Het was smullen op het Europese toneel, de afgelopen week. Duitsland keek naar de schuldenproblematiek van Griekenland als naar een lopende band waar Mercedessen van af moeten rollen. De conclusie van ‘Finanzminister’ Schäuble? ‘Wat de Grieken ook beweren of voorstellen, ik zie geen lopende band ontstaan, en ordentelijk afgewerkte Mercedessen zullen er dus niet af komen rollen.’ Zijn Griekse collega Varoufakis antwoordde feitelijk als volgt: ‘Wij zijn gekozen door het volk om een staaf in de lopende band te steken. De Mercedessen die er van af rollen, zijn leuk voor rijke Chinezen en Russen, maar de portemonnee van de gemiddelde Griek is de afgelopen jaren zo grondig beroofd door bezuinigingen, dat bijna niemand bij ons meer geïnteresseerd is in een Mercedes. Wij willen basisvoorzieningen herstellen. Dat is onze democratische plicht. En daar hebben we, sorry, nog even jullie geld voor nodig!’
Heerlijk was het ook om te zien hoe de journalistiek weer eens opzichtig faalde. Men kwam niet veel verder dan de Eurogroep voor te stellen als een betrouwbare burcht rondom gemaakte afspraken. En Griekenland als een vervelend en losbandig kind dat aan de poort rammelde om extra centjes. Het was eens te meer een aanwijzing dat de westerse pers langzamerhand een betere verstandhouding heeft met de rapporten van de OESO’s, IMF’s en Wereldbanken van deze wereld, dan met de concrete noden van grote groepen kiezers. Vraag me niet waarom. Maar kennelijk is het overtreden van begrotingsafspraken in de ogen van menig westers journalist een doodzonde geworden. Net als het agenderen van armoede. Mét Joris Luyendijk – die te beluisteren was op Radio 1 – vraag ik mij af waarom diezelfde journalistiek na de crisis van 2008 de politiek nauwelijks heeft bevraagd over de wenselijkheid van een financieel systeem, dat sindsdien slechts cosmetische aanpassingen heeft ondergaan. (Slecht voor je carrière!) Ach, het zou maar aanleiding zijn om het goed verkopende ‘frame’ over de Grieken als geldverslaafde Rupsjes Nooitgenoeg te moeten herroepen. Hoeveel Nederlandse kijkers zitten te wachten op de mededeling dat de Grieken wel eens de boodschappers zouden kunnen zijn uit een hel, die hier nog moet uitbreken? Een paar tientallen, hoogstens. Dus? Slecht voor je carrière!
Wat mij betreft verdienen de Griekse kiezers en de nieuwe Griekse regering nú al een duimendik compliment. Met hun optreden in de Brusselse arena hebben ze tegenover het Europa Van De Banken een Europa Van De Mensen geplaatst. De ene denkt in lopende banden en Mercedessen, de ander in menselijke waardigheid als het ultieme grondbeginsel. Verwarring. Conflict. Geknetter. Slaande deuren. Waarom zouden we er bang voor moeten zijn? In meer EU-landen zal de steun voor de heilige rekenmeesters, ofwel de accountancystaat, snel afbrokken en uiteenlopende partijen als Podemos (Spanje), Front National (Frankrijk), UKIP (Groot-Brittannië), ‘Ware Finnen’ (Finland) en AfD (Duitsland) zullen, min of meer in de ‘slipstream’ van Syriza, een politieke agenda opstellen die niet in de eerste plaats bankiers en balansen gelukkig maakt, maar de kiezers die op hen stemmen. In de vijandige taal van de modern-linkse journalistiek, zie de Volkskrant, wordt deze hoopgevende ontwikkeling, lach niet, vol afschuw beschreven als dat ‘populisten hun kansen ruiken’.
Dat het merendeel der ‘gutmenschen’ – ooit de ‘vertalers’ van de verdrukten – zich tegenwoordig neerlegt bij de dwingende logica van rekenmodellen en in de bres springt voor de accountancystaat, uit angst voor chaos, zal de sfeer van confrontatie en onbegrip verder doen toenemen en verdiepen.
Nog even en Nietzsche’s ‘Umwertung aller Werte’ is een feit: het politieke midden zal onredelijk en onmenselijk zijn, de radicalen annex ‘populisten’ veel redelijker en menselijker.
