De verjaardag was gezellig tot iemand begon over Israël. Naast mij zat een voormalige correspondent en zij startte een analyse over het conflict tussen Israël en de Palestijnen, gevolgd door een conclusie en dat was het einde van een leuke avond.
Het was deels mijn schuld, want ik vroeg naar haar jaren in Jerusalem en haar gedachten over een oplossing van het conflict.
Ze had gewoond en gewerkt in Israël en de bezette gebieden en beide kampen bestudeerd en joden en Palestijnen uitgebreid gesproken. Haar conclusie kende geen twijfel. Of beter: twijfel werd niet geaccepteerd, zeker niet van mij.
Nu heb ik bij veel onderwerpen de neiging tot vragen. En hoe stelliger een gesprekspartner des te groter mijn twijfel. Dat gaat vaak goed, maar niet op die verjaardag. Geholpen door een aantal anderen, die er ook een mening over hadden.
Ooit heb ik een aantal weken doorgebracht in Israël, maar die vielen in het niet bij de jaren van de correspondent. Haar voorsprong in kennis en ervaring ter plaatse was onmiskenbaar. Ze deed er mijn vragen mee af als naïef en gebaseerd op de berichtgeving in Nederland. Dat zij daar zelf ook aan had bijgedragen, maakte voor mij maar weinig goed. De achterstand bleef.
Het gesprek werd een hoorcollege en het hoorcollege werd uiteindelijk ruzie. Gesprekken over Israël en de Palestijnen lopen vaker uit op ruzie.
Voor haar stellige oordeel over het conflict en wie de meeste schuld draagt heb ik later meer begrip gekregen. Het kan een journalistiek ideaal zijn, om altijd en overal boven de partijen te staan, maar dat is in deze regio geen jaren vol te houden. Daarvoor is de geschiedenis van beide volken te dramatisch, de vijandigheid tegenover elkaar te groot en de strijd te ongelijk.
Niet alleen journalisten, maar iedereen lijkt te moeten kiezen. Omdat het lijden van de een groter wordt geacht dan het lijden van de ander. Of omdat gevonden wordt dat er meer gevaar dreigt voor de een dan voor de ander. En omdat daarom de een meer recht heeft op geweld dan de ander.
Het nieuws en het commentaar deze week over de gevechten aan de grens tussen Gaza en Israël doen het bijna niet meer zonder die keuze. Maar voor wie nog bij machte is partijdigheid een moment elders te parkeren, zijn er nog wel een paar naïeve vragen te stellen.
Op wiens initiatief lopen jonge Palestijnen hun dood tegemoet aan de grens?
Waarom schieten Israelische soldaten met scherp?
Was het nodig dat Amerika z’n ambassade verplaatste naar Jeruzalem?
En zo ja, waarom nu?
Brengt het vrede dichterbij?
Hadden we iets anders kunnen verwachten dan protesten en geweld?
Over de burgeroorlog in Noord-Ierland werd ooit beweerd, dat er geen sprake was van een probleem, omdat bij een probleem ook een oplossing hoort. En omdat er in Noord-Ierland geen oplossing leek, was er ook geen probleem.
Er kwam uiteindelijk een dag met een oplossing. Omdat de gezworen vijanden toch een groot probleem zagen, dat niet meer weg ging. Het is wachten op weer zo’n dag.
