Het Openbaar Ministerie (OM) laat zich de laatste weken kennen als een eng clubje elitaire bralballen die de grondrechten van de burger liever zo snel mogelijk uit het raam kieperen, in plaats van ze te beschermen. Vorige week startte het OM een infantiele PR-actie om burgers ervan te overtuigen dat privacy geofferd moet worden op het altaar van valse veiligheid. Want zonder de bewaarplicht spelen wij volgens het OM terroristen, pedofielen en allerhande tuig in de kaart. Vandaag liet het OM weten dat activist Abulkasim Al-Jaberi zal worden vervolgd omdat hij tijdens een demonstratie ‘fuck de koning, fuck de koning, fuck het koningshuis’ riep. 

‘Het Koningshuis! Een stel Friezen zonder enige directe verwantschap met Willem van Oranje, die op basis van geboorterecht jaarlijks miljoenen euro’s uit de zakken van de belastingbetaler kloppen’

Welkom in de naargeestige, cynische, bekrompen, enge wereld van het OM. Een wereld waar uw grondrechten dienen te wijken om de zittende macht te beschermen. Afgelopen zomer was hetzelfde OM er namelijk als de kippen bij om een strafrechtelijk onderzoek te starten naar een fotofuck (een soort digitale cartoon) van de Haagse burgemeester Van Aartsen. De gemiddelde burger zag een bestuurlijke natte tosti die op de hak werd genomen, het humorloze OM zag “bedreiging van een bestuurder”.

Drie hoeraatjes voor het Koningshuis

Al-Jaberi gilde afgelopen november wat onsamenhangende brei over Palestina, het Koninghuis en Zwarte Piet op een hoofdstedelijk pleintje en mag voor de rechter verschijnen wegens het beledigen van het koningshuis. Van het Koningshuis (!) Een stel Friezen zonder enige directe verwantschap met Willem van Oranje, die op basis van geboorterecht jaarlijks miljoenen euro’s uit de zakken van de belastingbetaler kloppen. Met dat geld bouwen ze vervolgens leuke vakantie-optrekjes in bassielandjes. Verder staan ze volledig buiten de wet, en deinzen er niet voor terug om de regering te misbruiken om hun riante straatjes schoon te vegen. In ruil hiervoor mogen wij paupertjes een keer per jaar met een vlaggetje wapperen en een HEMA oranje-tompouce weg lepelen.
Hoera!
Hoera!
Hoera!

Hoewel deze verhouding tussen volk en koningshuis meer weg heeft van een bar slechte deal lijkt een groot deel van de Nederlandse bevolking het koningshuis dolletjes te vinden. Deze bar slechte deal wordt echter een onacceptabele deal zodra datzelfde koningshuis zichzelf belangrijker acht dan de Nederlandse grondwet. Een van die grondrechten is de vrijheid van meningsuiting. Een grondrecht dat er bij uitstek voor is bedoeld om burgers te beschermen tegen onderdrukking vanuit de overheid.

Onderdrukking floreert in een omgeving waar autoriteit niet langer wordt bevraagd en totale kritiekloosheid prevaleert. Zoals in een gemiddelde NOS-reportage over het koningshuis. Het zijn dus juist deze grondrechten die burgers in staat stellen om de macht, in welke vorm dan ook, te bevragen. Om falende bestuurders te bespotten. En ja, zelfs om een onliberale relikwie uit vervlogen tijden zoals het koningshuis uit te schelden.

OM maakt misbruik van positie ten koste van grondrechten

Juist het OM zou dit moeten begrijpen. Juist het OM zou hier voorzichtig mee om moeten gaan. Maar nee, het OM laat hier, voor de zoveelste keer in korte tijd, zien dat zij er in ieder geval niet zit voor de rechtstaat. De tomeloze humorloosheid en het stuitende gebrek aan relativeringsvermogen beginnen enge, naargeestige trekjes te krijgen. Anno 2015 kan men blijkbaar rekenen op strafrechtelijke vervolging zodra de zittende macht onderdeel wordt van hoon of spot. Het OM maakt hiermee schandalig misbruik van haar positie om de zittende macht te verdedigen, ten koste van onze grondrechten.

Zeker: majesteitschennis is verboden, en het OM doet hier haar werk. Alleen kan de OM zich steeds moeilijker aan de schijn onttrekken alleen haar werk te doen wanneer zij dat zelf belangrijk acht. Want tegelijkertijd laat het OM systematisch werk liggen wanneer het gaat om het waarborgen van grondrechten: aangiftes van bedreigde journalisten worden niet opgenomen, en cartoonisten worden van het bed gelicht of veroordeeld omdat zij hun werk doen. Terwijl, als er dan toch een juridische afweging gemaakt dient te worden, het waarborgen van de grondrechten van burgers toch wel een paar graadjes belangrijker dient te zijn dan het beschermen van de lange tenen van bestuurders of leden van het koninklijk huis.

The first responsibility of every citizen to question authority

Zeker omdat het Europees Hof van de Rechten van de Mens in 1992 al bepaalde dat “de grens van toegestane kritiek ruimer is als het gaat om de regering dan bij een gewone burger”.
Het OM lijkt hier heel anders over te denken. Het schrijnende resultaat is dat het dankzij het OM steeds moeilijker wordt voor professionele machtbevragers om hun grondwettelijk beschermde werk uit te voeren.

Dit is een zeer ernstige zaak. Zonder dit werk kunnen wij als constitutionele democratie wel inpakken. Het wordt tijd dat het OM heel snel, en met terugwerkende kracht, gaat wennen aan mondige burgers, journalisten en cartoonisten.

Het is niet voor niets, zoals Benjamin Franklin treffend omschreef, “the first responsibility of every citizen to question authority”.