Afgelopen vrijdag legde ik hier op De Jaap uit waarom het doen van voorspellingen rond verkiezingen een groot risico met zich mee brengt. Toch deed ik een voorspelling, namelijk dat Mitt Romney de Republikeinse nominatie voor de presidentsverkiezingen van 2012 in de wacht gaat slepen. Hoewel hij de winst bepaald nog niet in zijn zak heeft en de afgelopen dagen zowel financiëel als electoraal moest toezien hoe zijn concurrenten overwinningen boekten, denk ik dat de nominatie de oud-gouverneur van Massachusetts niet meer kan ontgaan. Vandaag deel 2 van de voorspelling, waarom Mitt gaat winnen.
Tegenstand
De tegenstand van Romney is inmiddels duidelijk. Zoals reeds uitgelegd geeft de weigering van Sarah Palin en Chris Christie om aan de verkiezingen deel te nemen aan, dat er nog te weinig tijd is om een campagne op te zetten. De Republikeinen zullen het met het huidige veld moeten doen en binnen dat veld zijn Newt Gingrich, Rick Santorum, Ron Paul en Michele Bachmann inmiddels kansloos. Gingrich en Santorum hebben hun campagne nooit van de grond zien komen en konden in de peilingen zelden op meer dan 10 procent van de stemmen rekenen. Ron Paul is populairder dankzij zijn steun in libertarische hoek maar heeft voor elke Republikein die hem steunt er twee die zich van hem afkeren. Zijn ideeën over een kleine overheid zijn te extreem om mainstream te worden. Michele Bachmann leek na de Ames Straw Poll even een kanshebber te worden, maar slaagt er inmiddels niet meer in om voldoende geld of steun binnen te halen om nog meegeteld te worden. In het derde kwartaal moest ze zelfs geld inleggen op haar campagne omdat ze meer uitgaf dan ze binnenhaalde. Als de put nu als is opgedroogd wordt het de komende maanden onmogelijk om nog een rol van betekenis te spelen.
Twee concurrenten heeft Romney nog over, Herman Cain en Rick Perry. Die tweede naam zal niemand verbazen maar Herman Cain werd toch zelden als serieuze kanshebber gezien. Vanaf het moment dat hij zich verkiesbaar stelde leek hij vooral een kandidaat in de marge. De afgelopen dagen en weken begon zijn populariteit echter te groeien, vooral dankzij het lanceren van zijn plan om de economie weer aan de praat te krijgen. Het zogenaamde 999 Plan – daarbij hanteert Cain een ‘vlaktax’ van 9% voor individueel inkomen, winst van bedrijven en btw – betekent in ieder geval een grondige hervorming van het belastingstelsel en daar hebben Republikeinen wel oren naar. De aandacht voor zijn plan heeft Cain naar de top van het Republikeinse deelnemersveld gestuwd in de peilingen, maar het is zeer de vraag of de zakenman meer blijkt te zijn dan de flavor of the week. Vele kandidaten konden immers al korte tijd op aandacht en populariteit rekenen maar op Romney na hield niemand lang de aandacht vast. Als Cain niet snel met geloofwaardige economische bronnen voor zijn plan komt, zal zijn rijzende ster snel weer tanende zijn. De kans dat hij de nominatie werkelijk in de wacht sleept als hij langere tijd in de spotlight staat acht ik dan ook nihil.
Rick Perry
Een serieuze kandidaat blijft dus over en dat is Rick Perry. Toen hij zo’n twee maanden geleden zijn kandidatuur kenbaar maakte werd hij direct een frontrunner. Zijn conservatieve geluid en ervaring als lang zittende gouverneur van de grootste Redstate Texas, maakten hem de lieveling voor de grote groep conservatieven die het niet in Romney zien en zagen zitten. Hoewel de typering van flavor of the week hem tekort zou doen, staat de populariteit van Perry echter inmiddels alweer onder druk. De populariteit van Cain in de peilingen lijkt omgekeerd evenredig met die van Perry.
