Dinsdagavond leek Rutte van conservatief tot liberaal geworden. De premier liet in een brief aan de Kamer weten dat prins Bernhard betrokken was bij het onderzoek naar De Roy van Zuydewijn, dat ook de geheime diensten onderzoek hadden gedaan, maar de regering van niets op de hoogte was gesteld. Woensdagochtend werd Rutte van liberaal weer conservatief. Tijdens het Kamerdebat ontkende de premier dat Bernhard opdracht had gegeven tot het onderzoek. De bemoeienis van de geheime diensten zou standaard zijn. Dat de regering niet was geïnformeerd bleek opeens geen probleem.
Wat is er in de nacht van dinsdag op woensdag gebeurd? ‘Prins Bernhard zag aanleiding om een onderzoek te laten doen’, zei Rutte tijdens het debat, maar toch zou Bernhard geen opdracht tot het onderzoek hebben gegeven. De premier had geen enkele aanwijzing dat de geheime diensten ook later nog onderzoek hebben gedaan naar De Roy van Zuydewijn, maar hij wilde dat ook niet uitsluiten. Ik hield aan dit debat geen goede gevoelens over. Daarom heb ik samen met Pechtold en Van Ojik het voorstel gedaan om de toezichthouder op de geheime diensten (CTIVD) een onderzoek te laten doen naar de beweringen van de premier. De PvdA, die tijdens het debat dezelfde vragen had als ik, weigerde echter zo’n onderzoek te steunen.
Hoe nu verder met De Roy van Zuydewijn, die ruim tien jaar moest wachten op antwoorden? In een affaire die een schaduw heeft geworpen over zijn leven? Premier Rutte ging niet in op mijn verzoek om excuses aan te bieden, zelfs tot een gesprek is hij niet bereid. De premier had ook boven de partijen kunnen gaan staan en kunnen bemiddelen. Volgens mij was De Roy van Zuydewijn daar best toe bereid. Dan hadden we de zaak kunnen sluiten. Nu voorzie ik nog tien jaar van onduidelijkheid en gedoe.
Ronald van Raak is Tweede Kamerlid voor de SP
