Iedereen heeft tegenwoordig recht op een droomvakantie. Maar ook deze zomer leidt die overtuiging weer tot veel ‘ontzetting, teleurstelling en sprakeloosheid’. Jongeren die de zwaartekracht op de proef stellen door op Mallorca, Ibiza en de Costa’s van het balkon te springen. Fietsers die afgemaakt worden in de negorij van Tadzjikistan en een inferno in Griekenland om maar een paar treurige voorbeelden te noemen. Bosbranden, moordenaars en zwaartekracht trekken zich namelijk niks aan van de ideale fotogalerij op internet en de werkelijkheid blijkt altijd weer een stuk minder maakbaar dan we hopen. Vanuit onze VINEX-locatie verwachten we op haast kinderlijke wijze dat de wereld zich aanpast aan onze Westerse overtuigingen. Buiten Gouda of Lelystad hebben we immers ook recht op veiligheid, respect en liters empathie.
Ik herinner me de Nederlandse bejaarden die vorig jaar ter nauwer nood het vege lijf wisten te redden tijdens een brute overval in Zuid-Afrika. ‘Onze droomvakantie is afgepakt’, snikten ze voor de camera. Nee, dacht ik cynisch, je mag god op je blote knieën danken dat je nog een NS-dagtocht mag maken en in levende lijve Omroep Max kan kijken. De natuur moet zich aanpassen aan onze strandstoel, dus nu even geen bosbranden, want ‘verkoolde lijken’ werden niet genoemd in de beschrijving van het idyllische resort. Andere culturen met diametraal verschillende opvattingen over onze leefstijl, zouden ons knipmessend welkom moeten heten in plaats van onze strot te willen doorsnijden. We hebben immers het hele jaar gespaard voor die avontuurlijke fietstocht en willen toch juist verbinden met andere culturen? Ik merk dat ik het soms lastig vind om dat dwingende massatoerisme niet te zien als een nieuwe vorm van kolonialisme. Of getuigt het idee dat we met een aanbetaling, een boekingsnummer, de juiste verzekering en voldoende zonnebrandcrème de wereld kunnen domineren juist van grenzeloze naïviteit en wereldvreemdheid?
Het is opvallend dat de Westerse toerist niet meer genoegen neemt met het beschouwen en bekijken van schoonheid, maar haar moet haar bezitten. We moeten overal in op of doorheen, al in 2008 gesymboliseerd door het respectloos swaffelen tegen de Taj Mahal door een Nederlandse student. Een vakantie is pas geslaagd als je ín de hutten van de Afrikaanse medemens bent geweest, op de Mount Everest hebt gestaan of het koraalrif hebt aangeraakt. We hebben recht op die onvergetelijke ervaring ten koste van alles en negeren graag de eventuele risico’s.
In de digitale wereld zijn we heer en meester en klikken we weg als ons iets niet bevalt. In de echte wereld kan je risico’s niet wegklikken en getuigt het van overmoedigheid als je tollend op je benen van de verdovende middelen in een onbekende mediterrane achterbuurt verwacht dat je veilig thuiskomt. Aangereden worden in een taxi door een dronken tegenligger kan overal gebeuren, maar in El Salvador zijn de omstandigheden misschien toch minder voorspelbaar dan in de Beemster?
Het vega-millennial koppel dat in Tadzjikistan werd vermoord door een terroristische groepering bewijst eigenlijk de ultieme arrogantie van het Westen: expres gaan fietsen in gevaarlijk gebied om te bewijzen dat alle mensen goed zijn.
Onze opvatting over goed en slecht is maar één van de vele en is niet per definitie juist. Die bescheidenheid zijn we steeds meer kwijtgeraakt en moeten we soms met onze gezondheid of zelfs met ons leven bekopen. De realiteit is onverbiddelijk en kent geen fouten.
