De President van de Europese Bank heeft besloten de rente tot nul procent te verlagen. Dat betekent onder meer dat de banken gratis geld kunnen lenen. Daarnaast pompt President Draghi weer vele miljarden in de economie. Vanaf april zal elke maand voor 80 miljard aan obligaties worden opgekocht! Anders dan eerder is er nu forse kritiek op de Europese Bank. Dat maakt onrustig. Onze eigen Bankpresident Knot schijnt – zo is gelekt – tegen dit besluit te hebben gestemd. Oud-president Wellink heeft ongezouten kritiek op de beslissingen van Draghi en de zijnen. Hij noemde hem zelfs een kamikazepiloot. Niet eerder is zoiets vertoond. Wat zijn de gevolgen van de genomen besluiten? Wie is er blij mee, wie betaalt de rekening?
Ik ben geen financieel deskundige, dat wist u wel. Ik heb een eigen huis, ik heb een pensioen, ik heb wat gespaard. Nu zie ik dat alleen de beurzen staan te juichen. Althans eind vorige week. De rente die je krijgt voor je spaarrekening, hield de laatste tijd al nauwelijks wat in. Misschien straks nul, de banken vinden al langer dat die spaarrente van nu eigenlijk te hoog is. Wie zijn centen al in een oude kous in z’n bedstee had verstopt, wordt misschien wel spekkoper. Als je een eigen huis hebt, kun je voor maar weinig geld een hypotheek afsluiten. Of je (duurdere) hypotheek over sluiten. Dat kost misschien een boete, maar die is snel terug verdiend.
Die lage hypotheekrente zal trouwens ook leiden tot – je ziet dat nu al – verdere stijging van de koopprijs van eigen woningen. Kijk uit, zou ik zeggen. Zeker voor top-hypotheken, die kunnen je – als de economie weer eens inploft – de kop kosten.
Wat betekent die steeds lagere rente voor ons pensioen? Voor de pensioenfondsen speelt het rendement op hun beleggingen. Minder rendement door een lagere rente kan niet anders dan leiden tot pensioenverlaging. Niet leuk om op te schrijven, maar zoiets moet wel gezegd worden.
En wat betekent die lagere rente voor de regering? Die kan straks goedkoper gaan lenen. Dat lijkt mooi, maar heeft ook een andere kant. Je hoeft dan als kabinet minder om te buigen en te vernieuwen, dan anders had gemoeten. We kennen het oude spreekwoord: ‘regeren is vooruitschuiven’. Zeker met verkiezingen voor de boeg is dat verleidend. Niet best. Ook politiek opmerkelijk: vooral voor landen met torenhoge overheidsschulden (zeg maar: Zuid-Europa) is het besluit van Draghi prachtig. Dat zegt genoeg.
Toen ik minister was, was de inflatie zo’n 10 procent, de hypotheekrente zo’n 12 procent. Verschrikkelijk. Nu is de lijn dat de inflatie moet worden vergroot. Dat zegt de wetenschap der economie. Is economie een wetenschap? Of zullen de burgers door de onzekerheden van nu helemaal niet gaan doen wat Draghi wel wil: meer uitgeven?
Eerst zien dan geloven, zegt deze leek.
