Het was een kort moment, maar ongebruikelijk genoeg om de gastvrouw even te laten schrikken. VVD-er Geert Dales distantieerde zich vrijdag van de televisie-consensus dat Trump een gevaarlijke gek is. Dales zei: “Ik sta er heel anders in, dan het rondje Trump-bashing dat zich hier avond aan avond afspeelt.”
Oei, Trump-bashing, avond aan avond georganiseerd door een talkshow met journalistieke pretenties. Eva Jinek verdedigde: “Het is niet de insteek als ik Trump-nieuws behandel hoor.” En sloeg terug: “Wij nodigen mensen uit die daar hun mening over mogen geven.” Misschien dacht Jinek een moment dat de schijn van onpartijdigheid gered was.
Mensen die niet bij de televisie werken zouden kunnen denken dat redacties met een a-selecte greep de meningen op uw scherm tevoorschijn toveren. Dat is niet het geval.
De nadruk in het nieuws ligt tegenwoordig op verhalen vertellen. In een verhaal komt het één nou eenmaal beter van pas dan het andere. Veel verhalen worden van te voren al bedacht.
Zo is het verhaal van Trump – waar Dales op doelt – al twee jaar oud. De man is ongeschikt, gevaarlijk en seksistisch. Daar kwam later bij dat hij ten onrechte president geworden is en heult met de vijand en extreem-rechts. Dat verhaal wordt ons dag in dag uit verteld.
Niet door de media zelf uiteraard. Maar door de mensen die uitnodigd worden om hun mening te geven, zou Jinek zeggen.
Voor wie nog wel eens naar CNN kijkt moet voor de grap ‘ns letten op wie er mogen uitpraten en wie niet. Trump-bashing is bij CNN een 24/7 tv-format.
Zo maakte de zender deze week een groot nummer van het gegrinnik (!) van de minister van Justitie Jeff Sessions. Sessions moest spontaan lachen toen er een groepje in de zaal “lock her up” begon te roepen. Een kreet uit de verkiezingstijd twee jaar geleden bedoeld voor Hillary Clinton.
CNN zocht ophef en vond die in een Democratische politicus, die er – geheel volgens het format – schande van sprak en riep dat deze glimlach Sessions diskwalifiseerde als minister van Justitie. Daar kon anchor Wolf Blitzer weer een paar uitzendingen mee verder. Er zijn voorbeelden te over.
Doorzichtig worden de doorgestoken kaarten met vragen als ‘hoe erg víndt u het?’ Of ‘wat vindt u het érgst?’ De redacties kiezen de meningen. De interviewer hoeft alleen nog maar een gaatje in de gast te prikken en de bestelde mening loopt de huiskamer in. Dat zien we niet alleen op CNN.
Stef Blok die zich negatief uitlaat over de multiculturele samenleving. Het bleek het startschot voor het mediaverhaal dat het juist wél goed gaat met ‘Nederland immigratieland’.
De NOS ging ‘fact checken’ in de Haagse Schilderswijk. Daar was blijkbaar niemand te vinden die Blok begrijpt. De reportage kwam ook niet in de buurt van het ongemakkelijke rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Die concludeerde in mei dat juist in buurten met een grote culturele en etnische diversiteit mensen zich onveiliger en minder thuis voelen. Niet in de Schilderswijk dus. Daar alleen maar feest.
Er volgde meer. Stukken in de krant dat het vooral prima gaat. Een petitie van bekende Nederlanders die ook roepen dat alles koek en ei is. Ze eisten vooral van sommige volksvertegenwoordigers een toontje lager.
En bij Jinek hadden ze Jasper Kuipers van Vluchtenwerk gevraagd. Goh, wat zou hij ervan vinden? Kuipers maakte zich boos. “En wat maakt jou nou het meeste boos?”
Partijdigheid hoeft goede journalistiek helemaal niet in de weg te staan. Weekblad Vrij Nederland is jarenlang vanuit links toonaangevend geweest. Als de afzender en de bedoeling maar duidelijk zijn.
Een tv-rubriek als Brandpunt+ en de journalisten van De Correspondent kiezen voor meer dan alleen verslag en kiezen partij. Het is niet mijn manier, maar kijkers en lezers zijn gebaat bij deze duidelijkheid.
Het gaat mis als journalisten onpartijdigheid claimen, maar dat niet waarmaken. Nieuwsconsumenten kunnen dan hard afrekenen met de pretentie van journalisten dat zij onbevooroordeeld en onpartijdig in het nieuws staan.
Waarom niet transparanter? Is het doel eerlijk en gebalanceerd? Hou dan ook vast aan die mores. Maar als journalisten en programmamakers hun eigen mening een onmisbare toevoeging vinden bij het nieuws zouden ze daar open over moeten zijn.
Want de geloofwaardigheid van de nieuwsmedia wordt niet zozeer bedreigd door een Amerikaanse president of Russische trollen. Die geloofwaardigheid gaat eraan door ten onrechte vast te houden aan de schijn van onpartijdigheid.
Deze column werd eerder gepubliceerd op RTLZ.nl.
Bertje & Roderick eren Geert Dales wegens het aan de kaak stellen van stupide Trump-bashen in Jinek en andere NPO-babbelshows @BartNijman @superjan pic.twitter.com/tzXiCA4ScX
— TPO Podcast (@tpoquotes) 26 juli 2018
