Duitsland lijkt (natuurlijk volgens anonieme bronnen) de opening van een nieuw hoofdstuk in de onderhandelingen met Turkije te blokkeren. Wat doet Nederland? Dat is heel moeilijk in te schatten. De Turkse pers speculeerde de afgelopen week dat Nederland samen met Duitsland dwars zou liggen.
Het toetredingsproces is een lang proces. Voor het openen en het sluiten van elk hoofdstuk van de onderhandelingen moeten alle Lidstaten toestemming geven. Het proces met Turkije, dat in 1966 begon, ligt al lange tijd stil.
En na de heftige demonstraties en het opsluiten van demonstranten zonder te vertellen waar ze zitten is er alle reden om goed na te denken of dat Turkije voortgang maakt in Europa. Onderdeel van de EU is bijvoorbeeld het Europees arrestatiebevel, dat we in principe gewoon moeten uitvoeren van een andere Lidstaat. Als een Lidstaat iemand opsluit zonder de familie te vertellen waar die zit, is dat geen prettig vooruitzicht om met zo’n land zo’n nauwe samenwerking te hebben. Dit soort misstanden na Taksim gaan dus over het hart van de rechtsstaat en raken ook Nederland en Nederlandse burgers heel direct als Turkije EU lid zou zijn.
Waar is het besluit? Nou, eerst moet dat in de COREPER voorbereid worden, zeg maar het comité van de ambassadeurs (die permanente vertegenwoordigers heten, omdat de EU geen staat is) van de 27 Lidstaten.
Daarna moet het in de Europese Raad van minister van Europese Zaken genomen worden. Die raad vindt dinsdag plaats. Daarom vergaderde de commissie van Europese Zaken afgelopen donderdag met minister Timmermans over de agenda.
U leest de agenda goed: dit punt staat niet op de agenda. In het debat vroeg ik of de COREPER vrijdag of maandag een besluit neemt. Pas na veel trekken kwam het antwoord dat het zou kunnen. Nu krijgen wij pas maandagavond een brief van de regering over het standpunt van de Nederlandse regering over het openen van een nieuw hoofdstuk. Dinsdag neemt de regering een besluit.
Ik zal maandagavond met smart bij mijn mailbox wachten op die brief. Weten we eindelijk wat Timmermans wil. En dan kunnen we heel misschien dinsdagmorgen nog een extra debat houden vlak voor de vergadering. Dan zal de coalitie zeggen: u speelt een spel. Dan zeg ik u: dan had je gewoon vorige week een standpunt moeten voorstellen.
Maar het tekort aan controle is duidelijk: over een essentieel besluit wordt het Nederlandse parlement niet open ingelicht. Het gebeurt vooral via de buitenlandse media. Dat moet anders. Het Nederlandse parlement zal dus inzage moeten krijgen in alle COREPER stukken en de instructies van de minister en in meer EU stukken. U ziet waarom ik hier al meer dan een jaar mee bezig ben.
Pieter Omtzigt is Tweede Kamer-lid voor het CDA en houdt zich daar ondermeer bezig met belastingen, pensioenen/AOW, buitenlandse en Europese zaken.
