Eind januari kopt het CBS dat bijna een kwart van het mkb behoefte heeft aan externe financiering. Een deel van de ondernemers die op zoek gaan naar financiering zullen deze nooit rond krijgen. Voor mij, en vele ondernemers met mij, is dit geen nieuws. Al jaren dring ik aan op alternatieve financieringsinstrumenten voor het mkb. Gelukkig zijn er de laatste jaren een aantal goed functionerende instrumenten bijgekomen zoals Qcredits en UNIIQ. Deze worden ook in toenemende mate gevonden door ondernemers. Helaas is er nog onvoldoende kapitaal beschikbaar om aan alle bestaande behoefte aan financiering te voldoen. Hier moet echt geld bij!
Binnenkort komt 2,5 miljard beschikbaar vanuit het nieuw op te richten investeringsvehikel Invest-NL. Een deel van dit kapitaal zou besteed worden aan start-ups, scale-ups en andere mkb bedrijven die niet aan financiering kunnen komen. Dit was goed nieuws. Maar hoe dichterbij de oprichting van Invest-NL komt, hoe meer mij het gevoel bekruipt dat Invest-NL wel héél erg één bepaalde richting in wordt gestuurd. Namelijk het financieren van de energietransitie.
Natuurlijk is één van de hoofddoelen van Invest-NL altijd al geweest om projecten te ondersteunen die innovaties in huis hebben die een bijdrage leveren aan de grootte maatschappelijke transities. En natuurlijk is de energietransitie een belangrijke maatschappelijke opgave. Wij moeten echter niet vergeten dat Invest-NL ook is opgericht om – mits daar marktfalen optreedt – financieringsmogelijkheden te bieden voor het mkb. Getuigen de vele ondernemers die niet aan financiering kunnen komen, lijkt mij dat marktfalen evident.
Als ik dan in de brief van minister Wiebes het vriendelijke, doch dwingende, verzoek lees dat de Tweede Kamer opschiet met de goedkeuring van de oprichting van Invest-NL. en dat dit verzoek dan niet gedaan wordt omdat talloze ondernemers reikhalzend uitkijken naar financiering, maar omdat de partijen die werken aan het Klimaatakkoord aangegeven hebben dat Invest-NL op tal van terreinen een bijdrage kan leveren aan het realiseren van de klimaatdoelen, dan voelt het toch alsof er kapers op de kust liggen.
Zijn alle subsidies uit het Klimaatakkoord nog niet genoeg voor de partijen aan de klimaattafels? Ik ben bang dat het sprongetje snel gemaakt wordt: de partijen aan de klimaattafels vinden de energietransitie straks zo’n enorme opgave dat het tot marktfalen leidt, om dit op te lossen hebben zij meer kapitaal nodig, en voor je het weet wordt de hele Invest-NL pot leeg geslurpt door woningbouwcorporaties en de industrie. Het mkb kan vervolgens weer fluiten naar een lening.
Ik vraag de regering dan ook met klem de financieringsproblematiek voor het mkb niet in de wind te slaan. Zorg ervoor dat een groot deel van de Invest-NL pot toegewend wordt om dit enorme marktfalen op te lossen. Hiervoor hoeven geen nieuwe instrumenten opgericht te worden, dit maakt het alleen maar onnodig complex. Er bestaan nu een aantal aantoonbaar succesvolle alternatieve instrumenten, het enige wat zij nodig hebben is meer kapitaal. Een betere, en efficiëntere, investeringsmogelijkheid voor Invest-NL bestaat volgens mij niet.
