Er zijn veel pathetische dingen in de wereld. Romantische comedy’s, vrouwen, kinderen, het oeuvre van Kluun en Paulien Cornelisse, politiekcorrecten, 3FM Serious Request, singersongwriters, Freek de Jonge, de Tros, Yvon Jaspers, God, hipsters, een twittergala in Spui 25, lekkere wijven die op zingende gitaarspeeljongens vallen, lekkere wijven die niet op mij vallen, mannen met tattoo’s, De Pers-redactieleden die openlijk om geld bedelen voor een online doorstart, alles wat te maken heeft met de NVJ, gala’s, prijzen voor journalisten, een lintje van de koningin, trouwen, conservatieve politici, gesubsidieerde kunst en mensen die liever “een ritselende papieren krantje bij hun kopje ochtendkoffie lezen” dan de krant gewoon normaal van een tablet lezen. Tevens schijnt het pathetisch te zijn als je met je twitterverslaving stopt en in een artikel uitlegt waarom.
Het zal wel. Persoonlijk hecht ik er altijd veel belang aan uit te leggen waarom ik radicaal met iets stop. Ooit maakte ik de radicale ommezwaai van politiek links naar politiek rechts. Er was niemand die dat pathetisch vond, wel werd ik op slag gehaat door mensen die al die tijd hadden geroepen “tolerant” en mijn “vriend” te zijn. Ondanks dat ik ze geen uitleg verschuldigd was, hechtte ik er ook toen belang aan uit te leggen waarom ik de radicale ommezwaai maakte. Ze zijn nooit bereid geweest om te luisteren. God zij dank, het feit dat ze mijn verhaal niet wilden aanhoren was tegelijk mijn uitleg.
Fatsoen
Nu is uitleggen waarom ik stopte met intensief twitteren, en slechts in twee zinnen plus een bijzin worden de gekkies en stalkers als reden genoemd, maar dat waren kennelijk de enige zinnen die ook daadwerkelijk werden gelezen te merken aan de reacties in de media, kennelijk pathetisch. De meeste reacties onder dat artikel spraken wat dat betreft boekdelen. Anonieme lafbekjes die je komen uitschelden als dank voor het uitleggen. Graag gedaan. Uw reactie is mijn uitleg. Zie ook mijn uitleg aan mijn linkse vrienden van weleer. Het kan allemaal zo simpel zijn.
Desalniettemin is “pathetisch” een zelfde wapen als “fatsoen”. De mensen die het gebruiken zien het liefste dat je je bek dicht houdt. “Dat is onfatsoenlijk!” roepen is de beste manier om iemand de mond te snoeren in een vruchtbaar debat, “dat is pathetisch!” roepen is de beste manier om niets te zeggen en je toch niet onbetuigd te laten in iets waarin iedereen zich wil mengen.
Gemiste kans
Maar, Romcom’s, vrouwen, kinderen, het oeuvre van Kluun en Paulien Cornelisse, politiekcorrecten, 3FM Serious Request, singersongwriters, Freek de Jonge, de Tros, Yvon Jaspers, God, hipsters, een twittergala in Spui 25, lekkere wijven die op zingende gitaarspeeljongens vallen, lekkere wijven die niet op mij vallen, mannen met tattoo’s, De Pers-redactieleden die openlijk om geld bedelen voor een online doorstart, alles wat te maken heeft met de NVJ, gala’s, prijzen voor journalisten, een lintje van de koningin, trouwen, conservatieve politici, gesubsidieerde kunst en mensen die liever “een ritselende papieren krantje bij hun kopje ochtendkoffie lezen” dan de krant gewoon normaal van een tablet lezen zijn weliswaar pathetisch, ze doen wél wat ze zelf willen. Ze voorzien in een behoefte, verdienen daar doorgaans bakken met geld mee, raken voor veel mensen een kern en ze hebben allen met elkaar gemeen dat ze zich door niemand laten weerhouden van datgene waarvan zij vinden dat ze moeten doen.
Kom daar maar eens om als “pathetisch!” en “Fatsoen!”-roeper. Het is roepen vanachter een muurtje en dan hard weglopen. “Het moet fatsoenlijker!”, is een opening van een debat. Daarna stil blijven is gelijk het einde van dat debat. Jammer. Gemiste kans. “Pathetisch!”, is een keurmerk. Een recensie die bestaat uit één woord. Waarvan akte, het is niet onopgemerkt gebleven. Staat genoteerd. Maar op welke wijze precies raakte het je zo? De non-emotie is ook een emotie.
Het blijf verder stil. Bladeren ruisen. Regen tikt zacht tegen het raam. Hoor ik daar iemand zachtjes snikken? Pathetisch!
Bindmiddel
We kunnen niet zonder de pathetiek. Pathetiek is het bindmiddel van kunst en cultuur. Niet de subsidie, de Kunsten met een grote K zitten alweer tijden zonder en nóg is de beschaving niet vergaan, integendeel, maar de pathetiek houdt de cultuurmachine draaiende. Zonder pathetiek geen gevulde zalen, voor concert of cabaret. Of Claudia de Breij. Pathetiek is de gelegitimeerde maar langs strakke schema’s geprogrammeerde methode om emotioneel te mogen zijn. Dat heet beschaving. Huilen mag, maar morgen weer om negen uur aanwezig zijn op kantoor, dus let op rode kringen om de ogen.
Kwetsbaarheid is kwetsbaar. Pathetiek geeft mogelijkheden kwetsbaar te zijn maar niet te lang. Anders wordt er gekwetst. Niemand wil dood, maar wel zijn eigen uitvaart regisseren. Niet dat we er wat aan hebben als we dood zijn maar op een pathetische wijze geeft het ons een gevoel van oneindigheid. Veel Mieke Telkamp op je eigen begrafenis draaien en je leeft in alle harten voort. Zonder pathetiek geen uitvaartverzekeraars. Wie begraven wil worden zonder pathetiek wordt, gewikkeld in jute, in een ongemerkt graf geflikkerd. Geen dode die het merkt, toch is er niemand die dat wil.
Drugs
Noem het pathetisch. Ik ga huilen als ik doodzieke baby’s zie. Ik zou amper twee minuten stand houden op een afdeling neonatologie. Baby’s en ziekte is een werkelijkheid die ik niet kan accepteren. Van die vierjarigen met een kaal hoofdje van de chemo, met een slangetje in hun neus. God schiep de wereld, en de kinderleukemie. Gewoon pathetisch het requiem van Fauré draaien en dan jezelf in slaap huilen. Om te kotsen zo klef en laf. Pathetiek van grote orde. Maar het helpt. Soms moet je wat. Het leven is oneerlijk.
Pathetiek is een drug. Je raakt er aan verslaafd, net als aan twitter. Zij die als eerste trachten het bindmiddel van de pathetiek voor uitsluitend eigen leed te gebruiken zijn dieven van hun eigen onderdrukte verlangens. Iedereen wil aan de drugs. Iedereen wil vergeten.
Of niet. Soms is het gewoon verschrikkelijk. Verschrikkelijk pathetisch. Daarvan stiekem genieten is een verboden vrucht. Wat het weer spannend maakt. Verboden vruchten zo benoemen en daar ook nog spanning aan weten te koppelen is pathetisch gelul voorbij Tros-niveau.
Staat genoteerd. Waarvan akte. Is opgemerkt.
