Ex-president van Guatemala en tegenwoordig burgemeester van Guatemala Stad Álvaro Arzú gaat graag door het leven als iemand die de handen uit de mouwen steekt. Met zijn motto “Obras, no palabras” (“Werken, geen woorden”) wil hij laten zien dat hij, in tegenstelling tot de andere politici in zijn land, geen man van woorden is, maar van daden.
En toegegeven: die daden zijn te zien in de Guatemalteekse hoofdstad. De stad, die de laatste jaren lijdt onder toenemende criminaliteit en economische crisis, heeft onder Arzú een stevige oppepper gekregen, vooral op het gebied van de infrastructuur.
Zo heeft de burgemeester een splinternieuw Metro-bus systeem laten aanleggen (waarbij bussen in een vaste rijlaan door de stad rijden), die sterk op de Metrobus in grote broer Mexico Stad lijkt. En ook kan de stad pronken met een nieuw systeem van “slimme verkeerslichten” op enkele belangrijke verkeersaders in de stad. Die nieuwe semaforos zijn nu uitgerust met een teller die aangeeft hoe lang je als automobilist nog moet wachten op rood of groen licht. State of the art! Er is echter een klein probleempje waar Arzú niet op had gerekend met zijn nieuwe trots: dat ze de stad eigenlijk onveiliger maken.
Brommerboeven
De meest gevreesde criminaliteit in de stad bestaat uit criminelen die op brommertjes automobilisten beroven als ze op een kruispunt stilstaan. De tactiek is dat ze met het brommertje snel naast een auto optrekken, met hun vuurwapen snel tegen het raam tikken en dan pakken wat ze pakken kunnen. Zulke overvallen zijn in slechts enkele seconden voorbij, maar zorgen ervoor dat voor automobilisten in de stad bij stoplichten de zenuwen door het lijf gieren. Ook voor de boeven zelf trouwens, want niet zelden heeft een van hun slachtoffers zelf een wapen voor handen.
Inwoners van de stad klagen nu dat ze dankzij de nieuwe “slimme” verkeerslichten een gemakkelijker slachtoffer zijn van de boeven op brommers. Stel dat je als crimineel 15 seconden nodig hebt voor zo´n overval en je wil zo gemakkelijk mogelijk wegkomen. Je hoeft alleen maar te wachten bij een verkeerslicht, wacht tot de teller voor het volgende groene licht op 15 seconden staat en vlucht weg zo gauw het verkeer weer begint te bewegen.
Notaris
In landen als Guatemala en Mexico, waar politici met lege slogans en nauwelijks een politiek programma de verkiezingen ingaan, proberen veel bestuurders zich te onderscheiden van de rest door te pretenderen meer te zijn dan alleen maar politieke praat.
Burgemeester Arzú is daarin bij lange na niet de enige. In Mexico bijvoorbeeld besloot Enrique Peña Nieto, de gouverneur van deelstaat Estado de México en naar alle waarschijnlijkheid de volgende president van Mexico, bij zijn aantreden een lijst van ruim 600 werken op te stellen die hij tijdens zijn regering zou realiseren. Hij ging zelfs zo ver dat hij zijn beloftes bij een notaris liet opstellen.
Na zes jaar heeft hij inderdaad al die 600 werken gerealiseerd. Het gaat daarbij vooral om het bouwen van 100 meter snelweg hier, een nieuwe kliniek daar. Vooral klein grut, maar hij heeft tenminste gedaan wat hij heeft beloofd. Dat de criminaliteit in zijn deelstaat de laatste jaren is exponentieel is gestegen, werkloosheid en armoede zijn gestegen en de schuld van de deelstaat astronomisch is geworden, is een tweede. Hij heeft gedaan wat hij heeft beloofd, op hem kan je rekenen.
Sexy
Het waanidee dat ontelbare openbare werken een bewijs zijn van goed bestuur is helaas wijdverspreid in Latijns-Amerika. Bruggen, wegen, slimme verkeerslichten en klinieken zouden een aanwijzing moeten zijn van de kwaliteit van een bestuurder, maar in de praktijk zijn zulke werken nooit veel meer dan een lege huls. Zo ook in Guatemala Stad. De nieuwe, slimme verkeerslichten zijn erg mooi. En ja, Arzú heeft ze toch maar mooi neergezet. Maar de criminaliteit en veiligheid (waarvan uit alle peilingen blijkt dat het de onderwerpen zijn waar burgers in Guatemala Stad het meeste belang aan hechten) gaan er niet mee omlaag. Sterker nog, de tellers geven boeven er zelfs een handig hulpmiddel bij.
Obras, no palabras. Akkoord. Maar misschien heeft Guatemala Stad meer aan obras als het effectiever maken van het politie-apparaat. Maar dat ziet er natuurlijk lang niet zo sexy uit als een slim verkeerslicht.
