Twee Amsterdamse basisscholen voerden vandaag een spraakmakende actie. De twee scholen stuurden vandaag hun leerlingen, vrijwel allemaal met een migrantenachtergrond, de straat op met witte t-shirts met de tekst ‘is dit wit genoeg voor u?’ Zo willen zij aandacht vragen voor het feit dat zij allebei ‘zwarte scholen’ zijn in een gemengde wijk. De scholen willen dat er meer autochtone kinderen op de school komen, omdat elk kind recht heeft op integratie en omdat ze leerlingen nodig hebben om voort te blijven bestaan. Nu kiezen te weinig ouders voor deze scholen, vanwege het feit dat de scholen overwegend ‘zwart’ zijn. Daardoor staan beide scholen op omvallen.
Het probleem van de scholen staat niet op zichzelf. Onderzoek van OIS laat zien dat scholen in de stad veel meer gesegregeerd zijn dan onze wijken. Dus, in gemengde wijken gaan ‘witte’ en ‘zwarte’ kinderen vaak naar andere scholen. Toch is een actie als vandaag in Amsterdam nog niet eerder vertoond. Blijkbaar voelen de scholen inmiddels het water zo aan de lippen staan, dat ze tot deze dappere actie overgaan. Een actie op het randje van de pijngrens, maar wel een die noodzakelijke aandacht genereert voor een groot probleem in de stad. Want het gekke is dat het leerlingenaantal in de stad juist groeit, zeker ook in stadsdeel Zuid waar deze scholen staan. De bittere waarheid is dat deze scholen kampen met een tekort aan leerlingen omdat ze te ‘zwart’ zijn. Terwijl we als Amsterdam scholen aan het bijbouwen zijn, worden andere scholen gesloten omdat ze niet de juiste kleursamenstelling hebben.
Kinderen zouden samen naar school moeten gaan om elkaar te ontmoeten, van elkaar te leren door samen op te groeien, maar onderwijswethouder Simone Kukenheim (D66) heeft bij haar aantreden een streep gezet door het anti-segregatiebeleid voor het onderwijs. In het Parool van 21 mei zegt zij hierover: “Keuzevrijheid vinden wij erg belangrijk. Wij willen daar als overheid niet te sturend in zijn.” Zij schetst hiermee een valse tegenstelling, want het is niet óf segregatie bestrijden óf keuzevrijheid. Sterker nog, door segregatie te bestrijden, vergroot je juist keuzevrijheid van ouders.
Er zijn veel manieren om segregatie te bestrijden zonder iets op te leggen aan de ouders. Voorbeelden hiervan zijn het stimuleren van- en voorrang geven aan ouderinitiatieven, transparante inschrijfsystemen, goede en tijdige voorlichting aan ouders, een voorschool op iedere school, afspraken over schoolgroei en het wijzen van scholen op hun verantwoordelijkheid. Elk van deze maatregelen helpt bij het gemengder maken van scholen, zonder dat het ouders dwingt. Daarmee vergroot je de keuzevrijheid, want de meeste Amsterdamse ouders zijn op zoek naar een kwalitatief goede school met een goede afspiegeling van de diverse Amsterdamse samenleving. Bovendien bespaar je zo de kosten voor het sluiten van scholen, terwijl je elders andere scholen bijbouwt. Dat zou een college dat keuzevrijheid en financiële degelijkheid hoog in het vaandel heeft, toch moeten aanspreken?