Er bestaan dus mensen die elke dag een moment inruimen om hun jarigenlijstje op Facebook af te werken. Feliciteren als plichtmatig routineklusje. Op gelijke hoogte met doortrekken na wc-bezoek en het buitenzetten van vuilnis. U zult misschien denken: maar dat is toch vriendelijk van die mensen, dat zij eenieder even feliciteren met zijn of haar verjaardag. Opdat maar niemand vergeten wordt in deze wereld. Klopt. Feliciteren is vriendelijk, maar de gemakzucht en inspiratieloosheid waarmee het komt is hemeltergend.
De gemiddelde felicitatie op Facebook luidt: “gefeliciteerd”. Eén – fucking – woord. En nog wel een woord dat is afgeleid van de verrichte handeling. Een handeling die nog korter duurde dan het orgasme waarmee mijn vader je überhaupt de mogelijkheid gaf. Triest. Heel triest. “gefeliciteerd”. Als je dat serieus een felicitatie noemt, dan is droge rijst een culinair hoogstandje en een chihuahua een hond.
Sommige mensen zeggen dat door social media contacten nu eenmaal oppervlakkiger, sneller en korter zijn. Daar geloof ik geen moer van. Desinteresse is van alle tijden. Vroeger stuurden mensen elkaar voorgedrukte kerstkaarten waarop in een vluchtig handschrift “liefs Jan en Tiny” bijgekrabbeld stond. Niet bepaald materiaal voor de Literatuurnobelprijs.
Kerstkaarten hadden echter twee grote voordelen. Er moest nog enige moeite ingestoken worden. Kaart kopen, postzegels halen, kramp in je pols van het schrijven, blaren op de tong likken en koude poten van het wandelen naar de brievenbus. Maar nog veel belangrijker: de afrekencultuur onder kerstkaartverstuurders is harder dan die in de Amsterdamse onderwereld. “Wat?! Heeft Annie mij geen kaart gestuurd? Ik haar wel. Die kut hoeft volgend jaar echt geen kaart meer te verwachten.”
Zo rolt de kerstkaartenwereld. Postbodes met een slecht geweten konden jarenlang warme vriendschappen met de grond gelijkmaken door een kaartje achter te houden.
Facebookfelicitaties kennen helaas geen uitsluitmechanisme. Er zijn geen kosten aan verbonden en vrijwel iedereen heeft honderden vrienden. De persoonlijk netwerken zijn te omvangrijk voor een persoonlijke afrekencultuur. We weten simpelweg niet wie ons wel en niet gefeliciteerd heeft. Van honderd keer ‘gefeliciteerd (naam)’ of ‘van harte’ word je eerder verdrietig dan blij. Voorkom verdriet: feliciteer niet of doe moeite.
Gewoon twee of drie regeltjes waaraan aandacht is besteed. Een grapje, een uitnodiging voor een biertje of een gedeelde herinnering. Dat is alles. Alles beter dan ‘gefeliciteerd’. Wat verwachten die mensen dan. Dezelfde quasigeïnteresseerde houding? Dat we alle gefeliciteerds gaan zitten liken? Of erger nog: dat ik ook met één woord, “bedankt”, ga antwoorden? No. Fucking. Way. Liever nog slik ik viagra om vervolgens met een stijve lul vier uur lang op de bank naar testbeeld te kijken.
Mocht u ooit nog zo inspiratieloos gefeliciteerd worden, antwoord dan met deze column. Zodat de plichtmatige feliciteerder hier kan lezen dat hij een droeftoeter is. Een pannenkoek die niet gepoogd heeft op die ene dag in het jaar dat jij jarig bent moeite te doen. Iemand die hopelijk volgend jaar wel de moeite neemt. Toch? Of zwijgt. Ook prima, even goede Facebookvrienden. Maar waag het niet om nogmaals met ‘gefeliciteerd’ aan te komen. Dan stuur ik je nooit meer een kerstkaart.
