Ik heb een theorie over de verkrachtingszaak van Jelle Brandt Corstius. Maar eerst nog even de feiten. We weten nu dat verdachte Gijs van Dam stellig ontkent JBC oraal verkracht te hebben, dat hij ten tijde van het gebeuren 25 jaar oud was, nog geen jaar ouder dan JBC, en dat hij een jonge werknemer was bij Villa BvD, net als JBC, die stagiair was. We weten dat Gijs van Dam vooralsnog door niemand anders beschuldigd is van drogeren en verkrachten. We weten dat zij seks hebben gehad, minimaal oraal. We weten dat JBC meent dat hij gedrogeerd is maar dat hij ook meent zich veel details te kunnen herinneren en aan anale verkrachting ontsnapt te zijn. We weten dat JBC zei geen ‘trial by media’ te willen maar dat het dat natuurlijk wel werd, wat JBC als geen ander moet hebben voorzien of had kunnen weten. En, onbetwijfelbaar: niemand kan zeker weten dat JBC verkracht is. Hoogstens kan een rechter oordelen dat het bewezen is, maar dat is dus (nog) niet het geval.
Toch hadden velen hun oordeel klaar. En niet de minsten. Frits Barend, Barbara Barend, Youp van ’t Hek, GroenLinks-kamerlid Liesbeth vanTongeren, Arjen Fortuin van de NRC, (semi-) bekendheden als Saskia Noort, Anousha Nzume, Anke Laterveer, en vele anderen. Meest tekenend (en walgelijk) was Aafke Romeijn, die voorafgaande de Pauw-uitzending met Gijs van Dam twitterde: “Godverdomme dit is ZO erg, ik ben fysiek onwel. Misselijk. Wat moeten we doen, mensen. We moeten iets doen. #pauw”, en “#iksteunJelle #iksteunJelle #iksteunJelle #iksteunJelle #iksteunJelle #iksteunJelle #iksteunJelle #iksteunJelle #iksteunJelle #iksteunJelle”. Vooralsnog heeft niemand zijn excuses aangeboden.
Hoe komt dat toch? Obsessie met slachtofferschap (lees hier Sietske Bergsma)? Gewoon menselijk, al te menselijk? Niemand wilde zich realiseren dat Gijs van Dam wel eens het slachtoffer zou kunnen zijn, van een vreselijk misverstand of knopen in het hoofd van JBC. Maar nu mijn theorie, een van de huis, tuin en keukenpsychologie, die ik hier uiteraard mag delen omdat JBC publiek is gegaan en iemands leven heeft geruïneerd. Als tegenwicht als het ware, en als antwoord op de nu veel gestelde vraag vanuit het Jelle-kamp: waarom zou hij dit verzinnen?
Allereerst: we kunnen niet uitsluiten dat JBC op de ‘bandwagon’ wilde springen met een verzonnen verhaal. We kunnen ook niet uitsluiten dat hij het #MeToo-verhaal van ondergetekende op TPO las (met overigens niet te traceren dader) en dacht een vergelijkbaar maar veel ernstiger en gelogen verhaal te kunnen schrijven voor een grote krant. Om vervolgens te claimen, zoals hij dat deed, dat hij het taboe doorbrak van mannen die misbruikt zijn. Het NOS-journaal meldde afgelopen dinsdag trouwens dat JBC de eerste man was die in Nederland een #MeToo stuk schreef. Dat was dus onjuist (rectificatie a.u.b.! Vanavond!).
Maar persoonlijk denk ik niet dat JBC bewust liegt of spelletjes speelt. Wel dat er iets anders aan de hand is. Uit vele interviews door de jaren heen met naasten van de familie Brandt Corstius rijst een beeld op van psychische aandoeningen. Het woord ‘autisme’ komt vaak terug, ook uit de mond van JBC zelf. Hoe het psychiatrisch gezien zit en in het DSM-boek staat, dat valt te bezien, maar ze kunnen zich opsluiten in een wereldvreemd eigen gelijk. En ze kunnen bijzonder onredelijk zijn in hun bestrijding van ‘vijanden’. En ze weten hoe ze publiekelijk mensen kapot kunnen maken. Ze hebben dat van vaderlief vooral in de zaak Buikhuizen geleerd en Jelle heeft zelf bijvoorbeeld zijn best gedaan met bankier Van Keulen en Aaf recent nog met Annabel Nanninga en de heren van Voetbal Inside.
De aandoening van JBC nu heeft zich op een speciale manier ontwikkeld. Zijn moeder stierf toen hij drie was. De vrouwen in zijn omgeving hebben hem daarom als ‘zielig’ gezien en bemoederd. Jelle is gaan geloven dat hij een slachtoffer is, wat goed bij de tijdsgeest past. En Jelle is tegelijkertijd gaan geloven dat hij net als zijn vader een briljante gek is die altijd gelijk heeft. Terwijl hij een verwend elitair kind is met een psychische aandoening. En Jelle heeft op de bewuste avond in 2002, onder invloed van op z’n minst drank, homoseksuele gevoelens in zichzelf ontdekt die hij naderhand niet meer onder ogen wilde zien. Toen traden ingewikkelde psychologische processen in werking. Hij heeft een waanidee in zijn hoofd gekregen dat min of meer met de feiten overeenstemt: hij heeft bedacht dat hij gedrogeerd en verkracht moet zijn. En de wrok en vernietigingsdrang van JBC werden groot en meedogenloos: de duivel die al die verschrikkelijke homoseksuele gevoelens bij hem had opgeroepen, moest vernietigd worden. Publiekelijk, ter meerdere eer en glorie van de briljante Jelle Brandt Corstius.
En die duivel was dus de volstrekt onschuldige Gijs van Dam.
