‘Concentratiekampen’ noemde Maarten van Rossem ze op Radio 1. De opvangcentra voor Afrikaanse migranten, zoals ze staan in de plannen van de Europese Unie. De ingelaste vergadering in Brussel afgelopen zondag als de Wannseeconferentie van 1942.
Juncker als Heydrich, Merkel als Eichmann, Macron als Hofmann, de nieuwe Italiaanse premier Conte als Klopfer, Rutte als Meyer, de opvangcentra als eindoplossing voor het migratievraagstuk.
Voor wie iets wil zien van hoe het onvoorstelbare werd afgesproken raad ik de verfilming Conspiracy (2001) aan. De villa aan het meer even buiten Berlijn, waar in minder dan twee uur tijd de jodenvernietiging werd georganiseerd, bestaat nog steeds en is toegankelijk als museum.
Is onze tijd het equivalent van die donkere jaren? Dat lijken we ons te moeten beseffen. Velen – onderwie ikzelf – lopen er waarschijnlijk te gemakkelijk aan voorbij. Gelukkig zijn er de anderen die bedreven zijn in het aanwijzen van de nieuwe nazi’s.
Terwijl de EU nog moet beginnen aan de bouw van de concentratiekampen, zijn ze in Amerika al volop in gebruik. Op Twitter las ik dat de tenten daar in dezelfde formatie staan opgesteld als de barakken van Auschwitz-Birkenau. De oude baas van de CIA Michael Hayden ziet er ook dezelfde praktijken. Die beginnen met de scheiding van kinderen en ouders. De rest zal volgen.
Het bezoek van Melania Trump aan een van de opvangcentra werd vergeleken met de inspectie van het concentratiekamp Theresienstadt door het Rode Kruis in 1944. Melania zou de werkelijke omstandigheden niet te zien krijgen. Precies zoals het Rode Kruis om de tuin werd geleid door de nazi’s bij het bezoek aan het ‘modelkamp’ in Tsjechië.
Maar wat moeten we überhaupt met de observaties van Melania Trump? Alsof Eva Braun Hitler ooit zou hebben aangesproken over de jodenvervolging in Europa.
Heb ik een blinde vlek voor de racistische en fascistische inborst van Donald Trump? Ik zie een a-typische president, een hork, onhandig en fel in zijn gevecht met journalisten die hem dicht op de huid zitten. Ik zie een straatvechter, een groot ego, maar geen fascist. Ik zie zelfs geen racist.
Dat zie ik dan verkeerd. Zo weet de progressieve Amerikaanse hedge fund manager Tom Steyer dat Trump op dezelfde manier communiceert als Hitler dat deed. Trump heeft alleen nog geen miljoenen slachtoffers gemaakt.
En om dat ook zo te houden moet Trump worden afgezet, vindt Steyer. Zonder potentie tot genocide heeft vergelijken met Hitler geen zin.
Er wordt al lang gewaarschuwd voor overeenkomsten tussen Trump en Hitler. Ik kan me Lodewijk Asscher nog herinneren aan tafel bij Matthijs van Nieuwkerk. Asscher had in Philips Roth’s The Plot against America de aankondiging gelezen van de komst van Trump als fascistische dictator.
Daarna is het hard gegaan. Trump deed uitspraken over moslimterroristen, criminele immigranten en vooral Charlottesville, waar hij extreem-rechts op een hoop gooide met extreem-links.
Ondertussen wordt het almaar moeilijker om weg te kijken. Hollywood-acteurs, filmregiseurs, presentatoren en andere bekende persoonlijkheden durven zich op televisie steeds stelliger uit te spreken tegen deze nazificatie van Amerika.
Ook zij die op 8 november 2016 op Trump hebben gestemd worden nu verantwoordelijk gehouden voor de gang van zaken. Stem je op een fascist, dan ben je een fascist. Een verantwoording die z’n weg uiteraard ook vindt op de sociale media.
Ik ben in 1991 in het voormalige concentratiekamp Auschwitz geweest. Daar heb ik een paar uur in stilte rondgelopen. Iedereen is stil op deze plek. Wat valt er hier te zeggen? De enormiteit van die geschiedenis maakt nederig en stil. Ook na afloop zijn er lang geen woorden.
Ik herinner mij een moment van schaamte te behoren tot een soort die hiertoe in staat is.
In de radiostudio bleven de ‘concentratiekampen’ van Maarten van Rossem onweersproken. Geen van de andere gasten stelde zelfs een vraag. Het wezen en de omvang van de Holocaust verdwijnt uit ons geheugen. Wat overblijft is een perverse manier om je punt te maken.
Deze column werd eerder gepubliceerd op RTLZ.nl.
