Nog één nachtje, dan is het 8 november: de dag waarop Amerika een nieuwe president kiest. Twee keer eerder heb ik mijn column gewijd aan de kansen voor Donald Trump de volgende President van de Verenigde Staten te worden. Op 9 mei en op 1 augustus. Ik heb ze nog eens nagelezen.
Het begon met de strijd binnen de Democratische partij over de kandidatuur tussen Hillary Clinton en Bernie Sanders. Sanders – met zijn bijzondere uitstraling – kreeg heel veel steun van de democratische kiezers. Vooral van enthousiaste positieve jonge mensen, maar ook omdat Sanders een outsider was en Clinton de ultieme insider. Veel Amerikanen hebben een grote hekel aan de machthebbers in Washington.
Dat is ook waarom Trump de kandidaat van de Republikeinen werd. Tegen het establishment van de leiding van zijn partij in. Net als Ronald Reagan indertijd. Daarom schreef ik op 9 mei: “Hillary Clinton ligt in de peilingen vóór op Donald Trump. Nóg voor. Het zal mij niets verbazen als Trump Clinton gaat passeren en de volgende president van de Verenigde Staten zal worden!”
Toen al was bekend dat zo’n 70 procent van de Amerikanen haar oneerlijk en onbetrouwbaar vindt.
Anders dan Reagan indertijd hield Trump op het congres van de Republikeinen een somber verhaal over de stand van zijn land. Dat zegt veel over het karakter van beide mannen. Ik heb Reagan altijd zeer bewonderd en de toon in zijn speeches sprak mij aan. Hij inspireerde. Hij was gewaardeerd en geliefd. Misschien is de situatie waarin Amerika verkeert, slechter dan toen. In ieder geval zijn nu heel veel kiezers somber gestemd over hun toekomst. En ze zijn boos.
Op 31 juli schreef ik: “Het wordt een ongewisse strijd. Scherp, persoonlijk, niet fris”. Dat is het ook geworden. Zeker ook van de kant van Trump. Hij zakte weg in de peilingen. De Democraten dachten de overwinning al binnen te hebben. Maar vorige week maandag keerden zich de kaarten. De heropening van het onderzoek door de FBI naar de handelwijze van Hillary Clinton met haar emailserver, veranderde de politieke peilingen drastisch.
En nu vandaag meldt de FBI dat het onderzoek geen strafbare feiten aan het licht heeft gebracht. Blijft dat Trump de verkiezingen zou kunnen winnen. De aanhang van de Republikeinen is al sinds Reagan aan het veranderen. Meer een volkspartij aan het worden. Mensen uit de arbeidersklasse, die bezorgd zijn. In financiële problemen, werkloos geworden, bang voor hun toekomst. Ze voelen zich in de steek gelaten.
Half september stond in de Volkskrant een stukje waarin de Amerikaanse commentator David Goldman werd geciteerd: “Trump gaat winnen”. Goldman had een bijzondere uitspraak van Clinton opgepakt. Deze: “Je zou de helft van de supporters van Trump in wat ik noem ‘de mand van beklagenswaardigen’ kunnen stoppen”. Goldman zei daarvan: dat vergeven ze je nooit.
Of de bekendmaking van de FBI de kansen voor Clinton op het laatste moment nog zal vergroten, weten we over ruim een dag. Wie het wordt: de nieuwe president van de Verenigde Staten begint beschadigd. Dat is voor het Amerikaanse volk en de positie van Amerika in de wereld een slechte start.
De nieuwe president zal alles op alles moeten zetten het Amerikaanse volk weer te verenigen.
