Facebook wordt regelmatig gezien als een goudmijn voor adverteerders. In tegenstelling tot het lukraak in de brievenbus smijten van reclamefolders of het uitzenden van tv-reclames bij voetbalwedstrijden van Oranje, kan de adverteerder precies zijn publiek bepalen. Bij Facebook kunnen gebruikers geselecteerd worden op uiteenlopende kenmerken: geslacht, leeftijd, opleidingsniveau’s, persoonlijke interesses, burgerlijke status en woonplaats. Doemdenkers stellen dat Facebook misbruik maakt van persoonlijke informatie ten faveure van opdringerige reclameboodschappen. Zelf hanteer ik een positievere lezing. Om uit de crisis te komen moet er meer gekocht worden en gerichte reclame helpt daarbij. Bovendien bespaart het mij de confrontatie met wasmiddelenreclames en aanprijzingen van maandverband.
Glenn Helder
Je zou verwachten dat ik mij een RSI-arm zou klikken op Facebook. Niets is minder waar. Pas vorige week trok een advertentie voor het eerst mijn aandacht. Voormalig voetbalprof en oud-gokverslaafde Glenn Helder gaf voor de website Casinogokken.net tips over verantwoord gokgedrag. Nu ben ik absoluut geen gokker – heb nimmer een casino bezocht – , maar wel een groot fan van Nederlandse voetballers met een rumoerig levensverhaal.
Dat van Glenn Helder (gokverslaving, beste vriend gaat er vandoor met zijn vrouw, talloze werkgevers etc.) is opgetekend in de briljante documentaire C’est la Vie. Hoopvol gingen mijn ogen op zoek naar andere advertenties in de hoop meer mooie dingen te vinden. Bijvoorbeeld boeken over marginale of gevallen voetballers, foute kroegen, aanbiedingen van restaurants in Amsterdam of een bundeltje met clichés uitgesproken door Nederlandse politici. Dingen die ik leuk vind om te doen, dus die het almachtige Facebook vast van mij weet.
Teleurstelling
Het resultaat was teleurstellend. Stuk voor stuk advertenties die niet hadden misstaan in een ongeadresseerd pak dode bomen in cellofaan. Gelukkig biedt Facebook de mogelijkheid om de reclames weg te klikken en vraagt het beleefd waarom je de reclame niet meer wilt zien. Je hebt de keuze uit onder meer “misleidend”, “niet in lijn met mijn denkbeelden”, “niet interessant” en “overige”. De laatste categorie is het leukst, want daar mag je een eigen reden aanvoeren.
Zo kreeg deze culinaire fijnproever een reclame van McDonalds voorgeschoteld. “McDonalds is viezer dan Patty Brard die seks heeft met die dikke uit De Gouden Kooi”, antwoordde ik. Vervolgens bedacht de advertentieruimte dat ik behoefte zou hebben aan kleding van zeilkakkerslabel Gaastra. Nu staat mijn wieg in Het Gooi, toch voelde ik gedwongen meneer Zuckerberg te vertellen dat zelfs daar lelijke rijtjeshuizen staan die bewoond worden door hele modale burgers. Zoals mijn moeder.
Sneue vrijgezel
Prima, denkt Facebook. Elk mens moet zich kleden, dus adviseert de website mij een kijkje bij Zalando te nemen. Want, zo redeneert het blauwe scherm, een vage kennis die ooit aan de andere kant van de klas zat in de HAVO vindt Zalando leuk. Dus jij zal dat ook wel leuk vinden! Niet, dus. Facebook gooit het over een andere boeg. Als ik zoveel tijd heb om reclames te bekritiseren, zal ik wel een rukkende vrijgezel zijn.
In weerwil van mijn relatiestatus op Facebook (!) kreeg ik een zooi datingbureau’s voorgeschoteld. Ik twijfel even om bij het wegklikken “niet in lijn met mijn denkbeelden” aan te vinken. Nu ben ik geen principieel tegenstander van polygamie, maar met gegronde reden betwijfel ik of mijn relatie bestand zou zijn tegen veelwijverij. Mijn muisaanwijzer klikt “overige” aan en ik tik in “mag niet vreemdgaan, zelfs niet met Doutzen”.
C’est la vie
Op alle andere reclames antwoord ik dat ik de goktips van Glenn Helder terugwil. Of op zijn minst reclames met andere gevallen voetbalsterren. Een aansporing van Winston Bogarde om zijn voormalige stulpje in de executieverkoop voor een prikkie op te pikken. Andy van der Meyde die zijn favoriete café of tattooshop aanprijst. Dat wil ik zien! In plaats daarvan vraagt Facebook of ik aandelen wil kopen.
In Facebook. U weet, dat zijn die aandelen die sinds de introductie in mei 2012 van 38 euro naar ongeveer 22 euro daalden. Circa, 85 procent van Facebooks inkomsten komt uit ‘gerichte’ advertenties. Dat wekt weinig vertrouwen. Zolang Glenn Helder niet terugkomt in mijn advertentiekader, koop ik liever Griekse staatsobligaties. Dat is pech voor Facebook. Of in Glenns woorden “C’est la vie”.
Tim Jansen schrijft elke donderdag een column over social media op De Jaap. Zijn passie voor gefaalde voetballers zet hij soms om in artikelen voor het sympathieke nicheblog Voetblah.
