Dirk Jan van Baar is een van de vele Nederlanders die vinden dat Wilders een fascist is. Hij schrijft in de Volkskrant:
“Volgens het schoolboekje zijn fascisten voorstanders van sterk leiderschap, met alleenheerschappij in eigen kring. Ze zijn buitengewoon nationalistisch, tegen vreemdelingen, tegen de parlementaire democratie (‘nepparlement’), tegen links, demagogisch (‘ons wordt de mond gesnoerd’), antikapitalistisch, anti-internationalistisch (anti-EU). Altijd verraden de elites (de grachtengordel) het eigen volk. Fascisten verheerlijkten geweld en waren tegen de Joden. Dat is nu anders, door de islam. Wilders is pro-Israël en het tijdperk van knokploegen is voorbij: de bezorgde burger is bang voor de straat. Maar onze vrijheidsleider trekt wel op met Marine Le Pen, het lieve gezicht van het Front National, dat uit de geest van Vichy is voortgekomen en critici voor landverraders uitmaakt. Laf? Integendeel: je moet maar durven. In de tijd van de eenzame Janmaat verkeerde Nederland in permanente staat van alarm vanwege ‘het fascisme’. Nu we eindelijk een echte fascist hebben (virtueel op 35 zetels), mag het niet meer zo heten.”
Ik weet niet welk schoolboekje Van Baar geraadpleegd heeft en het zou zo maar kunnen dat het fascisme er zo in beschreven wordt. In ieder geval is er in het hedendaagse antifascisme bijna altijd sprake van guilt by association. Wilders’ partij zit in het Europese parlement samen met het Front National. Nou dan weet je het wel. Dat Marine Le Pen haar vader – ooit erelid – de partij uitgezet heeft speelt geen enkele rol in de analyse van Van Baar.
Het belangrijkste ideologische element van het fascisme is mijn inziens een principiële verwerping van de parlementaire democratie en van het idee van de fundamentele gelijkheid tussen de burgers van een land. Adolf Hitler beschouwde de democratie als een tegennatuurlijk stelsel (Mein Kampf, 1943, p. 87):
“Indem das parlemantarische Prinzip der Majoritätsbestimmung die Autorität der Person ablehnt und an denen Stelle die Zahl des jeweiligen Haufens setzt, sündigt es wider den aristokratischen Grundgedanken der Natur…”
Hitler vond dat een politieke orde gebaseerd zou moeten zijn op het recht van de sterkste, niet op de macht van het getal. Als Wilders vindt dat het Nederlandse parlement het Nederlandse volk niet vertegenwoordigt en daarom een nepparlement is, komt hij ter illustratie aan met een opinieonderzoek. Dat zou een rechtgeaarde fascist een gruwel zijn.
Het fascisme verwierp ook het materialisme. Gentile en Mussolini schrijven hierover in hun Doctrine van het fascisme:
“Het fascisme is tegen alle vormen van individualistische abstractie, die gebaseerd zijn op het materialisme zoals dat tot bloei kwam in de achttiende eeuw.”
Hitler was iets genuanceerder:
“De materiele belangen van mensen kunnen altijd het best gedijen, wanneer zij in de schaduw der heldhaftige deugden blijven(…).”
Hitler gebruikte in plaats van de term materialisme overigens de term economisme. Dat zal Jesse Klaver niet leuk vinden. Maar daarmee is Jesse Klaver nog geen fascist, ook al is ook Jesse Klaver net als Hitler vegetariër en vóór de natuur.
Hitler was tegen het Angelsaksische kapitalisme, Wilders is dat zeker niet.
Een derde element in de ideologie van het fascisme is de verheerlijking van geweld. Mussolini prees de Italianen omdat ‘ze nog wisten hoe te sterven’. Hitler schrijft in zijn ongepubliceerde Zweites Buch:
“Ist ein solcher Entschluß aber als notwendig einwandfrei festgestellt und erkannt, dann muß seine Durchführung mit brutalster Rücksichtslosigkeit und höchstem Krafteinsatz erfolgen.”
Vergeleken daarmee is Wilders een democratisch watje. Hij schrijft in de Volkskrant:
“Het is tijd voor een geweldloze en democratische politieke revolutie. De huidige machthebbers hebben Nederland aan de rand van de afgrond gebracht. Het regime in Den Haag is wereldvreemd en spreekt niet langer namens het volk. Ze zijn geschokt over wat ze zelf hebben veroorzaakt. Daarom moet ons politiek bestel op de schop. Want als de asielcrisis één ding leert, is het wel dit: Het volk weet véél beter wat goed is voor Nederland dan de regenten in Den Haag.”
In de New York Times van vrijdag 19 november schrijft Wilders dat de Nederlanders recht hebben op een referendum over het immigratiebeleid:
“To avoid what Thomas Jefferson called ‘elective despotism’, we need to introduce direct democracy.”
Hij is tevens van mening dat de EU moet verdwijnen:
“There is a perfectly good alternative to the European Union — it is called the European Free Trade Association, founded in 1960.”
Nee, door Mussolini zou deze populist hooguit als een ‘nuttige idioot’ beschouwd zijn. Hitler zou onze ‘geblondeerde trekpop van het Internationale Jodendom’ als één van zijn gevaarlijkste rivalen hebben beschouwd.