Het laat zien dat de conservatieven nog altijd niet tevreden zijn met de kandidaten waar ze uit kunnen kiezen. Waar Romney kan rekenen op een vaste maar niet bijzonder grote aanhang, strijden de conservatieve kandidaten gezamenlijk om dezelfde stemmen. Het principe van split the vote, of Nederlandser “waar twee honden vechten om één been”, ligt dus voor Perry en Cain op de loer. Bovendien tonen de cijfers rond fondsenwerving voor Rick Perry geen bijzonder positief beeld. Hoewel hij met $17.2 miljoen meer geld dan Romney en het meeste geld van alle kandidaten binnen haalde in het derde kwartaal, kwam meer dan de helft van zijn donaties uit Texas. Het is niet gek dat hij in zijn eerste kwartaal als kandidaat in zijn enorme thuisstaat veel geld binnen haalt, maar het toont wel aan dat hij in de early states geen vaste voet aan de grond heeft weten te krijgen. Financiële donaties tonen aan in elke mate het potentiële electoraat gecommitteerd is aan een kandidaat en buiten Texas is dat voor Perry dus niet echt het geval. Bovendien bouwt Perry vooral op grote donors, wat duidelijk maakt dat er geen grote beweging van actieve Republikeinen is die hij als grassroots movement kan inzetten. Ook Rick Perry heeft dus voor alsnog geen vaste voet aan de grond gekregen.
De komende maanden
De vraag is dan hoe de komende maanden er uit gaan zien. Zijn tegenstanders hebben geen van allen nog een blijvende indruk kunnen achterlaten terwijl Mitt Romney als sinds 2008 één van de absolute favorieten voor de Republikeinse nominatie is. Hij is de enige kandidaat die in een één-op-één peiling tegen Obama een serieuze kans lijkt te maken en hij is de enige kandidaat die een serieuze kans heeft op de stem van gematigde Republikeinen. Zijn concurrent voor die stem, Jon Huntsman, slaagt er al maanden niet in om een deuk in een pakje boter te slaan. Waar de conservatieven dus de stemmen van de ideologische en conservatieve Republican Base verdelen, zullen gematigde kiezers zich in grote mate achter Romney scharen. Bovendien is Romney de enige kandidaat die in 2012 een kans lijkt te maken en zullen ook conservatievere Republikeinen zich gaan realiseren dat ze alles liever hebben dan Obama. Dat zal ook de reden zijn geweest dat Chris Christie, toch een voorvechter van een conservatiever Amerika dan president Romney ooit zal leveren, zijn steun voor Mitt uitsprak door middel van een endorsement.
De komende maanden zullen meer grote namen in de partij zich realiseren dat de kandidatuur van Romney even onvermijdelijk is, als noodzakelijk voor een overwinning in 2012. Hij zal steeds meer endorsements krijgen uit de hoek die Cain en Perry nodig hebben om nog een kans te maken. In de New Hampshire Primary boekt hij een overtuigende overwinning en in het conservatieve Iowa zal hij dankzij de strijd tussen conservatieven met een (nipte) tweede plaats achter Cain of Perry boven verwachting goed scoren, terwijl Bachmann daarna definitief klaar is. Op dat moment heeft Romney voldoende momentum om ook in Nevada te winnen waarna het verlies in South Carolina, in ieder geval achter Cain en wellicht ook achter Perry, weinig meer uitmaakt. In aanloop naar Florida is het dan al duidelijk dat zijn kandidatuur onvermijdelijk is. Bovendien heeft hij zich in zijn campagne het meest nadrukkelijk op de latino’s van die staat gericht, waardoor hij ook daar weet te winnen. De rest van de voorverkiezing wordt dan een formaliteit in aanloop naar de Republican National Convention waar op 27 augustus 2012 in Tampa, Florida de nominatie van Romney definitief wordt.
President Romney
Of de nominatie ook betekent dat hij het Witte Huis kan opeisen valt te bezien. Daarvoor kan er nog teveel gebeuren. Het is wel duidelijk dat de slechte economie de kansen van elke Republikein die het tegen Obama opneemt groter maken. Hoewel Romney’s nominatie onvermijdelijk lijkt, worstelt hij met een gebrek aan populariteit. Hij zal echter een enorme beweging aan vrijwilligers moeten inspireren tot activisme om in 2012 ook te kunnen winnen van Obama. Het is natuurlijk mogelijk dat, als hij de nominatie eenmaal op zak heeft, de Republikeinen zich wel massaal achter hem zullen scharen uit een gedeelde afkeer van de zittende president. Daarvoor zal hij echter wel moeten blijven werken aan zijn imago en geloofwaardigheid. De winst in november 2012 is nog allerminst zeker, maar de Republikeinse nominatie kan hem nauwelijks meer ontgaan. Vandaar mijn eerste voorspelling voor 2012 in deze bijzonder lange column. Mitt Romney wint de Republikeinse nominatie voor de presidentsverkiezingen van 2012.
Adriaan Andringa zal tot de presidentsverkiezingen in 2012 regelmatig verslag doen van het Amerikaanse politieke schouwspel.
