Terwijl David Moyes bij Manchester United steeds meer twijfel zaait bij fans, kenners en het bestuur, met een verlies thuis tegen West Bromwich Albion als voorlopig dieptepunt, is de Free Shinji-beweging nog steeds op volle sterkte. Shinji Kagawa, de sterspeler uit Japan, speelde tegen West Bromwich de eerste helft mee, maar werd vervolgens vervangen door Adnan Januzaj. Het waren spaarzame minuten voor Kagawa, die gesteund wordt door een Twitter-beweging opgezet door fans van zijn oud-club Borussia Dortmund, die de leus “Free Shinji” gebruikt, compleet met #hashtags en @Twitteraccounts. Ze willen dat de aanvallende middenvelder meer aan spelen toekomt en zijn al weken lang prominent aan het lobbyen op het sociale medium. Ondertussen is het stil rondom een andere speler, die al jaren vecht voor zijn vrijheid: Zahir Belounis.
Zahir is voetballer in Qatar, de staat die – zo bleek ruim een week geleden – in aanloop naar het WK van 2022 elke week twaalf gastarbeiders laat sterven in de meest verschrikkelijke werkomstandigheden. Zodra de eerste wedstrijd op het WK in Qatar wordt afgetrapt, zullen er vierduizend arbeiders dood en begraven zijn. De in Europa onbekende spits uit Frankrijk, die eerder in Zwitserland en Maleisië voetbalde, is slachtoffer van hetzelfde systeem als de arbeiders die met honderdduizenden tegelijk worden verscheept vanuit India en Nepal. De oliestaat in Arabië hanteert het Kafala-systeem, waarin de werkgever die de gastarbeiders (moderne slaven) binnenhaalt mag bepalen wanneer die gastarbeiders het land weer verlaten. In Zahir Belounis’ geval is dat dus… nooit.
De nu 33-jarige Fransman vertrok in 2007 naar Qatar om voor Al Jaish te spelen, in de tweede divisie. Hij deed het goed, werd aanvoerder en leidde zijn ploeg naar het hoogste niveau. Na een aantal seizoenen raakte hij echter in mindere vorm en kreeg hij plotseling geen salaris meer. Toen hij naar de rechter stapte, kreeg hij te maken met de verregaande corruptie in het land: zijn eigen advocaten bleken vriendjes te zijn van de eigenaren van Al Jaish.
Voor straf werd Belounis verhuurd aan een clubje uit de tweede divisie en hij kon fluiten naar zijn salaris. In plaats van geld kreeg hij een document voor zijn neus dat hij even moest tekenen: als hij akkoord ging dat hij al het verschuldigde salaris nooit meer zou ontvangen, zou hij het land uit mogen. Belounis weigert vooralsnog te tekenen, wil het geld waar hij recht op heeft, en zit nu al twee jaar met zijn vrouw Johanna en twee kinderen gevangen in Qatar, zonder te voetballen en zonder geld te krijgen.
Tijdens elke transferperiode zijn er wel spelers die in conflict raken met hun club omdat ze weg willen. Recente voorbeelden zijn Luis Suárez bij Liverpool en Gareth Bale bij Tottenham. Met een beetje ruziezoeken, trainingen skippen en druk uit laten oefenen door de spelersmakelaar, krijgen de grote sterren vaak hun zo gewenste transfer. Of ze worden gesteund door een #FreeShinji-beweging.
Bij Belounis in Qatar is het een ander verhaal. Toch is er hoop voor de spits. Zijn landgenoot Abdeslam Ouaddou slaagde er wel in het land uit te komen nadat hij in conflict raakte met zijn club Qatar SC. De oud-speler van onder meer Stade Rennes, Fulham, Olympiakos en AS Nancy was bekend genoeg om flink wat media-aandacht te genereren, waardoor de staat Qatar uit angst voor gezichtsverlies in aanloop naar het WK, Ouaddou zijn visum gaf om het land te verlaten.
Eenmaal terug in Frankrijk heeft de nu zonder club zittende Ouaddou – die nog altijd wacht op grote delen van zijn salaris van Qatar SC – zijn mond echter alleen maar meer geroerd: “Ik blijf voor mijn rechten vechten vanuit Frankrijk, Zahir moet dat ook kunnen doen. Net als de duizenden normale arbeiders die als slaven worden behandeld in Qatar.” De welbespraakte Ouaddou heeft in een interview met Equal Times het WK in 2022 al “The World Cup of Shame” en “The World Cup of Slavery” genoemd, en Qatar een fata morgana die op het eerste gezicht te mooi lijkt om waar te zijn, en dat uiteindelijk ook is.
Bovendien doet Ouaddou een boekje open over de FIFA. Net als Belounis hoopte Ouaddou in Qatar op de steun van de internationale voetbalbond, maar tevergeefs. Sterker nog, toen Ouaddou uiteindelijk het land mocht verlaten kreeg hij nog een bedreiging naar zich toe geslingerd: we pakken je aan in de rechtszaal, want wij zitten heel hoog in de FIFA. Het is tekenend voor de staat waarin het internationale voetbal verkeert. Een boevenstaat als Qatar gebruikt het WK en de overgenomen club Paris Saint-Germain als marketinginstrumenten om de grove mensenrechtenschendingen in hun land te maskeren. Helaas voor hen gebeurt nu juist het tegenovergestelde.
De hele voetbalwereld heeft geschokt gereageerd op het nieuws over de arbeiders, die zes dagen per week vijftien uur per dag moeten werken, voor slechts acht dollar per dag. En Zahir Belounis krijgt – samen met bijvoorbeeld coach Stéphane Morello die al vijf jaar in Qatar zit – nu hopelijk eindelijk de aandacht die hij nodig heeft.
Als de #FreeShinji-twitteraars hun krachten opnieuw bundelen in een campagne genaamd #FreeZahir, kan Belounis met zijn familie wellicht binnenkort eindelijk weer naar huis. Als de media net zo veel aandacht aan Belounis besteden als eerder aan Suárez en Bale, is hij zo vrij. En als iedereen de petitie van Equal Times tekent waarin gepleit wordt voor betere werkomstandigheden en het honoreren van de mensenrechten in Qatar, of anders géén WK in het land, kunnen drama’s als die van Belounis wellicht in de toekomst voorkomen worden.
Enzio Bakker is oprichter en schrijver van het uitdagende voetbalblog Buitenkant Voet en geeft één keer in de twee weken zijn visie over de voetbalwereld op ThePostOnline.
