Bob Woodward heeft mild gereageerd in tegenstelling tot de rest van de zelfverklaarde journalistieke elite: die rouwen als een stel ouwe wijven. The Washington Post, de krant die Richard Nixon het Witte Huis uitjoeg, is overgenomen door een internetproleet die net zoveel van kranten houdt als een oligarch van een voetbalclub. Zo had Gutenberg het nooit bedoeld met de boekdrukkunst.
Lettertjes op papier waren er om de mens vooruit te stuwen. Kennis op perkament was het middel tot educatie en verheffing; in de beginjaren van de boekdrukkunst kwamen hersenloze aanhangers van de Kerk van Rome in aanraking met het geschreven woord, waarna ze zelf begonnen na te denken (met alle positieve gevolgen van dien).
The Washington Post was in alles de voortzetting van dit Bildungsideaal: de kritische letterpaus die de vlam van de beschaving brandende hield.
Niet langer. Kranten op papier gaan nu snel dood. Het werk van de papieren journalistiek zit erop. Eindelijk. Lange tijd werd de aangekondigde dood van de printjournalistiek gezien als de lokroep van naargeestige internetjongens die het stervensproces van krantenconcerns wilden versnellen ten gunste van hun eigen ranzige copy-paste handeltje. De pestkoppen hebben gelijk gekregen.
Chique courantiers geven het nu ook zelf toe. Donald Graham, telg van het uitgeefgeslacht dat The Post al 75 jaar in bezit heeft, heft vandaag zijn handen ten hemel in een brief. ‘Ik kom er niet meer uit, mensen, misschien lukt het een volgende generatie om er een succes van te maken.’
Niet op de oude wijze. Nieuwe eigenaar Jeff Bezos is een goed mens, maar een krankzinnig slechte ondernemer. De oprichter van het digitale boekenhuis Amazon koopt privé een verliesgevend dodenbomen-instituut voor 216 miljoen euro. De online-miljonair is een romanticus.
Krantenuitgeven heeft niks met verstandig zakendoen te maken, maar alles met het verspreiden van maatschappelijke feelgood.
Eerder deze week wisselde The Boston Globe van eigenaar: 70 miljoen telde John Henry neer voor een van de oudste kranten van de Verenigde Staten.
Newsweek, dat twee jaar geleden nog werd ingelijfd door Barry Diller en aan het journalistieke glamourblog The Daily Beast werd geplakt, is alweer voor 1 dollar (plus de pensioenrechten) overgedaan aan een mediabedrijfje dat pas sinds 2008 bestaat.
Het weekblad zette in december de drukpers al stil, en is nu in handen van twee zolderkamerjochies. Ocharm. Ooit waren Newsweek en The Boston Globe slagschepen vol journalistiek goud, nu is oud-mediaal wrakhout dat voor dumpprijzen wordt verpatst aan internetopkopers.
De journalistiek is terug waar het hoort: in de krochten van de samenleving, één tree verwijderd van de goot. Ooit waren journalisten schooiers die tegels lichtten. Na de Tweede Wereldoorlog werd de krant ‘een meneer’, en nu ligt het verwaande heerschap in coma in het ziekenhuis.
Kranten zijn decadente producten geworden, en journalisten verwende CAO-tijgers die worden geleid door cynische managers die bezig zijn om de failliete boedel aan de hoogste bieder te slijten.
Donald Graham is een moedige man die op waardige wijze de witte vlag hijst. Betekent dit dat de journalistiek nu ook dood is? Geenszins.
Creatieve journalisten vinden zichzelf allang weer uit. Afgelopen week presenteerde The New York Times zeer bemoedigende cijfers over de inkomsten uit hun digitale editie. De omzet was met 60% gestegen en kwam uit op 350 miljoen dollar: 200 miljoen bestond uit advertentie-inkomsten en 150 miljoen uit revenuen van digitale abonnementen.
Een opbeurend bericht was dat, aangezien de tarieven van internetadadvertenties historisch laag staan. Het kan dus alleen maar béter gaan. De New York Times verdient straks meer met het versturen van eentjes en nulletjes via de digitale snelweg dan met het drukken van informatie op een omgezaagde eik. We hoeven dus niet te wenen, in tegendeel.
De grafrede bij de overname van The Washington Post moet een nieuwe begin inluiden. Het wordt tijd om Benjamin Bradlee, de bullebakkerige hoofdredacteur van The Washington Post te citeren. Goede journalistiek moet uiteindelijk aan dezelfde eisen voldoen als elk ander product dat verkocht moet worden. D’r was voor Bradlee slechts een criterium voor een goed verhaal.
Is er nog iemand die opschrikt en zegt: ‘Holy shit.’
