Europa en het worst case scenario, voorzitter Juncker van de Europese Commissie houdt er rekening mee. De turbulente week die voor ons ligt kan volgens Brussel zorgen voor een onbestuurbaar Italië en grote onrust op de financiële markten.
Wat Juncker er niet bij zegt, is dat hij en zijn kornuiten van de commissie zelf op dit scenario hebben aangestuurd. Daarom zeg ik het maar.
Zondag gaan én de Italianen naar de stembus én wordt in Duitsland besloten of ook daar nieuwe verkiezingen komen. Duitsland is de grootste economie, Italië de derde economie van Europa. Als het in een van de twee fout gaat is de nood aan de man. Italië is het grootste zorgenkind.
In de Italiaanse verkiezingen van zondag draait het – naast de hoge werkloosheid – om immigratie. Italië is de aanlegsteiger voor alle Afrikanen die de gevaarlijke oversteek levend volbrengen. De laatste jaren hebben dat 600.000 mensen gedaan en de migranten blijven komen.
Velen zwerven door het land, bivakkeren in parken of zijn onderweg naar het noorden. In de hoop daar Duitsland, Frankrijk of Groot-Brittannië te bereiken. Maar dat mislukt omdat Zwitserland en EU-vrienden Frankrijk en Oostenrijk de grenzen gesloten houden. De Italiaanse regering mag het dus zelf oplossen.
Dat doet ze door de migranten te droppen waar nog plek is. Het betekent soms dat dorpen op het platteland opeens in Afrika lijken te liggen. De samenstelling van die gemeenschappen verandert van de ene op de andere dag.
Het recept is inmiddels bekend: waar kiezers zien dat hun bestuurders de immigratie onmachtig zijn, slaan zij rechts af. Italiaanse opiniepeilers voorzien een coalitie van het centrumrechtse Forza Italia met de rechtse en anti-immigratiepartijen Lega Norte en de Vijfsterrenbeweging.
Deze partijen willen niet alleen rigoreuze maatregelen tegen de migratie-instroom, maar staan ook sceptisch tot ronduit vijandig tegenover Brussel. En daar zit vooral de vrees van Juncker, want Juncker wil vooruit. “We kunnen niet langzamer met de EU, we moeten juist versnellen”, aldus de voorzitter.
Ook in Duitsland staat de instroom van migranten aan de basis van de politieke onrust. Het succes van de anti-migratiepartij Alternative für Deutschland houdt rechtstreeks verband met de welkomst politiek van CDU en SPD.
De grote coalitie leed in september een grote nederlaag en hoewel het een politieke aardverschuiving was, is de uitslag geen belemmering om te kijken of de verliezers toch samen verder kunnen. Zondag valt het besluit of de SPD die coalitie doorzet of alsnog afhaakt.
In dat laatste geval zijn nieuwe verkiezingen een volgende stap. Of het leiderschap van Merkel dat overleeft mogen we gerust betwijfelen. De periode naar nieuwe verkiezingen zal onzeker en ongemakkelijk zijn. Om over de uitslag nog maar te zwijgen.
Junckers worst case scenario is een rechts-populistische overwinning in Italië en nieuwe verkiezingen in Duitsland. Ik hoop dat het hem tot zondag dun door de broek loopt en het liefst nog wat langer.
De Europese Commissie en haar voorzitter zijn namelijk in hoge mate zelf verantwoordelijk voor de politieke en maatschappelijke chaos in deze en andere delen van Europa.
De ongecontroleerde toestroom van mensen uit Afrika en het Midden-Oosten naar Europa is al tien jaar aan de gang en is met name sinds de vluchtelingencrisis van 2015 topprioriteit onder de Europese bevolking. Dat weet de Europese Commissie al jaren.
Toch komt het maar niet van een effectieve controle over de Europese buitengrens. Nog altijd laat de EU mensensmokkelaars en de Turkse president Erdogan in belangrijke mate mee beslissen over wie er naar Europa komen.
Helemaal eerlijk is het niet om Juncker de volle schuld in zijn schoenen te schuiven. De lidstaten moeten over de brug komen met geld. Een gecontroleerde buitengrens kost 25 tot 150 miljard euro. Hoe effectiever de controle hoe duurder.
Dat is niet alleen de prijs voor solidariteit met Griekenland, Italië en inmiddels ook Spanje, maar bovenal het bedrag voor aanzienlijk minder maatschappelijke spanningen en meer politieke stabiliteit in heel Europa. Het zou ook zomaar eens de prijs kunnen zijn voor het behoud van de Europese Unie.
Deze column werd eerder gepubliceerd op RTLZ.nl.
