De tijden dat het voetbal regeert in de voetbalwereld lijken voorbij. De goedbetaalde voetbalsterren vechten op het veld hun strijd, de echte match wordt gevoerd achter de schermen. De witte jurken uit Saoedi-Arabië en Russische oliesjeiks hebben de wereld vervormd. Het gaat niet meer om de bal, maar om de hoeveelheid nullen er in een club geïnvesteerd worden.
Het meest tekenende voorbeeld van het letterlijk smijten met miljoenen speelt zich af in Spanje. Real Madrid en Barcelona voeren haast jaarlijks een vetestrijd als het gaat om het aantrekken van spelers. Waar Barcelona vaak kiest voor het aantrekken van technisch begaafde spelers met een redelijke naam, gaat het er in Madrid anders aan toe. Hoe groter de beschikbare naam, hoe groter de kans is dat Real zich gaat mengen in het transfergeweld.
De zomermaanden stonden in teken van twee vleugelflitsers. Na ruim een jaar van touwtrekken koos het Braziliaanse wonderkind Neymar voor een contract bij Barcelona. Hoewel Real Madrid nadrukkelijk hengelde naar de diensten van de 20-jarige vleugelspeler, kwam het met lege handen te staan. Neymar tekende op 3 juni 2013 een contract bij Barcelona en Real Madrids transferdoel van de zomer stond vast: een grotere naam dan Neymar aantrekken. De reden? Puur machtsvertoon. In de ogen van Florentino Perez, voorzitter van de club, is Real de grootste club van Spanje en moeten de grootste spelers vanzelfsprekend voor zijn club spelen.
Heeft hij dat ooit zwart op wit gezegd? Nee. Maar een kijkje in de geschiedenis van Perez bij Real leert veel. In zijn eerste termijn als voorzitter van Los Merengues liet de flamboyante preses er al geen gras over groeien. Real werd de club van de Galácticos. De eerste transfer onder de leiding van Pérez ging de boeken in als de grootste ooit destijds: de overgang van de Franse balvirtuoos Zinadine Zidane, die voor liefst 73,5 miljoen euro de overstap maakte naar de Spaanse hoofdstad. In zijn twee periodes als voorzitter van Real Madrid (2000-2006 en 2009 – heden) blijkt Pérez er niet vies van tientallen miljoenen euro’s te besteden aan de komst van de ene na de andere Galáctico.
Onder Pèrez kwamen er tot nu toe 36 spelers naar het Estadio Bernabeu. Slechts één daarvan kostte hem niets (Hamit Altintop in 2011). Voor de andere spelers telde de ploeg bijna één miljard euro neer. De laatste transfer van Pèrez – de veelbesproken overgang van Tottenham-winger Gareth Bale en tevens het antwoord op het aantrekken van Neymar van Barcelona – bedraagt bijna tien procent van de volledige uitgaven van de club onder leiding van Pérez.
De hamvraag blijft: heeft Real Madrid een speler als Gareth Bale nodig of is het gewoon machtsvertoon? Dat laatste. De selectie waarover Carlo Ancelotti kan beschikken bulkt van de kwaliteit. Het eeuwige excuus ‘de trainer ziet het niet in die speler zitten’ daargelaten, maar doet Angel di Maria nou echt zo veel onder voor Gareth Bale? Wat mij betreft niet. Waarom wilde Pèrez per se Bale? Om de naam. Perez is geobsedeerd door spelers van naam. Alles moet wijken om ze in het maagdelijke wit te laten spelen.
Waar deze koopgekte stopt? Bij het Financial Fair Play van de UEFA. Sinds 1 juni 2011 controleert de UEFA, met voorzitter Michel Platini als touwtrekker, de uitgaven van Europese clubs. De hoofdlijnen zijn duidelijk: clubs moeten binnen drie jaar quitte spelen en mogen in deze periode een maximale schuld van 45 miljoen euro hebben. Dit geldt niet voor de openstaande schulden. Hebben de clubs dit niet, dan worden ze vanaf volgend seizoen uitgesloten van deelname aan lucratieve toernooien als de Champions League.
Een kijkje in de transfergegevens van Real Madrid de afgelopen drie jaar leert dat de club 229,28 miljoen euro besteedde aan het aantrekken van nieuw spelersmateriaal. In dezelfde periode leverde verkoop van de spelers 137,24 miljoen euro op, hetgeen betekent dat de club in drie jaar een verlies van 92 miljoen heeft geleden, alleen al op het gebied van transfers. De opdracht van Florentino Pérez is duidelijk: de schuld over de afgelopen drie seizoenen moet teruggebracht worden tot 45 miljoen euro. Bezuinigen lijkt niet in het woordenboek van Pérez voor te komen, dus zal het afhankelijk gaan worden van de verkoop van spelers. Daarnaast put de club veel geld uit de verkoop van shirts (na de aankomst van Ronaldo werden er één miljoen (!) shirts met zijn naam verkocht) en tv-rechten. Wil Real volgens de regels van de UEFA spelen, moet het dus vóór 2014 een gat van 47 miljoen euro dichten. Een uitdaging.
Hoewel de spelregels duidelijk zijn bij alle clubs, lijkt niemand zich druk te maken om de mogelijke gevolgen. Het management van Real Madrid blijft haar wanbeleid gewoon doorvoeren. Neem de Braziliaan Kaka. In zijn periode bij de Koninklijke, van 2009 tot 31 augustus 2013, is er een bedrag van 129 (!) miljoen in hem geïnvesteerd. AC Milan toucheerde in 2009 een bedrag van 65 miljoen euro voor Kaka. Een simpel rekensommetje: in 2003 kocht het de spelverdeler voor 8,5 miljoen euro van São Paulo. Grof gezegd werd er een winst gemaakt van 56,5 miljoen euro. Nu de verloren zoon teruggekeerd is in het San Siro, kost het Milan alleen twee jaarsalarissen à vijf miljoen euro per jaar. Oftewel: Milan maakt nog steeds winst na het hercontracteren van een speler. Dit is geen goed voorbeeld van goed handelen van AC Milan, maar een voorbeeld van het wanbeleid in Madrid. Helemaal met het geringe aantal gespeelde wedstrijden van Kaka voor Real (85). De Braziliaan heeft Pèrez een slordige anderhalf miljoen euro per wedstrijd gekost.
Komt er dan een Champions Leauge-editie zonder Real Madrid na volgende zomer? Nee. Het belang van een grote club als Real Madrid in een competitie als de Champions League is immens. Die van de UEFA misschien nog wel groter dan die van de club zelf. De Champions League is een elitecompetitie waar alleen de grootste clubs van Europa in uitkomen. Als de UEFA haar beleid echt gaat doorzetten, verliest niet alleen Real Madrid, maar ook clubs als Chelsea, Manchester City en Paris Saint Germain hun ticket voor de Champions League, waardoor de clubcompetitie een stuk minder aantrekkelijk wordt.
Daarom is de aankoop van Gareth Bale meer dan alleen een middelvinger naar Barcelona. Het is een middelvinger naar de gehele UEFA met haar Financial Fair Play. De club is groter dan de overkoepelende organisatie. Platini en zijn opvolger moeten flinke ballen hebben, willen ze deze regels ook in de praktijk omzetten. En het is te hopen dat ze die ook hebben. Zonder deze regels gaan figuren als Florentino Pèrez ervoor zorgen dat het mondiale voetbal naar de tering gaat. Dat mag niet gebeuren; daarvoor is dit wereldje te mooi.
