen.
Aaron Swarts is slechts één van de slachtoffers. En een veeg teken van een toekomst waarin uw vrijheid nog meer in het gedrang zal komen.
