Met de term ‘laaghartig tuig’ schreef Geert Wilders het RTL Nieuws bij op zijn lijstje PVV-vijandige media. Wilders woede betrof een interview met zijn broer Paul Wilders op de website van RTL Nieuws en hij bedankte voor het Carrédebat.
Vijandige media, vooringenomen journalisten, beschuldigingen van nepnieuws. Wilders in Nederland en Trump in Amerika gaan gelijk op in hun verwijten. Het is oorlog tussen pers en populisten en de media gaan niet vrijuit.
Woorden schoten tekort voor de verbazing bij journalisten over de persconferentie van president Trump vorige week donderdag. Trump vond de verslaggeving en het commentaar van de pers in zijn eerste vier weken oneerlijk en koos voor de aanval. Bijna iedereen kreeg ervan langs, omdat hij nooit iets las of terugzag van wat er wél goed gaat onder zijn leiding en omdat hij vermoedt dat alle negatieve publiciteit wordt ingegeven door een onversneden haat tegen hem.
De oorlogsverklaring van Trump komt anderhalf jaar nadat de pers hém de oorlog had verklaard, lang voor zijn verkiezing tot president. Ik heb daar eerder over geschreven.
De persconferentie werd donderdagavond uitgebreid besproken op CNN door presentatoren Jake Tapper en Wolf Blitzer. De mannen waren het roerend eens dat dit nog nooit vertoond was. Dit was geen president gefocust op het creëren of behouden van banen, maar een man in gevecht met de pers.
Dat laatste was zeker waar. Maar terwijl op CNN de minachting voor de president de vrije loop kreeg, deed Trump in het Witte Huis wat Tapper en Blitzer niet kon boeien en bovendien niet uitkwam in hun framing van de president. Daar was Trump juist bezig met het behoud van banen en tekende een wet die de baan van duizenden mijnwerkers redt. Geen plek in de headlines voor deze wet.
Zonder onafhankelijke pers geen democratie. Maar politici mogen best klagen over de pers. Dat deed de voorganger van Trump Barack Obama regelmatig als hij vond dat de balans zoek was. Toch was bedreiging van de vrije pers onder Obama nooit een issue. Maar bij Trump gaan de alarmbellen af, omdat we hebben afgesproken dat Trump een groot gevaar is.
In eigen land heet dat gevaar Geert Wilders. Waar andere lijsttrekkers in- en uitlopen bij de dagelijkse talkshows, zijn de mediaoptredens van de meest bedreigde politicus ter wereld beperkt, zelfs in verkiezingstijd. Alleen al in dat opzicht was het WNL-interview met Wilders een bijzondere.
Interviewer Rick Nieman wordt al twee weken achtervolgd door een inquisitie van collega’s, die een andere aanpak van Wilders eisen. Over vragen die niet gesteld werden of anders gesteld hadden moeten worden. Waarom? Omdat Wilders geen gewone politicus is, maar een gevaar. De beste stuurlui wanen zich de bestrijders van het kwaad.
De oproep van Rob Wijnberg van De Correspondent om alle streven naar objectiviteit en evenwicht maar over boord te gooien is bij een deel van het Nederlandse en Amerikaanse journaille al lang de dagelijkse praktijk. De journalistieke opdracht is daar niet langer het ontmaskeren van politici, maar het beschadigen van hen. De heilige opdracht bij Trump en Wilders is hen ten val te brengen.
Ik heb het voorrecht op een redactie te werken met een minder activistische en meer klassieke journalistieke opdracht. Daar hoort geen andere behandeling van Wilders bij, laat staan het doelbewust beschadigen van hem. Toch bereiken dergelijke verwijten de redactie, ook naar aanleiding van het interview met Paul Wilders. Het toont de frustratie van mensen over gekleurde berichtgeving of een vermoeden daarvan.
De grootste bedreiging voor een geloofwaardige pers zijn niet de verwijten van Wilders en Trump dat serieuze nieuwsorganisaties nepnieuws verspreiden. Maar het is de vooringenomenheid van de journalisten zelf en de eenzijdige berichtgeving die daar uit voortkomt. Denkt u dat lezers of kijkers na honderd keer achter elkaar negatief nieuws over Trump nog geen benul van een patroon hebben? Het wantrouwen groeit en mensen haken af.
Het is de eigen verantwoordelijkheid van iedereen om kritisch te kijken naar alles wat hen door media en politici als waar wordt voorgeschoteld. En het is de opdracht van de pers om mensen zo eerlijk en compleet mogelijk te informeren over wat er in hun wereld aan de hand is. Alleen door dat consequent te doen is verloren vertrouwen terug te verdienen.
Deze column werd eerder gepubliceerd op RTL Z.
Beluister ook de podcasts van Roderick Veelo.
