Frans Timmermans noemde het deze week het grootste gevaar voor Europa: de politiek van de angst. Een sprekend voorbeeld daarvan is de Europese Kieswet. Een plan om de Europese verkiezingen transparanter en herkenbaarder te maken. Maar helaas gaan vooringenomen politici er mee aan de haal om angstbeelden over de Europese samenwerking de wereld in te helpen. Vandaag stemt het Europees Parlement over die kieswet. In dit plan staat onder meer het voorstel om op het stembiljet helder en duidelijk te zetten bij welke Europese familie een partij gaat behoren. Zo weet de kiezer bijvoorbeeld dan meteen dat het eurofiele D66 en de eurokritische VVD in één en dezelfde groep zitten. Wel zo duidelijk.
Bij sommige politici leidt dit tot vreemde reflexen. SP-Europarlementariër Dennis de Jong beweerde zelfs, dat het Europees partijlogo groter moet zijn dan het nationale. “De EU neemt daarmee onze verkiezingen over”, jammerde hij. Blijkbaar heeft hij het voorstel niet gelezen en niet begrepen, want er staat niets over de grootte van de logo’s in.
Zijn SP-collega Van Raak fantaseert er ook op los: in een blog hier op ThePostOnline meldt hij dat Nederland een kiesdrempel moet invoeren. Alleen is dat nergens in het rapport te vinden: alleen voor Duitsland en Spanje wordt een drempel voorgesteld, en die landen hebben er zelf om gevraagd. De SP staat niet alleen in haar verzet. Martin Sommer sprak in de Volkskrant van “staatsmacht via eenvormigheid”. En een motie van de VVD-er Joost Taverne die de regering oproept tegen de wet te stemmen, werd aangenomen in de Kamer.
Wat de tegenstanders kennelijk niet willen begrijpen, is dat het voorstel nog lang geen wetgeving is. Het is een initiatief van een aantal Europarlementariërs dat vandaag in stemming wordt gebracht. Daarna spreken de lidstaten erover. Pas als alle landen het voorstel één op één overnemen, is er wetgeving.
Wie verder kijkt, ziet dat het rapport zelfs enkele interessante suggesties biedt. Zo roept het op de stemleeftijd naar 16 jaar te verlagen en om op zondag te stemmen. Nederland, dat bij wet geregeld heeft niet op zondag te stemmen, is het nu het land dat bij EU-verkiezingen drie dagen moet wachten op de uitslag.
Dus, in Nederland mag je op zondag naar de kroeg, je uitleven bij het voetbal, jezelf verlekkeren in de winkelstraat, naar een pretpark, werken tot negen uur ‘s avond, maar niet stemmen. Dat zou ook anders kunnen en moeten. En voor de mensen, die zondag van hun geloof niks anders mogen dan naar de kerk gaan, is er ook een oplossing: stemmen per post. Met het voorstel wordt geprobeerd de herkenbaarheid van Europese partijen te vergroten, en betrokkenheid van kiezers te stimuleren. En dat zou toch alle partijen moeten aanspreken.
Als we angst laten domineren, zei Timmermans, zien we alleen nog maar de bedreigingen en niet meer de kansen. De kieswet biedt een kans om het debat aan te gaan over broodnodige democratisering en transparantie. Maar dan wel met argumenten, niet met angstbeelden. Die helpen de Europese samenwerking om zeep.
