Over zes maanden pas zijn er in ons land verkiezingen voor de Tweede Kamer. Ik zeg dat nog maar even omdat je, als we kijken naar het politieke geweld van de afgelopen weken, zou kunnen denken dat die verkiezingen er heel binnenkort al zijn. Wie de geschiedenis kent weet dat pas in die laatste weken wordt beslist wie er gaat winnen en wie er zal gaan verliezen. De massieve start van de campagne is niet vol te houden. Verstand erbij houden dus. Niet te vroeg pieken.
D66 begon eind augustus met een uitvoerig en gedetailleerd verkiezingsprogramma dat niet of nauwelijks zal worden gelezen. Nuttig wellicht als naslagwerk voor de partijtop, maar je kunt er als aanvoerder ook last van hebben als je moet gaan onderhandelen. Hangen blijft de mededeling dat Alexander Pechtold vertrekt als zijn partij niet in de regering komt.
50PLUS, nu hoog in de peilingen, kwam met een herkenbaar program en een herkenbare lijsttrekker. Een afsplitsing van de PVV besloot een bekende en originele TV-interviewer als aanvoerder aan te wijzen.
De SP publiceerde haar lijst van kandidaten met als grootste nieuws dat de dochter van de oude leider Marijnissen een topplaats heeft gekregen. Over die partij en de PvdA schreef ik vorige week al. Ze zijn elkaars concurrenten op links. Outsider GroenLinks is nu ook met haar verkiezingsprogram gekomen. Echt afwijkend van de lijn van de PvdA en SP: “Empathie tonen”, is de leidraad. Die kun je bij SP en PvdA inderdaad niet in overdaad vinden. Het beeld van GroenLinks sluit naadloos aan op dat van lijsttrekker Jesse Klaver.
Ook het CDA liet van zich horen. Met lijstaanvoerder Sybrand Buma, in een enquête over: “Wie is de fractievoorzitter die men het meest vertrouwt”, als nummer 1 uit de bus gekomen. Met één van de beste Kamerleden, Pieter Omtzigt, op een welverdiende hoge plaats op de lijst.
De VVD stormde de afgelopen weken uit alle macht de campagne in. Massief. Alsof de eindspurt was begonnen. Interviews met lijsttrekker Mark Rutte. In de krant van Wakker Nederland met als headline het sorry voor het niet nakomen van de beloftes, die bij de vorige verkiezingen waren gedaan. En een optreden in het veel bekeken TV-programma Zomergasten. Een mooi program, met een aantal prachtige keuzes. Ramses Shaffy en een passage uit House of Cards, uiteraard de Britse aflevering. Top. De VVD-lijsttrekker was alert en ontspannen. Wat mij absoluut niet aansprak was het doorzeuren van de interviewer over Rutte’s vrijgezellenschap. Proberen te graven in de ziel, op roddelniveau.
De meest waardevolle publiciteit van de vorige week was de rede van minister Edith Schippers. Een doortimmerd en doorleefd verhaal over hoe met elkaar om te gaan in ons land. “Een zuiver liberale toespraak”, las ik.
Hartverwarmend.
