Het is niet direct het eerste land dat in je opkomt als lichtend voorbeeld op het gebied van mensenrechten, Saudie Arabië. Toch heeft het land de eer gekregen zitting te nemen in een forum voor de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties. En waarom ook niet, het is tenslotte de Verenigde Naties?
Een land dat executies uitvoert door middel van onthoofding, kritische bloggers oppakt en aan wrede lijfstraffen onderwerpt, en een eigen religieuze politie handhaaft, we weten eigenlijk niet zo goed wat we er mee aan moeten. De ontstane ophef schudt menigeen wakker, en dwingt ons na te denken over de betekenis van de VN, en haar rol. Dat is alleen maar toe te juichen.
Dat de aarde een organisatie huisvest die nagenoeg alle gebieden vertegenwoordigt is eigenlijk bijzonder. Het stemt allicht hoopvol dat mensen, die niet altijd bekend staan om de vriendschappelijkheid jegens elkander, de opmerkelijke kracht bezitten ook samen te komen en afspraken te maken.
Dit levert ook het gevaar op dat we een mate van overeenstemming gewoon gaan vinden. We gaan geloven dat er een gezamenlijke weg voorwaarts is, met ieder op een andere trede van de ladder. Dan vergeten we dat er verschillende paden zijn, zonder overeenstemming over een einddoel. Misschien gaan we bijna geloven dat iedereen op óns pad zit.
De verantwoordelijkheden die Verene Shepherd namens de VN zou hebben werden enigszins overdreven, maar de situatie rondom Zwarte Piet gaf ons ook een mooi inkijkje in de Westerse gedachtengang: gaat ineens iemand bij de VN zeggen dat wij niet goed bezig zijn. Wij! Nederland! Alsof wij potdomme niet zelf uitmaken waar de VN over zou moeten gaan.
Het kan als een schok komen, maar de Verenigde Naties zijn er niet om uw en mijn gevestigde belangen te verdedigen, maar om ‘s werelds naties te verenigen en te komen tot overeenstemming over ál onze belangen. Daar hoort dus ook kritiek op óns bij.
Nu is het ingaan op klachten in een klein land wel iets anders dan het schenden van rechten om daarna doodleuk over die rechten te gaan meebeslissen, maar het stelt ons dezelfde vraag: voor wie staat de VN? Het maakt pijnlijk duidelijk dat de Verenigde Naties gebouwd is op communicatie tussen machten, die vervolgens moeten vastleggen hoe zij die geen stem hebben gehoord worden.
Het is duidelijk dat Saudi Arabië het niet zo nauw neemt met het toestaan van die stem. Maar kun je wel zeggen “We willen wel dat we van onze normen uitgaan”?
Blogger Raif Badawi dient onmiddellijk te worden vrijgelaten. Maar hoe maken we dat duidelijk als we ook het land dat 1000 stokslagen vastlegt mag meebeslissen? Het voorzitterschap van de Saudi’s wrijft ons met de neus in de vlek die bureaucratie heet. En dat we zullen moeten toegeven dat we een kant kiezen. We zullen steeds alert moeten blijven op hoe we -inderdaad- rechten universeel kunnen en blijven bepalen.
