Thuis noemden wij Joop van den Ende altijd grappend Joop van Ellende. Dat kwam door een verschil van opvatting over de inhoud van zijn TV programma’s. Nu staat Van den Ende echter negatief in het nieuws inzake zijn goede doelen projecten. De Vandenende Foundation zou het algemene nut van de beoogde instelling (ANBI) niet hebben nagestreefd. Of, in zwakkere termen, hij zou zijn stichtingsgeld in hebben gezet voor zijn eigenbelang.
Corporate Foundations, of, in goed Nederlands, bedrijfsstichtingen ontsprongen uit bedrijven en hun oprichters, hebben de laatste jaren veel hoon over zich heen gekregen. Dat is jammer en doet geen recht aan veel goed werk. Bedrijfsstichtingen worden beschuldigd van het via een omweg investeren in het eigenbelang. Of het nu gaat om donaties in de bedrijfs-gerelateerde industrie, ondersteuning van goede doelen om negatieve bedrijfsimpact te compenseren, het uitvoeren van lobby, of verkrijgen van politieke invloed, op alle bedrijfs-gerelateerde charitatieve werken valt wel commentaar te leveren.
Het gevolg van alle kritiek is dat bedrijven zich wel drie keer achter de oren krabben alvorens donaties te maken aan non-profit organisaties. Eigenlijk kunnen bedrijven het bijna niet meer goed doen: als ze zich inzetten voor onderwerpen die niet dicht bij hun ‘core’ organisatie ligt wordt hen verweten zich te begeven op terreinen waar ze geen weet van hebben. Als ze zich juist dicht bij de core-business houden worden ze verweten eigenbelang te dienen. Wat ze ook doen uit altruïstische motieven, het wordt al vaak afgeschilderd als bedrijfsstrategie of marketing. Daarnaast komen ze niet meer weg met financiële injecties maar moet een en ander duurzaam zijn, geen afhankelijkheidspositie van de ontvanger creëren en moet de uiteindelijke impact gemeten worden.
De industrie van impact meters weet zich zodanig te profileren dat je je als altruïstische bedrijfsleiding schuldig moet voelen als je niet meedoet aan de impact metingen. Eigenlijk is charity niets meer waard zonder meting van input, output, outcome en impact.
Al met al een afschrikwekkend beeld waar vele goed-bedoelde initiatieven al voor aanvang uitdoven.
De Vandenende Foundation zet zich in voor de culturele wereld. Omdat er geen vaste definitie bestaat van de Nederlandse culturele wereld kan Joop het zich dus permitteren om zelf een afweging te maken. Daarbij kiest hij voor het onderdeel cultuur dat zich afspeelt binnen zijn definitie en kennis van cultuur. Daar heeft hij tenslotte kennis van en ervaring mee. Klassieke muziek, zang en muziek, jazz, dans, theater, film en TV, fotografie, culturele jeugduitingen, ballet en nog meer.
Vanzelfsprekend mogen investeringen in stichtingen met een ANBI keurmerk geen verkapte commerciële doelen nastreven. Maar een grijs gebied hierin is acceptabel, juist omdat het entrepreneurs, grootaandeelhouders en bedrijfsmanagers zal stimuleren om filantropie te bedrijven. Zonder emotionele motivatie geen bedrijfsstichting.
Laten wij gewoon vertrouwen op de hoeders van de ANBI status. Zij kunnen de grens tussen gebruik en misbruik waarborgen. In plaats van kritiek te hebben op transparante filantropen die binnen hun vakgebied doneren zou de maatschappij zich beter kunnen richten op bedrijven en grootverdieners die nooit verder kijken dan hun zakelijke eigenbelang.
