Oei, Sophie Merle kreeg de wind van voren nadat ze in de Volkskrant had geschreven dat modern feminisme vooral grossiert in vaagheid: fulltime werken is feminisme, parttime werken is feminisme; het dragen van een hoofddoek is feminisme, net zoals die niet dragen; alles anders willen doen dan mannen is feminisme en hetzelfde willen net zo goed; en ook in je blootje op een sloopbal rondslingeren is feminisme. Dus ja, als iemand aan je vraagt of je feministe bent, heb je Géén Idéé!
Nee, inderdaad. Het feminisme is nooit eenduidig geweest, maar tegenwoordig kun je er geen touw meer aan vastknopen. Als ook schande spreken over het feit dat een Amerikaanse jongen wordt gepest omdat hij met een My Little Pony-rugzak naar school gaat ‘feminisme’ is, dan is het feminisme toch wel een tikje onduidelijk geworden. Van mij mogen jongetjes in roze jurken en met roze gelakte nageltjes naar school, maar wat heeft dat met feminisme te maken? En het feit dat feministische moeders ervan gruwen als hun dochters hetzelfde willen, is dat dan ook feminisme? Feministische moeders willen graag dat hun dochters ‘stoer’ zijn en zich niet bezighouden met roze accessoires en prinsessengedoe. Waarmee ze zo’n achtjarig poppetje meteen de boodschap meegeven dat wat zij leuk vindt, achterlijk is. Hoe feministisch is dat?
Als feminisme gaat over het recht van iedereen om ongeacht sekse, (geloofs)overtuiging, ras, kleur, taal, afkomst, eigendom, geboorte en seksuele voorkeur in alle vrijheid eigen keuzes te kunnen maken, dan zie ik het verschil niet met de mensenrechten zoals die in de Universele verklaring van de rechten van de mens zijn gedefinieerd. De dertig artikelen waaruit deze Verklaring bestaat, maken een feminisme dat geen duidelijke politieke agenda heeft, overbodig. Dan kun je als moderne feministe alle soorten onderdrukking van alle soorten mensen erbij slepen om je zaak kracht bij te zetten, maar je kunt je ook inzetten voor Amnesty International of Human Rights Watch.
Feminisme is een containerbegrip geworden. Er is geen top-3 of top-5 van feministische issues, terwijl er toch heus nog wel een paar zijn: gelijke betaling voor gelijk werk, gelijke toegang tot werk, seksespecifieke gezondheidszorg, zelfbeschikkingsrecht. Maar elke top-zoveel zal onmiddellijk betwist worden, omdat er net zoveel prioriteiten zijn als feministen. Misschien kun jij wel ‘ja’ zeggen op de vraag ‘ben je feministe? ‘Maar waar je dan voor staat, daarover tast de vragensteller terecht in het duister.
