De verkiezingen komen dichterbij en dat merk je, want het spelletje ‘Wie gaat het met wie doen’ wordt weer druk beoefend. Het CDA sluit de PVV uit, de VVD ook (tenzij Geert Wilders zijn uitspraak over ‘minder Marokkanen’ terugneemt, wat hij natuurlijk niet van plan is) en nu sluit Wilders op zijn beurt de VVD uit. Tenminste zolang die partij Mark Rutte niet terugtrekt. Een eis die Wilders veilig kan stellen, want hij weet dat dat nooit zal gebeuren, zeker niet op zijn verzoek. In feite zegt Wilders dus dat hij helemaal niet met de VVD zal gaan regeren.
Eigenlijk past dit elkaar uitsluiten niet in de Nederlandse politieke verhoudingen. Doordat we hier, anders dan in bijvoorbeeld de Verenigde Staten of Groot-Brittannië, een kiesstelsel hebben van evenredige vertegenwoordiging, is het vrijwel ondenkbaar dat een partij de absolute meerderheid haalt. Er zullen na verkiezingen altijd coalities gevormd moeten worden. En coalities smeden is lastig als allerlei partijen elkaar al bij voorbaat in de ban doen.
Toch is het niet zo’n ramp dat dit nu gebeurt, want iedereen beseft dat een coalitie met de PVV er niet van zal komen. Na het zo faliekant mislukte avontuur van Rutte I hebben VVD en CDA absoluut geen zin meer om nog eens met Wilders en zijn partij in zee te gaan, al helemaal niet als die – op basis van de huidige peilingen althans – de premierrol voor zich op zou kunnen eisen. Over de bereidheid bij D66, PvdA of nog linksere partijen om met de PVV samen te werken hoeven we het niet eens te hebben.
Heel veel partijen willen dus niet met de PVV regeren. Maar wat wil de PVV eigenlijk zelf? Die vraag wordt zelden gesteld, hoewel ze toch ook interessant is.
Als Wilders in een kabinet stapt met één of meer andere partijen, betekent dat dat hij water bij de wijn moet doen, ook al heeft hij tweemaal zoveel zetels als zijn regeerpartner(s) en ook al is hij premier. Samenwerking betekent nu eenmaal geven en nemen. Maar welke compromissen zou Wilders willen sluiten?
Zijn hoofdpunten zijn: uit de EU stappen en de grenzen sluiten voor alle vluchtelingen. Omdat geen enkele partij zover zal willen gaan, zou Wilders moeten gaan schipperen. Niet uit de EU? In de eurozone blijven? Asielzoekers toelaten? Wanneer de PVV-leider op deze thema’s ook maar iets toegeeft, zal hij in de peilingen niet lang op 41 zetels staan. Hij zal dan net zo snel zakken als PvdA en VVD is overkomen, misschien nog wel sneller. Wilders die als premier naar Brussel reist om daar deel te nemen aan EU-toppen is niet alleen volstrekt ongeloofwaardig, hij zou zich belachelijk maken.
Daarom is het voor Wilders maar beter in de oppositie te blijven, ook al zou zijn partij bij de verkiezingen volgend jaar maart veruit de grootste worden. In het Torentje heeft hij niets te zoeken, alleen in de oppositie is er voor hem een toekomst. Daar kan hij zijn favoriete rol van openbaar aanklager van het kabinetsbeleid blijven spelen. Daar kan hij wachten op incidenten à la Parijs of Keulen, die hem extra zetels opleveren. Daar kan hij zelfs hopen dat hij ooit, wie zal het zeggen, toch de absolute meerderheid haalt. En anders bereikt hij in de oppositiebankjes zonder problemen de AOW-leeftijd.
