Aan de vooravond van het politieke debat over het akkoord van VVD en PvdA over opvang en uitzetting van uitgeprocedeerde asielzoekers wil je weten hoe het staat met het politieke badwater. Is de temperatuur nog vreselijk heet of inmiddels ijskoud? Nog maar eens geprobeerd de hoofdrolspelers te pakken te krijgen of er nog iets gaat veranderen aan de ingenomen standpunten. Eerst maar eens geprobeerd bij Halbe Zijlstra, de sterke man en leider van de VVD in de Tweede Kamer. Via zijn woordvoerder krijg ik te horen: “Nee daar gaat hij voorafgaand aan het debat geen interviews over doen.” Jammer denk je dan. Het idee was om zijn collega Diederik Samsom te confronteren met zijn nogal harde uitspraken: “Er blijft geen opvang over die ik dicht wil, want ze gaan allemaal dicht.” Samsom bleek helemaal onbereikbaar voor deze politiek commentator. Angstig, mijnheer Samsom? Hoe zou hij op de uitspraak van Zijlstra hebben gereageerd?
Met weinig denk ik. Iets in de sfeer van: “Ach, we hebben een akkoord en we gaan gezamenlijk verder met ons beleid.” Punt uit. U en ik komen niet te weten hoe Samsom zou hebben gereageerd op de uitspraak van Zijlstra. Hoogstwaarschijnlijk met dezelfde grammofoonplaat. En Zijlstra? Ik hoopte hem een nog hardere uitspraak te ontlokken in de zin van: “Wanneer moeten hoeveel uitgeprocedeerde asielzoekers zijn uitgezet? En kunt u daar als top VVD-er een garantie voor geven?” Niet gelukt, jammer.
De vergelijking die Halbe Zijlstra maakte tussen uitgeprocedeerde asielzoekers en topcrimineel Willem Holleeder werd door velen met opgetrokken wenkbrauwen voor kennisgeving aangenomen. In Haagse kringen gaat het gerucht dat Zijlstra dit niet zelf heeft bedacht, maar dat het uit de koker komt van Ton Elias, de fractiesecretaris van de VVD en oud-politiek verslaggever voor NOS en RTL. Hij weet als ervaren voormalig mediadeskundige waar je politieke mosterd kunt produceren. Oei, dan maar even contact zoeken met Ton Elias. Voorzichtig probeer ik via sms contact te maken, maar Elias geeft niet thuis en verwijst naar Zijlstra. De VVD-fractie is daar heel strak in, dat weet ik uit ervaring. Als hij zou toegeven dat hij de bedenker van die vergelijking is, zou hij flink op zijn mieter hebben gekregen. Zou er in de VVD-fractie ook sprake zijn van een zogenoemde ‘kadaverdiscipline’? Om toch nog eens wat meer boven water te krijgen over het aanstaande ‘bed-bad-brood’ debat nog maar eens de enige echte asielzoekerswoordvoerder van de PvdA opgezocht.
Die woordvoerder is Attje Kuiken en ik vraag haar naar de onzin van het debat als er toch al een akkoord is gemaakt. “Er zullen nog vragen leven in de Kamer die in het debat aan de orde kunnen komen, bijvoorbeeld over de afspraken die Rijk en gemeenten met elkaar moeten maken.” Zelf houdt ze het voornamelijk op opvang en begeleiding van asielzoekers waar nog procedures lopen, maar geeft later toe dat die mensen toch uiteindelijk terug moeten naar het land van herkomst. Dat is een andere tekst dan die van Diederik Samsom.
Volgens Kuiken gaat het slechts om een topje van de ijsberg namelijk tussen 500 en duizend mensen. Terwijl naar schatting meer dan 100.000 asielzoekers op niet traceerbare plaatsen verblijven. Wat er met die mensen moet gebeuren? Ze weet het niet en is al blij dat er geen kabinetscrisis is ontstaan over de asielzoekers. Zonder dat ik het vraag wijst ze al naar de komende belastingherzieningen waarin VVD en PvdA totaal verschillende opvattingen hebben.
Dat zou een echt breekpunt kunnen worden in de coalitie en dus een kabinetscrisis!
