Terwijl individualisme ongekende hoogtijdagen beleeft, is authenticiteit nog nooit zo zeldzaam geweest. Authentiek zijn wordt ons bijna onmogelijk gemaakt omdat we tegenwoordig allemaal in één of ander format worden geduwd. Het is niet alleen de commercie die hier baat bij heeft, we doen er zelf ook inmiddels hard aan mee om maar vooral niet uit de toon te vallen.
Als hipster in de Grote Stad heb je hip haar (en helaas nog steeds een baard) en koop je verantwoord eten bij een grootgrutter die ecologisch goed bezig is. Ik kan ongeveer raden welke tentoonstellingen en festivals je bezoekt, waarbij De Parade uiteraard niet ontbreekt, alhoewel dat langzamerhand het domein wordt van makelaars en siliconenvolk die inmiddels ook gestimuleerd worden om cultureel uit de band te springen. Je drankje, vakantiebestemming en mate van spiritualiteit wisselen per seizoen, afhankelijk van het meest assertieve reclamebureau.
Ben je iets klassieker ingesteld dan woon je in Amsterdam Zuid, heb je kinderen en een bakfiets, of andersom. Je bent ‘dol’ op Mahler, de vakantie is uiteraard beschaafd: niet dat schreeuwerige Bali, maar Frankrijk of Italië. Het artsenblad Arts & Auto ploft regelmatig op de deurmat en natuurlijk stem je op D66.
Als je Yvonne heet en in Nieuw Vennep woont, dan heb je waarschijnlijk een korte kop met gekke plukjes en een kekke bril. Je kijkt reikhalzend uit naar een avondje in het Beatrixtheater, want je bent echt fan van musicals. Je kleding koop je bij Miss Etam of Didi en als je echt een ‘originele meid’ bent bij Desigual, met van die gekke kleuren enzo. Vijftig Tinten Grijs heb je met rode konen uitgelezen en RTL Boulevard is jouw venster op de wereld.
Uitzonderingen op al die formats zijn sommige chronische psychiatrische patiënten. Je ziet ze soms zwervend over straat, totaal opgaand in hun eigen universum en niet besmet door onze Zeitgeist. Soms is zo’n wereldvreemde en onvoorspelbare blik een verademing.
In het kader van een antropologisch experiment heb ik mij ooit als man ingeschreven op een datingsite. Ik was ontzet over de uniformiteit en het gebrek aan authenticiteit van alle vrouwen die zich voor de voeten van dokter Patrick wierpen. Bijna alle vrouwen werden gelukkig van ‘humor’, een goed glas wijn, Paulo Coelho, een glimlach van een goede vriend en een reis naar een neokoloniale bestemming, het liefst Zuidoost Azië.
Ik heb nog overwogen om die vrouwen allemaal tegelijkertijd uit te nodigen om te zien of mijn bange vermoedens echt bevestigd zouden worden, maar wilde uiteindelijk de ontgoocheling niet meemaken.
Het is natuurlijk reuze makkelijk om zo cynisch te zijn en het probleem is dan ook niet dat mensen met gestandaardiseerde profielen niet aardig zouden zijn of minderwaardig, maar ons leven wordt op deze manier wel heel erg saai. Daarnaast is het zorgelijk dat we makkelijk bestuurbaar en manipuleerbaar zijn als we zo voorspelbaar worden.
Waarom vinden we het zo lastig om nog daadwerkelijk authentiek te zijn? Om keuzes te durven maken die misschien niet binnen het plaatje passen en als controversieel worden bestempeld?
Ik ben meestal erg sceptisch over Zieners, Goeroes of Meesters die je vermoeien door hun persoonlijke inzichten te gelde maken met de belofte dat je nu echt gelukkig kan worden in pak ‘m beet tien stappen.
Dit artikel beschrijft echter in zeven punten op verfrissende wijze waarom de meesten van ons NIET succesvol zijn. Gebrek aan authenticiteit lijkt hierin een prominente rol te spelen. Bijvoorbeeld omdat we het zo belangrijk vinden wat anderen van ons denken. Je bent alleen “cool” als je opvalt zoals de anderen ook opvallen. Omdat we denken dat we slim zijn door alleen te leren wat anderen ons opdragen, niet zozeer wat we zelf belangrijk vinden om te leren, we zijn niet echt nieuwsgierig meer. We nemen klakkeloos aan wat de media ons voorschotelt en vragen ons nauwelijks meer af of het waar is en vooral of het juist is.
Als iemand zich prettig voelt in een bepaald format is daar uiteraard niets mis mee. Maar je moet er toch niet aan denken dat we alsnog collectief gaan verzuilen omdat we te lui zijn en te weinig lef hebben om onze authenticiteit te bewaken.
