Na eerst via internet de burgers om advies te hebben gevraagd over het massaal afluisteren van de bevolking, heeft de regering binnen een week besloten de kritiek van wetenschappers, internetbedrijven en critici vooral te negeren. De consultatie lijkt vooral een bliksemafleider
Aanleiding voor de consultatie zijn plannen voor een nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Daarin wordt een aantal opmerkelijke zaken geregeld. Een paar voorbeelden:
– het aftappen van een hele veel (onbekende) mensen, die nergens van verdacht worden;
– het hacken en kraken van computers van mensen die volledig onschuldig zijn om zo weer bij andere mensen te kunnen inbreken;
– de bredere inzet van topmensen van de overheid als onderdeel van de AIVD, zodat er toegang tot meer gegevens ontstaat. Naast de topman politie en marechaussee, voeren ook de directeur-generaal van de Belastingdienst, de Hoofddirecteur van de IND en de inspecteur-generaal van de Inspectie SZW straks werkzaamheden voor de inlichtingendienst uit;
Deze rechten gaan veel verder dan inlichtingendiensten in andere landen en dus zou je een goede uitleg verwachten. Maar vreemd genoeg blijft die uit. Zo ontbreekt het bijvoorbeeld aan een analyse, waarom dit allemaal nodig is en belangrijker: wat het ons oplevert.
Meer informatie maakt ons zeker niet altijd veiliger. De bevoegdheden voor massaal tappen moeten helpen risicovolle personen in kaart te brengen. Maar daar ligt het probleem niet. Het probleem zit juist in het volgen van mensen die potentieel gevaarlijk zijn. Dat weten we van veel voorbeelden, zoals de aanslagen van 11 september 2001, de moord op Theo van Gogh, bij de schietpartij in Texas waar Wilders sprak, een aanslagpleger van Charlie Hebdo, de mislukte aanslag op de Thalys, de mislukte aanslag op een vlucht van Amsterdam naar Detroit, de aanslag in Tunis, de aanslag in Kopenhagen en ga zo maar door.
Ook Edward Snowden twijfelt in een interview met Nieuwsuur ernstig aan de effectiviteit van de voorgestelde wet. Kortom of we wel veiliger worden is nog maar helemaal de vraag. Mensen die op de radar zijn van inlichtingendiensten kunnen nu al in de gaten worden gehouden en daarbij mag heel veel
Ondertussen zijn er op de consultatie zijn 557 veelal goed doordachte, maar ook uitgebreide reacties gekomen. Daar wordt gewezen op grote nadelen van de nieuwe voorgestelde wet variërend van het minder veilig worden, het verzwakken van de kwaliteit van internet, het ondermijnen van de goede positie om je ICT-business naar Nederland te brengen tot grondwettelijke bezwaren, tegenstrijdigheden in de wet en grote tekortkomingen in het toezicht. Kortom: er is goede reden om te twijfelen of dit wel zo slim is.
Om al die commentaren van wetenschappers, experts, tegenstanders en voorstanders door te lezen ben je – als je het ook wilt begrijpen – dagen bezig. Maar binnen vijf dagen was het voor het kabinet er al klaar mee. Zij trekken zich weinig aan van de kritiek en de twijfel. Het plan moet door!
Dit roept toch wel de vraag op, waarom de internetconsultatie door de overheid wordt ingezet: willen ze daadwerkelijk feedback hebben en daar iets mee doen of is het een bliksemafleider? In het laatste geval mogen we een keer boos reageren en dan mogen we het daarmee doen. Dat is wel erg kort door de bocht voor zo’n complexe problematiek. Jammer, want als je zou de enorme pool aan deskundigen ook kunnen inzetten voor het bedenken van oplossingen die wel nuttig zijn!
Deze column werd eerder gepubliceerd op DeWinter.com.
