Volkskrant-columnist Frank Kalshoven is een bijzonder grappige en tegelijk humorloze man. Hij heeft van het gezonde verstand een bedrijf gemaakt, dat luistert naar de naam ‘De Argumentenfabriek’. Zijn bedrijf helpt allerlei organisaties in zorg, onderwijs en accountancy – en ik citeer nu de website – ‘helder te denken’. Het komt er dus op neer dat de bedrijven en instellingen waarvoor hij werkt impliciet toegeven dat ze zelf niet meer helder kunnen denken. Daar hebben ze de hulp van Frank Kalshoven of één van zijn eveneens – mogen we aannemen – helder denkende kompanen bij nodig. Ik weet niet hoe het u, als lezer, vergaat, maar ik moet al verschrikkelijk lachen om deze huizenhoge pretentie van De Argumentenfabriek, net als ik enig gegiechel niet kan onderdrukken als ik me voorstel hoe een bedrijf of instelling hem opbelt met de mededeling: ‘Sorry, we komen er niet meer uit. Kun jij even helder bij ons komen denken, Frank?’ Maar het wordt nóg leuker. Het bedrijf geeft ook een gids uit, die niet al te bescheiden ‘De gids voor helder denken’ heet. En de bijbehorende belofte als u of ik deze gids aanschaffen, luidt in ronkende taal dat we – en ik citeer opnieuw – ‘nooit meer de weg kwijtraken in ons brein’.
Wie door de hele website klikt en de uit marmer gebeitelde teksten van De Argumentenfabriek op zich in laat werken, meent ruim twee eeuwen na de Verlichting opnieuw kennis te maken met diezelfde Verlichting, maar dan in een kek, modern jasje gestoken. Het is dat De Argumentenfabriek de tradities van de Verlichting hoog houdt en een schier onblusbare liefde voor rationalisme een taalbeheersing ten toon spreidt, want je vraagt je, al lezende, wel af waar het in ons chaotisch en slordig denkende Nederland naartoe zou moeten zonder het serum van de ‘heldere denkers’ uit Frank Kalshoven’s stal. Misschien zien de werknemers van De Argumentenfabriek zichzelf inderdaad als de redders van de natie; hun voorman, Frank dus, kent, zo op het eerste gezicht, heel weinig twijfels over het zegenrijke werk van hemzelf en het bedrijf en meldt op de website nu al – citaat – ‘apetrots’ te zijn op een door hem geschreven boek dat in mei 2015 gaat verschijnen.
Het grappigste, of meest wrange, komt nog. Want Frank Kalshoven heeft al vijftien jaar een column in ‘zijn’ Volkskrant (hij was er ooit adjunct-hoofdredacteur) en vindt het geen probleem om, via die column, openlijk te hengelen naar nieuwe klanten voor zijn monumentale denk-BV. In zijn bijdrage (Blendle-link) van zaterdag 20 december (‘Overwinning PvdA is nederlaag voor de zorg’) weet hij de Nederlandse zorgverzekeraars handig te ‘framen’, niet als de superrijke dwingelanden van de zorgsector, maar als de nobele hoeders van betaalbare zorg. Als we de patiënten en artsen te veel ruimte geven, betoogt hij, zal onze zorg binnen de kortste keren onbetaalbaar worden. En dus is beperking van de vrije artsenkeuze een noodzakelijke maatregel op weg naar een kwalitatief hoogwaardige, langdurig betaalbare en efficiënte gezondheidszorg. Misschien kunnen patiënten en artsen ook wel een beetje denken – zo hóór je Frank’s gedachten malen – maar dat denken kan in de verste verte niet tippen aan zijn eigen, feilloze denken, niveau Argumentenfabriek, dat niet in dienst staat van een specifiek belang, maar het hele speelveld overziet en zo helder is als Spa Blauw.
Op grond van de aangehaalde column en de massieve pretentie die uit elke tekst op de site van De Argumentenfabriek omhoog kringelt, meen ik, geheel op eigen houtje (sorry, Frank) voldoende argumenten in handen te hebben om te denken dat Kalshoven en consorten dagelijks hun kennis en kunde aanwenden om de zegetocht der technocraten, managers en andere leiders zonder vak of liefde voor iets of iemand nodeloos te verlengen. Dit land is de afgelopen decennia zowat ‘stuk’ geregeerd door deze vergadertijgers en het laatste waar we behoefte aan hebben, is dat ze met hun laatste centen de ongetwijfeld fantastische werken van De Argumentenfabriek naar binnen harken, en daarmee een aura van logica en gezond verstand om hun lege business heen breien. Zie de zorgverzekeraars.
Wie een vak heeft geleerd, een doel heeft of daadwerkelijk bij een zaak of groep mensen betrokken is, raakt, zo is mijn ervaring, niet zo snel ‘de weg kwijt in het brein’. En kan dus heel goed zonder de parels van De Argumentenfabriek. Pas als het grote duimen draaien is begonnen, het dikke salaris niet meer te verantwoorden valt en de hele wereld aan je voorbij begint te gaan, komt de Argumentenfabriek in beeld. Een giftig instituut wiens oprichter graag zijn middelvinger opsteekt naar patiënten en artsen ten faveure van miljarden oppottende zorgverzekeraars.
Ben je dan niet zelf de weg in je brein een beetje kwijt?