Deze week wordt er in de Tweede Kamer gediscussieerd over de onderwijsbegroting. Minister Jet Bussemaker van onderwijs wil dat scholieren hun Vwo-opleiding in vijf jaar moeten kunnen afronden. Het is de zoveelste maatregel van deze minister om jongeren zo snel mogelijk door hun studie heen te jagen. Onderwijs lijkt onder dit kabinet een jachtige efficiencyfabriek te zijn geworden. Het leenstelsel, verkorte opleidingen of een minimum verplicht aantal studiepunten: jongeren worden volgestopt met kennis om zo snel mogelijk op de arbeidsmarkt toe te treden. De reden hiertoe is onduidelijk. In de huidige tijd liggen banen momenteel niet voor het oprapen. Met behulp van onder andere ‘onderwijspartij’ D66 tornen de VVD en de PvdA aan de fundamenten van ons onderwijs en maken van de huidige generatie jongeren plofkippen.
De Duitser Wilhelm von Humboldt kwam in de 19e eeuw op de proppen met de term Bildung. Hij was van mening dat jonge burgers, door het bestuderen van kennis uit het verleden, een eigen kijk op de wereld moesten creëren. Het vormt jonge mensen tot zelfbewust burgerschap. Dit proces kost tijd; het is een rijpingsproces. Wanneer Von Humboldt zou horen van de plannen van Jet Bussemaker zou hij zich omdraaien in zijn graf. De plannen zijn gericht op extreem kapitalistisch ‘efficiëntiedenken’ en staan daardoor haaks op ‘zijn’ Bildungs-ideaal.
Neem het onzalige plan om de basisbeurs voor studenten te vervangen in een leenstelsel. Een torenhoge studieschuld wordt daarmee onvermijdelijk. Door dit vooruitzicht gaan er volgens het CPB tienduizenden mensen minder studeren. Door de drempel tot toegang van het onderwijs dusdanig te verhogen worden jongeren afgeremd in hun persoonlijke ontwikkeling. ‘Weinig verheffend’, zo zou Von Humboldt de sociaaldemocratische minister hebben verweten.
Een ander plan: de minister wil HBO- en WO instellingen meer geld toezeggen wanneer studenten sneller afstuderen. Het gevolg? Onderwijsinstellingen sturen hun studenten weg met een ‘genadezesje’ en vangen als dank een flinke som geld. Het is de omgekeerde wereld. De inhoud, studie en zelfontplooiing van jongeren lijkt dit kabinet niets te interesseren. De gedachtes van dit kabinet liggen bij het zo snel mogelijk realiseren van economische groei en het belang van onze jonge generatie wordt daaraan ondergeschikt gemaakt.
Het CDJA verzet zich tegen deze economisering van zowel het middelbaar als het hoger onderwijs. De jaren op de middelbare school en daarna in het hoger onderwijs zijn niet alleen bedoeld om kennis te verwerven, maar ook om jongeren hun horizon te laten verbreden. Jongeren leren zeker voor zichzelf, maar ook voor anderen. Onderwijs is niet alleen een investering in jezelf, maar een investering in de hele maatschappij! Een principe waar we met elkaar wat voor over moeten hebben. Het CDJA gelooft in het Bildungs-ideaal en staat daarom voor brede scholing. Een gevarieerd vakkenpakket waarin ruimte is voor andere disciplines dan het verwerven van kennis.
Het ontbreekt de minister duidelijk aan een onderwijsvisie. Men presenteert zich dolgraag als hoeder van het onderwijs, maar hakt er ondertussen op in met een botte bijl. We staan voor een tweesprong: gaan we het onderwijs verder economiseren of geven we het onderwijs zijn brede doel terug? Laten we jongeren scharrelen of maken we er plofkippen van?
