Mijn laatste column voor ThePostOnline. En dat na een bewogen week. Want even leek het erop dat het kabinet echt wilde praten. Niet alleen over wat er allemaal niet kan, maar ook over wat er wel kan. Over investeringen in onderwijs, in kinderopvang en in duurzaamheid. Maar helaas: het liep uit op niets. Het kabinet kwam met te weinig in handen naar de tafel.
Natuurlijk: het kan in deze tijden niet over investeren alleen gaan. Ik begrijp best dat het kabinet goed op de centjes wil passen. Wij vinden 6 miljard bezuinigen zeer onverstandig, en zelfs de werkgevers zijn het inmiddels met ons eens, maar Rutte en Dijsselbloem hebben zich helemaal in die tunnel opgesloten.
Maar, voor ons geldt wel: als we geld uitgeven betalen we ook de rekening. We laten niet, zoals bij het Woonakkoord, een ongedekte cheque op tafel liggen.
Meer dan twee maanden geleden heb ik een Duurzaamheidsdeal op tafel gelegd. GroenLinks wilde (en wil nog steeds) praten over een positieve agenda voor Nederland. Over investeringen in onderwijs, over het tegengaan van de afbraak van de kinderopvang en over een paradigmawijziging in ons belastingsysteem. Want Bernand Wientjes kan piepen wat hij wil over de GroenLinkstaks: wat wij voorstellen is voor verreweg de meeste werkgevers voordelig. Wij willen dat grote milieuvervuilers meer gaan betalen zodat de werkgeverspremies op arbeid om laag kunnen. Goed voor het milieu, goed voor de werkgelegenheid. Ik blijf het herhalen. In alle gesprekken met het kabinet, en dat zijn er aardig wat geweest, hebben wij dat telkens weer gezegd. Allemaal mooi en aardig dat jullie het willen hebben over het gebrek aan steun voor jullie leenstelsel en hervorming van de kindregelingen (en de pensioenen en de zorg en het binnenland bestuur en ga zo maar door). Wij hebben zeker ideeën over hoe dat beter kan, maar dan willen wij het ook hebben over duurzaamheid.
Daarvoor heeft het kabinet de bewindspersonen met wie we aan tafel zaten, geen mandaat gegeven. Vooral de VVD werpt, in het voetspoor van werkgeversvoorman Wientjes, een blokkade op voor elke extra belasting op de milieuvervuilende industrie. Terwijl het toch normaal zou moeten zijn dat de vervuiler betaalt voor de kosten van vervuiling. Zolang die blokkade bestaat, heeft verder praten over duurzaamheid wat mij betreft geen zin.
Ik vind dat ontzettend jammer. Elke crisis biedt een kans, was het mantra in 2008. En die kans is er ook echt. Een kans op een nieuwe economie. Een economie die niet draait om groei alleen, maar ook om hoe we met elkaar en onze omgeving omgaan. Inmiddels, 5 jaar later, moet ik constateren dat de kabinetten Rutte die kans hopeloos laten liggen. Duitsland heeft wel geïnvesteerd in groene innovatie, in schone energie, in kinderopvang en onderwijs: en het heeft hen bepaald geen windeieren gelegd.
Ik ben niet bang om compromissen te sluiten. Partijen die weglopen voor elke verantwoordelijkheid staan zielloos schreeuwend aan de zijlijn, maar een goed compromis betekent dat alle partijen er van overtuigd moeten zijn dat Nederland er beter mee af is. En Nederland is niet beter af met een tunnelvisie op voorgenomen bezuinigingen. Misschien dat het kabinet na de zomer, als de eenzame positie pas goed duidelijk wordt, tot inkeer komt. Ik hoop het. En ik beloof jullie: als tijdelijke columnist van ThePostOnline stop ik, maar dan kom ik daar nog op terug. Ook bij jullie.
Bram van Ojik is fractievoorzitter van de GroenLinks-Tweede Kamerfractie en woordvoerder Sociale Zaken. Tot het zomerreces verzorgde hij wekelijks voor ThePostOnline een blog over sociale kwesties.
