Gisteren schreef ene Jeroen Morssink een langdradig betoog in De Volkskrant, waarin hij pleit voor voor totale afschaffling van alle psychofarmaca. U denkt: WTF? Ik ook. Morssink stelt hoogdravend: “Het idee dat psychofarmaca effectief zijn, berust op een collectief waanbeeld dat in de beroepsgroep der psychiaters rondwaart. Hoe dat beeld ontstaan is en welke factoren het in stand houden is uitgebreid te lezen in Heel de gewonde genezer, het tweede deel van een trilogie waarin een zeer kritische analyse van de westerse geneeskunde wordt gegeven.”
Zweefkees
Welja, verklaar even een complete beroepsgroep voor gek. Blijkbaar onderzoekt de opinieredactie van De Volkskrant niet altijd wie de auteurs van de stukjes die ze plaatst zijn. Wie even Morssink en zijn ‘trilogie’ googelt, ontdekt al gauw dat hij een zweefkees is van het ergste soort. Zijn trilogie verschijnt bij een door hemzelf opgericht internet-prutsuitgeverijtje, Gignomai of zoiets, waarvan het gehele ‘fonds’ voor de helft bestaat uit twee boekjes over homeopathie. De andere helft is de “zeer kritische trilogie”, waar hij gratis reclame voor maakt met zijn ingezonden lap.
Even totaal voorbijgaand aan echte boeken als Pil, het fantastische stuk proza van cabaretier Mike Boddé, waarin hij gevat en uitentreuren uitlegt dat hij zonder zijn dagelijkse psychofarmacadosis een chronisch depressieve zeekoe is, concludeert Morssink, met het omstreden anti-gekkiepillenboek van Robert Whitaker in de hand, dat alle psychofarmaca hup bij het grofvuil kunnen. Hij zegt het niet met zoveel woorden in zijn zelf verheerlijkende lap, maar het is duidelijk wat zijn alternatief is: homeopatische watertjes en kwakzalfsmeersels. Als het aan Morssink ligt, gaan we morgen met zijn allen weer naar de donkere Middeleeuwen. Hallo, Volkskrant?
Isoleercellen
Intussen wordt in normale-mensenland al jarenlang met man en macht gewerkt aan een nieuwe wet die het mogelijk maakt om psychotici die geen psychofarmaca willen slikken, toch verplicht ze tot zich te nemen. In de huidige Wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen is namelijk vastgelegd dat als je geen pillen wil slikken, niemand je daartoe kan verplichten. Een erfenisje uit de provotijd dat leidt tot een belachelijk hoog gebruik van isoleercellen in dit land. Een triest anachronisme, met alle bijkomende narigheid en doden.
Wat het boek van die Robert Whitaker betreft: ik heb het gelezen en hij heeft deels gelijk hoor. Er wordt al te kwistig met gekkiepillen gestrooid. Het kan een tandje minder, beter, voorzichtiger. Maar soms kletst hij uit zijn nek. Hij zegt bijvoorbeeld: “Guided purely by symptoms, we try different drugs, with no real conception of what we are trying to fix, or of how the drugs are working. I am perpetually astonished that we are so effective for so many patients.” Dat lijkt mij nou net de perfecte werkwijze. Trial and error is de beste en snelste manier om complexe problemen op te lossen.
IJsjesverkoop en drenkelingen
En soms ziet hij correlaties tussen ijsjesverkoop en drenkelingen. Whitaker wijt de explosieve stijging van het aantal gekken/psychisch gemankeerden, waaronder veel kinderen, aan de explosieve toename van voorgeschreven psychofarmaca. Maar er zijn genoeg andere redenen denkbaar, vergelijk het bijvoorbeeld met de explosieve stijging van het aantal mensen dat fysiotherapie behoeft in Nederland:
1. Pas als je het licht aandoet, zie je de rotzooi. Veel stoornisgevallen overleefden voor de opkomst van psychofarmaca domweg op hun tandvlees.
2. Doordat de somatische zorg zoveel verbeterd is tussen 1950 en nu, overleven er veel meer kneusjes. Je hoeft de tv maar aan te zetten of je ziet een of ander zorgelijk ouderpaar uitvoerig de meervoudige problematiek van hun gehandicapte misbakseltje uitleggen. Ik zeg niet dat we terug moeten naar Sparta, maar vijftig jaar geleden waren veel van die zieligerds gewoon dood gegaan. Het cohort van zeg 1960 – 1980 leeft nog steeds. Sterker nog, dat zijn wij.
3. De vergrijzing. Hoe ouder we worden, hoe gekker.
Perfecte nanopillen
Psychofarmaca zijn verre van ideaal. Maar hebben niet alle geneesmiddelen bijwerkingen? Ons lichaam is nu eenmaal, net als alles dat langzaam ontstaan is, complex. Natuurlijk genezen die pillen gekte niet. Als je gekte echt wilt genezen, zul je eerst met een complexe cognitieve kaart van de hersenen moeten komen, vergelijkbaar met deze complexe economische kaart. En daarop gebaseerd kun je dan misschien perfect passende nanopillen proberen te vinden. Maar dat is verre, verre toekomstmuziek.
Intussen zie ik dagelijks de enorme voordelen die gekkiepillen slikken oplevert voor de mensen om mij heen. Voor mij geldt: ik ben gek geworden na een zenuwtrauma. Hoe voorzichtig ik mijn pillen ook afbouw, er komt altijd een punt dat de zenuwpijn terugkomt. Dus ik ben er blij mee.
Tot slot, beste Volkskrant en Robert Morssink: iets afschaffen omdat het bijwerkingen heeft, waar doet me dat toch aan denken… Oh wacht, ik weet het alweer
Cc foto: Tom Varco.
