De politiek, het kabinet en Europa zitten met de handen in het haar over de vluchtelingen problematiek. Politici schetsen een beeld dat het allemaal wel meevalt, maar de werkelijkheid is anders. De migratieproblematiek is nog steeds het gesprek van de dag in talloze kringen. Vooral ook gevoed door de media en reacties van mensen op allerlei social media. Wat voor beeld wordt mensen in Nederland en Europa voorgeschoteld? Waar moeten mensen zich aan kunnen vasthouden in deze woelige tijden? Dan denk je toch aan hun politieke leiders en aan een eensgezind beleid. Niets is minder waar.
In twee uitzendingen interviewde Nieuwsuur acht politici van VVD, PvdA, SP, CDA, D66, ChristenUnie, SGP en GroenLinks. De woordvoerders die vluchtelingen in hun portefeuille hebben om precies te zijn. Plaats van handeling het voormalige ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid waar binnenkort honderden vluchtelingen onderdak krijgen. Opvallend is dat Nieuwsuur aan het eind van de uitzending geen enkele conclusie trok over de enorme verdeeldheid tussen de politici en hun partijen. Het nieuwsprogramma dat achtergronden, duiding en analyse brengt, schoot naar mijn gevoel behoorlijk tekort. We zagen vooral politici in beeld die qua opvatting het niet met elkaar eens waren.
Een paar uitspraken op een rijtje. GroenLinks zegt dat er sprake is van een bestuurscrisis als het om vluchtelingen gaat. De SGP sluit aan met de opvatting dat de politiek het niet meer in de hand heeft, de VVD vindt dat de grenzen in zicht zijn en coalitiegenoot PvdA zegt dat er geen grens is. Het CDA pleit voor een streng terugkeerbeleid want vluchtelingen mogen maar tijdelijk blijven. GroenLinks houdt rekening met 30.000 vluchtelingen terwijl D66 denkt aan 60.000 asielzoekers. Waar het totaal aan ontbreekt is dat de politiek en vooral het kabinet het publiek niet genoeg en onvoldoende informeert en uitlegt waarom mensen naar Nederland komen, of ze wel kunnen worden opgevangen en of er wel of niet sprake zal zijn van terugkeer. Het kabinet neemt de zorgen van de mensen niet weg, maar wakkert de onvrede alleen maar aan door zich stil te houden. We hoorden termen in de uitzending van ‘het piept en het kraakt’ en ‘vervreemding en onbehagen’.
De asielzoekersproblematiek speelt al jaren. Vooral in de jaren negentig. De asielzoekersproblematiek zorgde toen lange tijd voor felle discussie, spanning en crisisachtige sfeer in de coalitie. Het waren de Paarse kabinetten onder leiding van PvdA-premier Wim Kok. Er waren hooglopende ruzies tussen vooral VVD en PvdA over het vreemdelingenvraagstuk. Er kwamen in die jaren jaarlijks 25 duizend vreemdelingen ons land binnen vanwege gezinshereniging en 40 duizend asielzoekers. En die aantallen zullen de komende jaren alleen maar toenemen is de verwachting.
Ondertussen dreigt de Europese Unie uit elkaar te vallen door een gebrek aan onderling vertrouwen tussen de lidstaten. Daarvoor waarschuwt eurocommissaris Frans Timmermans. Ook in Europa is grote verdeeldheid over hoe de problematiek moet worden aangepakt. Landen als Hongarije en Slovenië die de grenzen sluiten met hekken. Griekenland die de buitengrens niet wil bewaken. Er heerst grote angst in Europa en er is sprake van een vluchtelingencrisis. Hoe moet de vluchtelingenstroom een halt worden toegeroepen? Ook wordt nu het paspoortvrij reizen in het Schengengebied ter discussie gesteld. Het werkt niet, misschien moet het hele systeem op de helling en het Schengenakkoord worden ontmanteld.
Intussen heeft Noord-Afrika laten weten onder geen beding asielzoekers terug te nemen. En laten we de Turken niet vergeten die een steeds grotere rol spelen in de vluchtelingen problematiek en nu grote politiek druk uitoefenen op Europa om allerlei ongewenste eisen te stellen. Geld, paspoortvrij reizen voor Turken en versnelde toetreding tot Europa. Niemand stelt de vraag aan de orde hoe het straks moet met de wederopbouw van Syrië, Libië, Afghanistan en Irak. Zijn er dan nog wel mensen om het land weer op te bouwen? Regeren is vooruitzien, maar het gaat nu nog om macht en geld voor politiek en wapenindustrie.
Woensdag is er op Malta weer een Europese top, maar als er onderling geen vertrouwen meer is en alleen maar confrontatie tussen de lidstaten lijkt het einde van Europa nabij.
