Diederik Samson ging naar Groningen zag daar het licht. Een groen visioen dat volkomen los staat van de harde werkelijkheid. Samson gaat problemen niet uit de weg. De PvdA staat er dramatisch slecht voor in de peilingen, en dus gaat Samson gedreven op campagne. En wanneer in Groningen een volksopstand dreigt, dan reist hij als eerste naar het noorden af om de FLAK te weerstaan. En overal waar hij kwam, kreeg hij de volle laag.
Henk Kamp kwam later, met politiebescherming, en hij sprak slechts met de notabelen. Zoals het een minister betaamt. En hij probeerde de Groningers blij te maken met een dooie mus (zoals het een minister betaamt). Kamp deed net alsof-ie de Revolutie kwam verkondigen, maar er wordt de komende jaren net zo veel gas omhoog gehaald als voorheen (het met bombarie gebrachte terugschroeven van de productie is nep; het oude tempo wordt gewoon voortgezet), en Groningen krijgt gedurende vijf jaar pakweg één procent van wat Den Haag aan het gas verdient. Meer zit er niet in, waarschuwde de genereuze minister. En keek streng over de rand van zijn brilletje.
Maar Diederik zit ondertussen nog na te trillen van zijn bezoek. De woede maakte zo’n diepe indruk dat hij spontaan een nieuw economisch beleid voor zich zag verrijzen. In de NRC van afgelopen zaterdag gaat hij helemaal lekker los:
‘Wat er de afgelopen weken in Groningen gebeurde, heeft ons laten voelen wat we eigenlijk al wisten. Onze energievoorziening raakt op. Je zou kunnen zeggen: we kopen het gewoon ergens anders. Maar dat is een cruciale fout: onze economie kan niet zonder een toekomst- en schokbestendige eigen energievoorziening. We hebben een eigen alternatief voor ons aardgas nodig. We moeten niet afhankelijk zijn van andere landen. (…) We moeten de volgende stap nu al zetten. We moeten nú kiezen voor een nieuwe duurzame energievoorziening. ‘ (…) ‘We moeten naar een nieuwe maakindustrie: weer meer dingen gaan maken. En dan pleit ik voor een maakindustrie die gekoppeld is aan duurzame energie.’
U en ik dachten dat ‘wat in Groningen gebeurde’ gewoon de opstand der kleine huizenbezitters is, die de waarde van hun woning ineen zien zakken, en nu financiële compensatie eisen. Het gaat gewoon om geld. Zo ziet Henk het ook. Maar Samson ziet daar het einde van de nationale energievoorziening en vindt dat we nú moeten inzetten op het zo snel mogelijk vervangen van aardgas. Groningers blij, denkt hij. Dat gewest is wellicht gered voor de partij. En wie weet keren de laatste groene kiezers na zo veel stoere taal óók terug naar het rode nest.
Probleem is alleen dat de overheid, het Noorden en alle bedrijven betrokken bij de gaswinning al vele jaren consequent een compleet andere kant op kijken. Want het alternatief voor Gronings gas is simpelweg méér gas – buitenlands gas. Nederland zet al vele jaren alles op alles om uit te groeien tot de spil van de Europese gaseconomie. Nederland moet de voornaamste draaischijf worden voor gas vanuit de poolstreken, vanuit het oosten én vanuit het Zuiden (tankers uit Algerije), richting de rest van Europa. Waarom gaan koning en vaderland door het stof voor Poetin, denkt u? Inderdaad: voor het Russisch gas.
We hebben hier de kennis, het internationale gasnetwerk én onze strategische ligging. Gas is de Nederlandse energiebron van de toekomst. Schoon, in ontzaglijke hoeveelheden aanwezig en nog voor vele decennia goedkoop te verkrijgen. Het is onze enige kans om deze energie-intensieve economie aan de praat te houden. Nú al nadenken over een alternatief is niet aan de orde, en is ook volkomen krankjorum. Om nog maar te zwijgen van Samsons suggestie dat Nederland niks moet importeren – niks hoéft te importeren. Dat ons land kan draaien op alhier opgewekte alternatieve energie. Samson denkt dat Nederland hiervoor ‘perfect gesitueerd’ is want we kunnen de Noordzee vol zetten met windmolens, we kunnen ook aardwarmte aanboren en ‘Nederland is zo dicht bebouwd dat bij ons zonnepanelen geen kostbare landbouwgrond zouden opslokken.’ Of zonnepanelen genoeg opleveren? Dat moet wel want zegt Samsom (astronomen, opgelet!): ‘als je vanuit de ruimte kijkt is Noord-West Europa het meest verlichte plekje op aarde.’
En hierna laat ik die opmerking over het van overheidswege stimuleren van die goeie ouwe ‘maakindustrie’ maar even voor wat het is (namelijk: goedkope, domme nostalgie).
Groningen, ik kan het niemand aanraden. Vooral op lijsttrekkers kan deze oerlelijke provincie een verpletterende indruk maken. Bukkend voor de rondvliegende modder, opgejaagd door inktzwarte peilingen, raken ze daar los van de werkelijkheid en gaan ze in blinde paniek op zoek naar Het grote Verhaal dat al hun problemen moet oplossen. Groningen. Dat wens je niemand toe.
