Ik had eigenlijk in het Pakhuis de Zwijger bij de boekpresentatie van Bier voor Afrika mijn visie willen delen over Heineken in Afrika. Ik had eigenlijk mijn advies aan Heineken, over het opzetten van een afdeling sociale zaken, uit de doeken willen doen. Maar ik lag met 40+ graden Celsius koorts in bed in mijn kinderslaapkamer.
Om de livestream goed te kunnen zien plaatste ik mijn laptop op het houten hobbelpaard aan mijn voeteneind. Het beloofde een spannende uitzending over het wel en wee van mijn oud-werkgever te worden. Het beest hobbelde aanvankelijk nog wat, maar al gauw werd ik meegevoerd naar donker Afrika. Bierverkoopsters liepen met literflessen bier verleidelijk langs donkere mannen op Primus-blauwe plastic tuinstoelen. De dames verkochten het bier met hun lichaam. Op de dansvloer waren nog veel meer schaars geklede vrouwen die droogneukten met beschonken mannen.
De biermeisjes werden één voor één het kantoor van Heineken CEO Van Boxmeer ingeroepen. Daar vonden de sollicitatierondes voor de nieuwe functies van mensenrechten-managers plaats. De beoogde kandidaten moesten eerst een afdeling van sociale zaken opbouwen, gelijkwaardig aan de marketing- en brouwafdelingen. Er moesten mensenrechtenspecialisten komen op hoofdkantoor, regionaal en – voor de fragiele markten – ook op lokaal niveau. Vijftien mensen zou voldoende zijn, waarvan minimaal 50 procent vrouw.
Van Boxmeer gebood de eerste kandidate plaats te nemen op zijn schoot. Maar juist toen zij zat en haar plannen wilde ontvouwen kwam stampvoetend Pierre Nkurunziza, de president van Burundi, binnen. Hij was razend op Van Boxmeer: nu had wéér Paul Kagame, de president van Rwanda, de Championsleague finale kaartjes gekregen en niet hij! Van Boxmeer probeerde kalm uit te leggen dat hij sinds de genocide van 1994 nu eenmaal in het krijt stond bij Kagame. Maar Nkurunziza schreeuwde dat hij concurrent AbInbev naar Bujumbura zou halen en alle gebouwen Budweiser-rood zou laten schilderen. Dat deed Van Boxmeer op zijn beurt koken.
De sollicitante werd door de woede van de heren heen en weer geslingerd. Ze hield zich vast aan de oren van de CEO. Tussen het geschreeuw door vertelde ze over haar ervaring met het uitvoeren van sociaaleconomische impact analyses. Ze benoemde het belang van de impact van de bedrijfsactiviteiten maar vergat niet ook het managementgedrag te benoemen. Ze zou de negatieve effecten van het bedrijf structureel in kaart gaan brengen en minimaliseren. Ze ging herstelbetalingen uitbetalen waar nodig, en, ze zou gaan zorgen voor een nieuwe bedrijfscultuur van ethiek en zorgzaamheid. Ze had al een lijst met namen van mannelijke werknemers die vrouwen hadden lastig gevallen in de kantine gehangen.
Dat schoot Van Boxmeer in het verkeerde keelgat. Hij probeerde de sollicitante van zich af te schudden toen Festus, de oud-directeur Heineken in Nigeria, binnenkwam. Festus schreeuwde naar Van Boxmeer dat de kandidate nog geen HIV test had gedaan en dat hij moest oppassen. Maar het leek al te laat; ze deinde op en neer alsof ze al was aangenomen.
De mond van Festus werd nu één grote rookmachine die duizenden briefjes van 2.000 Nigeriaanse Naira de kamer in blies. De kamer werd al gauw helemaal gevuld met papiergeld. Nkurunziza probeerde een raam open te doen maar kon door de tralies niet bij de hendel. De sollicitante kreeg het steeds benauwder en begon te snikken. Toen Van Boxmeer opstond scheurde ze een oor van zijn hoofd. Hij gilde het uit van de pijn en probeerde met de Nairas het bloeden te stelpen. De Nairas vlogen nu ook door mijn slaapkamer. Ik probeerde erdoor heen weg te zwemmen maar trapte in plaats daarvan woest mijn laptop van het hobbelpaard af. Badend in het zweet werd ik wakker.
Ik zag nog juist de aftiteling van de boekpresentatie in het Pakhuis de Zwijger. Ik pakte mijn laptop van de grond en zette hem op het nachtkastje. Het zachte schermlicht vulde mijn slaapkamer alsof het schemerde. De koorts leek wat gezakt. Maar over de vraag of de nieuwe afdeling van sociale zaken er nu wel of niet bij Heineken zou komen bleef ik in het duister tasten.
