Paradoxaal genoeg is sinds we de goudstandaard los hebben gelaten goud populairder dan ooit. Vanaf dat moment is het wereldgeldverkeer puur gebaseerd geweest op afspraken en wederzijds vertrouwen. Zoiets als de tulpenhandel in 1633: zolang iedereen zijn kop erbij houdt is er niks aan de hand. Maar ja, dan krijg je dat licht malafide bureautje Standard & Poors, een soort Pieter Lakeman Inc., dat ineens de grootste economie van de wereld, Amerika, afwaardeert. Eigenlijk zeggen ze, net als je puberneefje met punkhaar: “wij hebben geen vertrouwen meer in de wereldeconomie”. Gevolg: De dollar, de lingua franca van die wereldeconomie, wordt massaal gedumpt. Als kartonnen dozen vol met flippo’s. En iedereen, de superrijken van Amerika voorop, gaat andere dingen sparen. Dat is dom. Want die andere dingen zijn altijd schaarser dan dollars. Dollars zijn alomtegenwoordig, juist daarom houden ze de wereldeconomie stabiel.
Geitenstenen
Een van de eerste dingen die mensen altijd gaan sparen is goud. Waarom? Omdat we dat gewend zijn. De eerste mensachtige verslikte zich aan een beekje slurpend in een goudklompje en dacht dat het een op aarde gevallen stukje zon was. Zoiets als diamant: een doorzichtig stukje steen dat harder is dan alle andere steentjes, wauw! Vroeger had je ook bezoaarstenen, de maagstenen van een Perzische geit. Waren heel veel geld waard. Maar die sparen we nu niet meer. Ja haha die mensen van vroeger toch. Lach er maar om, met dat snoer oestermaagstenen om je nek.
In dit soort Lakemaniaanse tijden spaart de wereld alles wat proleten graag om hun nek hangen. Daarvan wordt het zeldzamer en dus nog meer waard. De wereldgoudvoorraad slinkt momenteel zienderogen (lees: verzamelratten overal ter wereld hebben steeds meer goud in hun kelders). Gevolg: het wordt tien keer zo hard uit de grond getrokken, met alle sociale en milieugevolgen van dien. Bedankt Willem Middelkoop voor het vernietigen van het oerwoud, incluis beesten en indianen. Goud is zinloos spul, sufferdje. Het is net zo waardevol als bezoaarsteen. Een glanzende, dertig meter hoge stapel goud van honderd bij honderd meter is intrinsiek oneindig veel minder waard dan een stuk oerwoud van dezelfde grootte. Of een net zo grote bak water. Dat kun je tenminste nog drinken.
IOUs
Het ultieme bewijs: Zwitserland. De wereld, de superrijken voorop, heeft iets nieuws ontdekt om te sparen: Zwitserland. Want Zwitserland ligt middenin de eurozone maar heeft toch geen euro, het heeft koekoeksklokken, Swatches, farmaceutica (lees: easy money), een bankgeheim en een enorme berg van al 66 jaar niet geclaimde joodse tegoeden. Doordat de wereldwijde vraag naar Zwitserse IOU’s afgelopen jaar geëxplodeerd is, is de Zwitserse frank met dertig procent gestegen. Je leest het goed: Een derde meer waard. Meestal wordt je munt meer waard doordat je meer spullen verkoopt, export heet dat. Dan worden spullen voor jou goedkoper en kun je meer importeren enzo. Maar doordat de frank zo bizar snel en kunstmatig stijgt, wordt er helemaal niets goedkoper. Importeurs durven de prijzen niet te laten zakken. Gevolg: De Zwitsers gaan in Duitsland shoppen, de importeurs schieten verder in een kramp en kopen minder in. Op dit moment zie je overal in Zwitserland lege schappen. Net als vroeger in de Sovjet Unie.
Swatch heeft al €267,000,000 verlies moeten schrijven vanwege de Hulk-achtig groeiende Zwitserse frank. De Zwitsers proberen het op te lossen door de geldpersen te laten draaien en de rente zo ongeveer naar nul procent te schroeven. Ze denken zelfs aan negatieve rente: dat je moet betalen om hun IOU’s te mogen kopen. Maar omdat ze financiële dienstverleners zijn, kan dat niet.
Hé spaarsufferdjes, word eens wakker: er is niet genoeg Zwitserland voor jullie allemaal. Als jullie door blijven sparen, wordt Zwitserland zo duur en zeldzaam, dat niemand meer wat van ze koopt. Hup, heel Zwitserland naar de mallemoer. Kartonnen dozen vol met Zwitserland aan de straat, net als flippo’s. Goud en diamanten dan? Nog zeldzamer! Ga toch gewoon weer dollars sparen. Of ik bedoel euro’s. Sorry Jan Kees.
