Na de 13 doden op de Ramblas in Barcelona beginnen voetgangers en ondernemers zich hardop af te vragen hoe veilig het wandelen en winkelen in hún deel van Europa nog is. De ondernemers van de Kalverstraat en de Nieuwendijk willen extra maatregelen van de gemeente Amsterdam, maar die geeft niet toe. Een gebrek aan concrete dreiging is één van de argumenten. Een naïeve houding tegen een hoge prijs.
Sinds de geradicaliseerde Mohamed Bouhlel vorig jaar zomer op de Promenade des Anglais in Nice met een vrachtwagen 86 mensen doodreed, lijkt het overrijden van willekeurige mensen op straat de nieuwste terreurtrend der islamisten. Na Nice zaaide een vrachtwagen dood en verderf op een kerstmarkt in Berlijn (12 doden), reed een vrachtwagen in op een menigte in Stockholm (5 doden), een bestelbus op voetgangers op de London Bridge (3 doden) en afgelopen donderdag zigzagde een bestelbus zich over het voetgangersgebied op de Ramblas (13 doden).
Je moet wel op de Zuidpool wonen, om je niet de vraag te stellen: hoe kwetsbaar zijn de voetgangersgebieden bij mij in de buurt? Dat vroegen de ondernemers in de Amsterdamse binnenstad zich ook af en zij kwamen tot de conclusie dat de drukste winkelstraat van Nederland zo weerloos is als wat.
Bij het Muntplein hebben auto’s en vrachtauto zo goed als vrij toegang tot de Kalverstraat. Die toegankelijkheid is nodig om de winkels te bevoorraden. Aan het begin van de Kalverstraat staan rood-witte paaltjes, die in geval van laden en lossen uit de grond kunnen. Volgens de ondernemers bieden de paaltjes geen enkele weerstand tegen vrachtwagens met kwaadwillende bestuurders.
De ondernemers zien liever betonblokken die het winkelend publiek moeten beschermen. Maar dat ziet de gemeente niet zitten. De lijn van de gemeente is: alleen betonblokken bij een concrete dreiging. Blokken beton in winkelstraten werken verlammend voor al het verkeer, zegt de gemeente. Ze blokkeren niet alleen de toegang voor geradicaliseerde vrachtwagens, maar ook voor politie, brandweer en de bevoorrading van de winkels.
Het lijkt dat de discussie blijft steken tussen de rood-witte paaltjes met de weerstand van een lucifer en het verlammend beton. Een andere mogelijkheid zijn de inzinkbare palen, zoals in het winkelgebied de Grote Markt in Den Haag. Vrachtwagen-bestendige inzinkbare palen kosten al gauw 10 duizend euro per stuk. Duurder dan de rood-witte paaltjes en de betonblokken bij elkaar, maar nog altijd eindeloos goedkoper dan een mensenleven.
Ook Amsterdam heeft de inzinkbare palen, maar is naar aanleiding van de terreurtrend niet van plan het gebruik ervan op te voeren. Zoals bijvoorbeeld bij de ingang van de Kalverstraat.
De argumenten van de gemeente klinken bekend. Zo worden al veel zichtbare en onzichtbare extra maatregelen genomen, wil de gemeente de terroristen niet hun zin geven door van Amsterdam een vesting te maken, is er op dit moment geen concrete dreiging en zijn aanslagen nooit uit te sluiten.
Het klopt dat – onzichtbaar voor ons – inlichtingendiensten belangrijke informatie uitwisselen, die aanslagen kunnen voorkomen. Zichtbaar is vooral het extra beveiligen van joodse instellingen.
Maar we hoeven ons geen illusies te maken dat na bijna 700 doden de islamitische terreur in Europa op z’n einde loopt. Het vrachtwagen-proof maken van nauwe drukke winkelstraten als de Kalverstraat is net zo min je stad ombouwen tot een vesting, als terroristen hun zin geven. Het zijn vooral de voetgangers en ondernemers die hun zin krijgen.
Zeker, aanslagen kunnen altijd plaatsvinden en de slachting op de Ramblas bewijst dat je daarvoor niet op een concrete dreiging hoeft te wachten. Voetgangers in Europa zijn een populaire prooi voor het terreurtuig. Lokale en nationale bestuurders hebben de plicht het hen zo moeilijk mogelijk te maken.
Deze column werd eerder gepubliceerd op RTLZ.
