Als er nu verkiezingen waren zou de VVD volgens de peilingen slechts circa 20 Kamerzetels halen. Maar de verkiezingen zijn pas over ruim een jaar. In die tijd kan er nog veel gebeuren. Zo heeft VVD-leider Mark Rutte laten zien dat je met één succesvol optreden tijdens het Correspondents’ Dinner al meteen een paar virtuele zetels kunt binnenslepen. Nog een paar van die stunts, gevolgd door een geslaagde verkiezingscampagne, en misschien valt het stembusresultaat van de partij uiteindelijk best mee.
Stel dat ze straks uitkomt op een zetel of 30. Dat zou weliswaar een flink verlies zijn vergeleken bij 2012, maar met de kennis van nu zouden veel VVD’ers dat als een heel acceptabele uitslag zien. En stel nu eens – we zijn geheel vrijblijvend aan het fantaseren – dat het de PVV op 15 maart 2017 lukt de 40 zetels die ze nu in de opiniepeilingen heeft te verzilveren. VVD en PVV zouden dan samen over een zeteltje of 70 beschikken. Nog steeds geen meerderheid, maar wel bijna.
Stel dat dat allemaal gebeurt. Zal dan niet een flink deel van de VVD-achterban – en waarschijnlijk ook van het VVD-kader – erop aandringen om te gaan onderhandelen met Geert Wilders over de vorming van een minderheidskabinet? Heel wat liberalen zullen een regeerakkoord waarbij rechts Nederland zijn vingers aflikt prefereren boven het alternatief: een richtingloze regenboogcoalitie met CDA, D66, PvdA en wie weet ook nog de ChristenUnie.
Als Geert Wilders het op dat moment slim aanpakt, is de kans helemaal niet zo denkbeeldig dat die minderheidscoalitie er ook komt. Wilders zou moeten beginnen met het weggeven van het grootste struikelblok: zijn eis dat Nederland uit de EU stapt. Dat kan hij makkelijk doen, want iedereen (ook zijn eigen achterban) snapt dat een kabinet dat in Tweede noch in Eerste Kamer over een meerderheid beschikt er nooit in zal slagen de beëindiging van het EU-lidmaatschap door het parlement te krijgen. Als het twistpunt over Europa eenmaal van tafel is zou Wilders kunnen proberen gedoogakkoorden te sluiten met oppositiepartijen over andere onderdelen van het regeerakkoord. Die poging hoeft zeker niet uitzichtloos te zijn. Rutte II regeert al meer dan drie jaar met hulp van de oppositie, en ook Rutte I had in de Eerste Kamer geen meerderheid.
Stel, stel, stel. Dan hebben we opeens het PVV-VVD-kabinet Wilders I. Of zo’n minderheidskabinet lang blijft zitten kun je je afvragen. Maar dat had je ook kunnen afvragen (het is trouwens ook gebeurd) bij het huidige kabinet. In deze roerige politieke tijd kun je je bij elk kabinet wel afvragen hoe lang het het zal volhouden.
Voor minstens één prominente VVD’er zou de bovenstaande gang van zaken een absoluut horrorscenario zijn, namelijk voor Mark Rutte. Nog los van wat hij er politiek en inhoudelijk van vindt: een kabinet-Wilders betekent dat zijn rol op het Binnenhof is uitgespeeld. Niemand kan zich voorstellen dat Rutte, als hij niet opnieuw premier kan worden, genoegen neemt met het vicepremierschap onder Wilders of als fractieleider in de Kamer plaatsneemt.
Naar we mogen aannemen zitten ook veel andere prominente VVD’ers bepaald niet te wachten op gebeurtenissen zoals hier geschetst. Gelukkig hoeven deze liberalen niet heel erg bevreesd te zijn dat hun nachtmerrie werkelijkheid wordt. Want laten we eerlijk zijn: wie gelooft er nou echt dat de VVD nog in staat zal zijn een goede verkiezingsuitslag te boeken?
