Hoe maak je een stad vol auto’s fietsvriendelijk? Marcelo Ebrard, regeringsleider van Mexico Stad, breekt zich al sinds zijn aantreden in 2006 het hoofd over die vraag. Hij doet in ieder geval zijn best om er iets van te maken. Zijn Ecobici-project, een soort witte fietsenplan waarbij je voor een lage prijs een abonnement kan kopen en gebruik kan maken van vele duizenden fietsen die overal in het centrum bij stallingen staan, is wellicht het beste voorbeeld. Ook is zijn regering bezig ettelijke tientallen kilometers extra fietspaden aan te leggen. Extra, want in de verkeersnachtmerrie die de Mexicaanse hoofdstad is, bestonden al sinds jaren fietspaden.Die fietspaden zijn alleen niet even praktisch aangelegd. Waar je in Nederland normaliter aan de rechterkant van de rijstrook kan fietsen (en dus in geval van dronken idioot snel de stoep op kan vluchten), liggen de Mexicaanse fietspaden midden tussen alle rijbanen in. Op een kleine verhoging, zonder afscherming van de omliggende rijstroken. En neem het maar van mij aan dat je daar als fietser heel erg zenuwachtig van wordt. Er vallen jaarlijks niet voor niets 24.000 doden in het Mexicaanse verkeer (ter vergelijking, dat is al gauw zo’n 10.000 doden meer dan door drugsgeweld).
Leed voor en door fietsers
Toegegeven, meedogenloze automobilisten zijn niet de enige veroorzakers van leed voor fietsers. Andersom is er ook een probleem. Eerder genoemde fietspaden zijn meestal vrijwel leeg, want Mexicanen zijn geen fietsers. En nu er steeds meer fietsers komen, blijkt ook waarom: ze kunnen het eigenlijk niet. Binnen mijn vriendenkring is boosheid over asociale fietsers inmiddels net zo’n populair gesprekspunt als corruptie en de hoge telefoonrekeningen.
Het probleem is dat veel fietsers in Mexico Stad de indruk wekken dat ze, omdat ze overal zo makkelijk tussendoor kunnen glippen, in het geheel niet kijken wáár ze eigenlijk tussendoorn glippen. Niet zelden moeten auto’s plotseling vol op de rem, omdat er weer een fietser ruecksichtslos een volle zesbaansweg oversteekt. Verkeerslichten voor fietsers zijn er ook nog steeds niet, laat staan verkeersregels.
Garnalenfrustratie
Soms loopt de frustratie wel heel sterk op. Zo moest Ángel Verdugo, die een populaire talkshow op Radio 98.5 had, in augustus opstappen, nadat hij tijdens een uitzending automobilisten had opgeroepen om fietsers van de sokken te rijden. “Fietsers zijn de nieuwe plaag en zorgen voor grote problemen in Mexico Stad”, fulmineerde hij, “Ik roep jullie op om, als je weer zo’n groep garnalen ziet, meteen je auto naar ze te lanceren, ze geen kans te geven en ze plat te walsen. Misschien dat ze het dan begrijpen.” Die reactie was –ahum- wat aan de sterke kant, maar de frustratie van Verdugo en andere automobilisten is niet geheel onterecht.
Burgemeester Ebrard zal het allemaal een worst wezen. Hij zet zijn fietsvriendelijke agenda gewoon door. Politiek gezien niet onbegrijpelijk: vorig jaar werd Ebrard nog tot beste burgemeester ter wereld gekozen door de City Mayors Foundation, die woorden te kort kwam om zijn milieubeleid te prijzen, en dan vooral het Ecobici-project. Ebrard wil namens de linkse Partij van de Democratische Revolutie (PRD) volgend jaar graag meedoen aan de presidentsverkiezingen en maakt van zijn milieu- en transportbeleid een speerpunt.
Licht neurotische metropool
Allemaal prima, maar misschien zou het geen gek idee zijn om ook eens met wat verkeersregels voor fietsers te komen. En een paar verkeerslichten. In deze licht neurotische metropool zijn er net iets te veel mensen die in de urenlange avondspits de woorden van Verdugo net iets te letterlijk zouden kunnen nemen.
Jan-Albert Hootsen is correspondent in Mexico.
