Op mijn basisschool zat een jongetje, Johnny geheten, dat zichzelf grote leiderscapaciteiten toedichtte. Om die ambities tot uiting te brengen, had Johnny een merkwaardige vorm bedacht: hij verzamelde een groepje kinderen om zich heen, dat op zijn teken achter hem aan rende. Als Johnny stopte, hielden zijn volgelingen ook halt. Johnny en zijn apostelen renden echter nergens naartoe. Ze hobbelden kriskras over het schoolplein, waardoor ze enige gelijkenis vertoonden met een kudde grazers die de weg kwijt is. Maar Johnny wilde ook nergens naartoe, hij wilde slechts gevolgd worden. Veel later hoorde ik dat Johnny inderdaad gevolgd werd, zij het door opsporingsdiensten, maar dat doet nu niet ter zake.
Als ik nu Arjen Lubach zie, moet ik altijd aan Johnny denken. Lubach’s schoolplein is zijn televisieprogramma, wat niet geheel toevallig strookt met de infantiele onderbroekenlol waar de VPRO patent op heeft. Net als Johnny wil Lubach nergens naartoe, hij wil slechts gevolgd worden. Voor dat doel misbruikt hij zijn programma als een middel om ‘het volk’ met misleidende informatie tot een actie te bewegen die hij persoonlijk noodzakelijk acht. Zo was onze nationale Johnny bijvoorbeeld tegen de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, en spoorde hij ons met grotendeels onjuiste en gesimplificeerde informatie aan om tegen die wet te stemmen.
Hoeveel invloed Lubach’s hetze-komedie op de uitslag heeft gehad valt onmogelijk vast te stellen, maar een nipte meerderheid van de kiesgerechtigden stemde inderdaad tegen. ‘Terroristenvriend’, kwalificeerde iemand in mijn naaste omgeving Lubach daarop. Dat is misschien wat ongenuanceerd, maar je kunt je afvragen of een grappenmaker met een grote schare volgelingen zijn invloed op deze wijze, een belangrijk maatschappelijk thema betreffend, moet aanwenden.
Niet lang daarna, gesterkt door het resultaat van zijn vorige actie, zag Johnny Lubach in de Facebookaffaire een nieuwe aanleiding om over het schoolplein te rennen. Mark Zuckerberg was de duivel en we moesten allemaal onze Facebookaccount verwijderen, vond profeet Arjen. Weer verpakte hij zijn boodschap in een grappig item, waarin hij zijn publiek aanspoorde om op een bepaalde dag, op een bepaald tijdstip, massaal op delete te klikken. Dat zou ze leren, bij dat verdomde Facebook!
Om het goede voorbeeld te geven zou hij zijn eigen account en die van op Zondag met Lubach ook verwijderen. Op woensdagavond 11 april, om 20 uur, stond Johnny Lubach in de startblokken. Hij begon te rennen en aan de andere kant van het schoolplein keek hij om. Hij was alleen. Zijn volgelingen stonden nog aan de overkant, berichten te liken en te delen. Ze hadden geen oog meer voor Johnny. Teleurgesteld droop Johnny af. Was hij toch niet de grote leider die hij dacht te zijn. En hij kon niet eens meer op Facebook om verdrietige emoticons te plaatsen.
