Ik krijg enorm de kriebels van de Luizenmoeder. Hoe harder iedereen roept dat de serie ‘zo herkenbaar’ en ‘zo lekker incorrect’ is, hoe achterdochtiger ik word. De AD-recensent jubelt: ‘Het was heerlijk om weer eens onbedaarlijk te mogen schateren om grappen over huidskleur en spleetogen’. En volgens een dolenthousiaste Matthijs van Nieuwkerk zijn de kijkcijfers ‘astronomisch’.
Is zwartgallig graven naar onderliggende motieven beroepsdeformatie of is mijn onbehagen terecht? De massale gelijkgestemdheid maakt onrustig en de spruitjeslucht 2.0 strookt wat mij betreft niet met onze sterk verdeelde samenleving. De makers wilden iets maken wat ze ‘zelf grappig vinden’, maar ik denk eerder aan manipulatie op kosten van de belastingbetaler.
De Luizenmoeder leert ons dat we binnen de grenzen van de NPO heus grapjes mogen maken over gevoelige maatschappelijke thema’s. Juf Ank bijvoorbeeld zegt iets koddigs over spleetogen en ziet een negroïde vader ‘Oh hilarisch’ aan voor de schoonmaker. Het nieuwe meisje Floor blijkt luizen te hebben en met de olijke opmerking ‘het zijn altijd weer die nieuwkomers’, leren we policor binnen de lijntjes kleuren. Echte misstanden lijken onwerkelijk en ver van ons bed want uiteindelijk gaat iedereen tevreden met de bakfiets naar huis. Ik hoop dan ook dat de mantra van juf Ank ‘dat is niet raar maar heel bijzonder’ ook herkenbaar is voor de inwoners van de gemiddelde achterstandswijk. In aflevering twee maken we kennis met Volkert, een getraumatiseerde veteraan die een tweede kans krijgt als conciërge. ‘Al was je pedofiel, so what, we zijn allemaal mensen’, grapt de directeur ‘het gaat me niet om de subsidie’.
Volkert laat zien dat hij ondanks zijn kwetsbaarheid toch iets moois toevoegt aan de school en dat met gitaarspelen alle problemen als sneeuw voor de zon verdwijnen. Volgens directeur Anton zijn alle problemen sowieso met humor op te lossen. Niets menselijks is hem vreemd en schurend langs een #metoo met een jonge stagiaire hanteert hij het motto: aanschouwen, bezinnen en dan pas oordelen.
Nog zo’n pareltje van policor geinen: ‘er wordt hier niet etnisch geprofiteerd’.
Een algemene basisschool als setting is natuurlijk briljant omdat iedereen ongeacht afkomst of sociale klasse gelijk is. Het spotten met de hiërarchie door op absurdistische wijze rangen en standen te benoemen binnen de school illustreert het uitgekookte principe achter deze serie. Namelijk het ridiculiseren van de gezonde behoefte van mensen om zich tegen zaken af te zetten, waardoor verwarring en schaamte ontstaat. NOS baas Marcel Gelauff gebruikte recent ook zo’n sterke techniek toen hij het woord ‘blank’ taboe verklaarde. Het uitbannen van dit woord is te absurd voor woorden, maar desondanks roept iedereen elkaar de volgende dag met een knipoog tot de orde: ‘blank mag je tegenwoordig niet meer zeggen joh!’ Het uiteindelijke resultaat is dat mensen zich gaan conformeren omdat het in onze (Nederlandse) aard zit, met als gevolg minder gebruik van het woord blank en meer macht voor de politiek correcte kerk.
Als de ouders onvoldoende meedoen op basisschool De Klimop, besluit directeur Anton een ‘participizza’ avond te organiseren inclusief ‘participilsjes’. Voor de moslims zijn er vegetarische pizza’s want ‘ze zijn niet zo moeilijk’ zegt hulpmoeder Nancy. Goed om te weten, ik dacht dat botsende normen en waarden onze samenleving steeds meer uit elkaar drijven, maar ik ben vast te moeilijk.
Geregisseerd lachen om maatschappelijke hot potatoes lijkt onschuldig, hartverwarmend en verbindend, maar in deze tijd geeft het mij een unheimisch gevoel.
