Je hebt piepjonge zeventigers en stokoude twintigers. Dat adagium is zeker van toepassing op Hans Wiegel, erevoorzitter van de JOVD, die vandaag de respectabele leeftijd van 75 jaar bereikt. Ongeacht zijn leeftijd is Wiegel altijd de serieuze kwajongen gebleven die hij, als adolescent, in zijn JOVD-tijd al was. Al op jonge leeftijd straalde Hans Wiegel veel autoriteit uit, wist zijn jeugdvriend Reinier Heijting te vertellen in ‘Hans Wiegel en het spel om de macht’, een boek vol Wiegel-anekdotes dat begin jaren ’90 werd geschreven door Jan Hoedeman.
“Het ene moment verdedigde Hans bloedserieus een reorganisatie van de JOVD, maar een ogenblik later kon hij als een idioot op de dansvloer rondspringen”, aldus Heijting, die Wiegel ooit introduceerde bij de JOVD. “Op een van die gezellige JOVD-bijeenkomsten in het Hof van Holland in Hilversum, had Hans een aantal dingen door elkaar gedronken en raakte bewusteloos. Ik hees hem over mijn schouder en droeg hem naar huize Wiegel. Zijn moeder zei verbluft: dat hebben we nog nooit meegemaakt in de familie!”
Als lid van het Hoofdbestuur was de jonge Wiegel al gauw doorslaggevend voor het voortbestaan van de JOVD. In de vroege jaren ’60 waren de jonge liberalen voor een groot deel afhankelijk van een jaarlijkse subsidie uit de kas van de VVD. Van dat geld organiseerde de JOVD activiteiten, congressen en borrels, om zo jongeren bij de politiek te betrekken. Door een kritisch persbericht over de koers van fractievoorzitter Geertsema haalde de toenmalige JOVD echter de woede van de partijtop op de hals. Achter de schermen dreigde senator Harm van Riel de bijdrage van de VVD aan de JOVD stop te zetten. Geldkraan dicht. Einde JOVD.
De jonge en brutale Wiegel was Van Riel echter te slim af. Tijdens een partijbijeenkomst sprak Wiegel schande van het feit dat de PvdA had gedreigd de subsidie voor haar te kritische jongerentak stop te zetten. “Zoiets zou in liberale kring nooit kunnen gebeuren”, zei Wiegel triomfantelijk onder luid applaus van de honderden aanwezige VVD’ers, die geen benul hadden van het gedoe achter de schermen. De partijtop had geen andere keus de bijdrage aan de JOVD keurig te blijven betalen. “Dat was hoogst brutaal. Maar uw centen hebt u binnen”, bromde Van Riel met Drents accent na afloop tegen Wiegel.
Ook vandaag de dag is Hans Wiegel nog altijd zeer betrokken bij de JOVD. Inmiddels is hij erevoorzitter, in de voetsporen van zijn grote voorbeeld: VVD-oprichter Pieter Oud. Als erevoorzitter gaat Wiegel op congressen in gesprek met JOVD’ers, is hij soms zo gek om samen met de JOVD-voorzitter op een pantservoertuig naar het Binnenhof te rijden en dineert hij jaarlijks met het hoofdbestuur van de jonge liberalen. Die avonden zijn vaak onvergetelijk: er wordt een hoop gelachen en nog meer gedronken. Onvergetelijke anekdotes vliegen over de tafel. En heel soms wordt er in een niet nader te noemen Haags café, tegen het rookverbod in, nog stiekem een grote sigaar opgestoken.
Hans Wiegel verdient als persoon en als politicus een hoop erkenning. Wiegel was de man die van de VVD een volkspartij maakte, een doorbraak forceerde en voor het eerst meer dan 25 liberale zetels in de wacht wist te slepen. Jaren later blokkeerde hij als senator eigenhandig de invoering van een correctief referendum, door met sonore stem tegen het voorstel te stemmen. Legendarisch. Hoeveel politici durven tegenwoordig nog zo onafhankelijk te opereren?
In zijn paspoort is hij inmiddels een stukje ouder, maar karakterologisch is Hans Wiegel nog altijd de brutale JOVD’er van vroeger. Messcherp, onafhankelijk en een beetje ondeugend. Er zijn weinig mensen aan wie het liberalisme, de JOVD in het bijzonder, zoveel te danken heeft gehad en we hopen dan ook nog lang van onze erevoorzitter te mogen genieten. Namens de JOVD: van harte gefeliciteerd!
